СЕМЕЙ СЫНАҚ ЯДРОЛЫҚ ПОЛИГОННІҢ ИОНДАУШІ САУЛЕЛЕНДІРУ ӘСЕРІНІҢ НӘТИЖЕСІНДЕ ОТБАСЫЛЫҚ СҮТ БЕЗІ ОБЫРЫМЕН АУРАТЫН НАУҚАСТАРДА ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ҰРПАҚТАРЫНДА BRCA1 5382insC ГЕННІҢ ПОЛИМОРФИЗМ ЖИІЛІГІ
Сүт безі обырының дамуында генетикалық өзгерістердің біршама рөлі бар, бірақ олардың даму механзмі мен сырқаттың дамуындағы рөлі аяғына дейін зерттелмеген.
Зерттеудің мақсаты: радиоэкологиялық қолайсыз Семей ядролық полигоны аймағындағы жанұялық сүт безі обыры бар сәулеленген адамдардың бірініші және екінші ұрпақтарында 5382insC BRCA1 генінің полиморфизм жиілігін анықтау.
Материалдар мен әдістер: 40 жастан 79 жасқа дйін қазақ ұлтынан, 250 әел адам зерттельді, соның ішінде 190 сүт безі обырымен аурады, топтарға бөлінді. 1 – ші топқа отбасылық анамнезі бар, тікелей сәулеленуге топ болған әельдер және олардың ұрпақтарынан 60 адам кірді. 2 – ші топқа отбасылық анамнезі бар, бірақ радиоэкологиялық әсерсіз 65 адам, 3 – ші топқа отбасылық және радиоэкологиялық анамнесіз 65 науқас. Науқастармен бақылау тобының әелдері тікелеу саулелендіруге ( 1- ші топқа және жасына 50 жастан жас және 50 жастан үлкен ). Байланысты басқа топтарға бөлінді. 5382insC BRCA1 полиморфизімнің жиілігі зерттелді. Жиілікті өзгешіліктердің статистикалық анализдеу үшін бір жақты нақты Фишер критериі қолданылды. Нөльдік гипотизаның жоққа шығарудің шекаралық мәнділігін p<0,05 деп алынды.
Нәтижелері: Зерттелген полиморфизмнің жиілігі жанұялық және радиоэкологиялық анамнезі бар сүт безі обырымен сырққаттанғандар арасында басқа топтармен салыстырғанда жоғары болды. Онда ол 20% құрады, ал радиологиялық тарихы болмаған кезде - 7,7%, радиологиялық және отбасылық тарихы - 6,2%, ал бақылау тобында - 3,3% (р = 0,038, р = 0,019, р = 0,004 Тиісінше). Тікелей Сәулеленген мен ұрпақтары бар, сондай-ақ жасы бойынша бөлу, статистикалық маңызды айырмашылықтар болған жоқ.
Қорытынды:
Шығыс Қазақстанның жергілікті халықтың сүт безі рагымен ауыратын әйелдердің BRCA1 гендік полиморфизм 5382insC жиілігі айырмашылықтар бар, отбасылық тарихы және радиологиялық қатысуымен байланысты.
Бұл полиморфизімнің отбасылық және радиоэкологиялық анамнезі бар науқастарда бақылау тобымен сүт безі обырымен ауратын отбасылық анамнезі бар бірақ радиоэкологиялық анамнезі жоқ және отбасылықты радиоэкологиялықта анамнездері жоқ әельдерге қарағанда жиілігі жоғары екені анықталды. Бұл ақпарат BRCA1 5382insC геннің папуляциядағы мутацияның жинақталуында радиоционді фактордің жетекші ролің дәлелдейді.
Бақытбек А. Апсаликов, http://orcid.org/0000-0001-6983-9224
Семей қ. Мемлекеттік медицина университеті,
Онкология жән визуальді диагностика кафедрасы
Семей қ., Қазақстан Республикасы
1. Anderson B.O., Lipscomb J., Murillo R.H., Thomas D.B. Breast Cancer / In: Gelband H., Jha P., Sankaranarayanan R., Horton S., editors. Cancer: Disease Control Priorities, Third Edition (Volume 3). Washington (DC): The International Bank for Reconstruction and Development / The World Bank; 2015 Nov 01. Chapter 3.
2. Ban K.A., Godellas C.V. Epidemiology of breast cancer // Surg Oncol Clin N Am. 2014. Vol.23 (3). P.409-422.
3. Bauer S., Gusev B.I., Pivina L.M., Apsalikov K.N., Grosche B. Radiation exposure due to local fallout from Soviet atmospheric nuclear weapons testing in Kazakhstan: solid cancer mortality in the Semipalatinsk historical cohort, 1960-1999. Radiat Res. 2005. Vol.164 (4 Pt 1). P.409-419.
4. Bray F., Soerjomataram I. The Changing Global Burden of Cancer: Transitions in Human Development and Implications for Cancer Prevention and Control / In: Gelband H., Jha P., Sankaranarayanan R., Horton S., editors. Cancer: Disease Control Priorities, Third Edition (Volume 3). Washington (DC): The International Bank for Reconstruction and Development / The World Bank; 2015 Nov 01. Chapter 2.
5. Cherdyntseva N.V., Pisareva L.F., Ivanova A.A., Panferova Y.V., Malinovskaya E.A., Odintsova I.N., Doroshenko A.V., Gervas P.A., Slonimskaya E.M., Shivit-ool A.A., Dvornichenko V.V., Choinzonov Y.L. Ethnic aspects of hereditary breast cancer in the region of Siberia // Vestn Ross Akad Med Nauk. 2014. Vol.69 (11-12). P.72-79.
6. Fattahi M.J., Mojtahedi Z., Karimaghaee N., Talei A.R., Banani S.J., Ghaderi A. Analysis of BRCA1 and BRCA2 mutations in southern Iranian Breast cancer patients // Arch Iran Med. 2009. Vol.12 (6). P.584-587.
7. Fenton S.E., Birnbaum L.S. Timing of Environmental Exposures as a Critical Element in Breast Cancer Risk // J Clin Endocrinol Metab. 2015. Vol.100 (9). P.3245-3250.
8. Freund R., Kelsberg G., Safranek S. Clinical Inquiry: do oral contraceptives put women with a family history of breast cancer at increased risk? // J Fam Pract. 2014. Vol.63 (9). P.540, 549.
9. Gaffield M.E., Culwell K.R., Ravi A. Oral contraceptives and family history of breast cancer // Contraception. 2009. Vol.80 (4). P.372-380.
10. Gaj P., Kluska A., Nowakowska D., Bałabas A., Piątkowska M., Dabrowska M., Niwińska A., Ostrowski J. High frequency of BRCA1 founder mutations in Polish women with nonfamilial breast cancer // Fam Cancer. 2012. Vol.11 (4). Р.623-628.
11. Ghazarian A., Simonds N., Bennett K., Pimentel C.B., Ellison G., Gillanders E., Schully S., Mechanic L. A review of NCI's extramural grant portfolio: identifying opportunities for future research in genes and environment in cancer // Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2013. Vol.22 (4). P.501-507.
12. Hiatt R.A., Haslam S.Z., Osuch J.; Breast Cancer and the Environment Research Centers. The breast cancer and the environment research centers: transdisciplinary research on the role of the environment in breast cancer etiology. Environ Health Perspect. 2009. Vol.117 (12). P.1814-1822.
13. Kantelhardt E.J., Muluken G., Sefonias G., Wondimu A., Gebert H.C., Unverzagt S., Addissie A. A Review on Breast Cancer Care in Africa // Breast Care (Basel). 2015. Vol.10 (6). P.364-370.
14. Krishnamurthy A., Soundara V., Ramshankar V. Preventive and Risk Reduction Strategies for Women at High Risk of Developing Breast Cancer: a Review // Asian Pac J Cancer Prev. 2016. Vol.17 (3). P.895-904.
15. Levine P.H., Veneroso C. The epidemiology of inflammatory breast cancer // Semin Oncol. 2008. Vol.35 (1). P.11-16.
16. Milroy M.J. Breast cancer screening. S D Med. 2015. Spec No. P.69-73.
17. Shaukat U., Ismail M., Mehmood N. Epidemiology, major risk factors and genetic predisposition for breast cancer in the Pakistani population // Asian Pac J Cancer Prev. 2013. Vol.14 (10). P.5625-5629.
18. Till J.E., Beck H.L., Aanenson J.W., Grogan H.A., Mohler H.J., Mohler S.S., Voillequé P.G. Military participants at U.S. Atmospheric nuclear weapons testing--methodology for estimating dose and uncertainty. Radiat Res. 2014. Vol.181 (5). P.471-484.
19. Van der Sangen M.J., Voogd A.C., van de Poll-Franse L.V., Tjan-Heijnen V.C. Breast cancer in young women: epidemiology and treatment dilemmas // Ned Tijdschr Geneeskd. 2008. Vol.152 (46). P.2495-2500.
20. Wang F., Fang Q., Ge Z., Yu N., Xu S., Fan X. Common BRCA1 and BRCA2 mutations in breast cancer families: a meta-analysis from systematic review. Mol Biol Rep. 2012. Vol.39 (3). P.2109-2118.
21. Zografos G.C., Panou M., Panou N. Common risk factors of breast and ovarian cancer: recent view. Int J Gynecol Cancer. 2004. Vol.14 (5). P.721-740.
Библиографиялық сілтемелер
Апсаликов Б.А. Частота полиморфизма 5382insC гена BRCA1 у больных семейным раком молочной железы, подвергавшихся действию ионизирующего излучения в результате деятельности семипалатинского испытательного ядерного полигона и их потомков / / Наука и Здравоохранение. 2016. №3. С. 58-66.
Аpsalykov B.А. The frequency of polymorphisms of the gene 5382insC BRCA1 in patients with familial breast cancers are exposed to ionizing radiation as a result of Semipalatinsk nuclear test site and their descendants. Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2016, 3, pp. 58-66.
Апсаликов Б.А. Семей сынақ ядролық полигоннің иондауші саулелендіру әсерінің нәтижесінде отбасылық сүт безі обырымен ауратын науқастарда және олардың ұрпақтарында BRCA1 5382insC геннің полиморфизм жиілігі / / Ғылым және Денсаулық сақтау. 2016. №3. Б. 58-66.