БАС МИЫНЫҢОРГАНИКАЛЫҚЗАҚЫМДАНУКЕЗІНДЕГІАУЫРСЫНУСИНДРОМЫМЕННАУҚАСТЫҢПСИХОЭМОЦИЯЛЫҚЖӘНЕФУНКЦИОНАЛДЫҚЖАҒДАЙЫНПСИХОТЕРАПИЯЛЫҚОҢАЛТУ ЖӘНЕҚАЛЫПҚАКЕЛТІРУ
Кіріспе. Психоэмоциялық бұзылыстар орталық жүйке жүйесінің науқастардың неврологиялық қызметтерінің адекватты калыпқа келуіне кедергі келтіреді, олардың әлеуметтік-тұрмыстық рөлдерін арттырады, сондай-ақ науқастардың өмір сапасын айтарлықтай төмендетеді.
Зерттеу мақсаты: ОЖЖ органикалық зақымдану аясында ауыру синдромдарымен зардап шегетін науқастарды оңалту тиімділігін арттыру.
Материал және әдістер. Зерттеудің перспективалық, салыстырмалы, ашық сипаты бар. Инсульт және БМЖ зақымданған және ауыру синдромынан зардап шегетін 500 науқастардың психологиялық оңалту нәтижелері талданды.Нозологиялық формалары бойынша науқастарды бөлу: 408 науқас инсульт (81,6%), 92- БМЖ (18,4%) зардап шеккен. Ауру синдромдары түрлері бойынша науқастарды бөлу: иық ауыруы - 398 науқас (79,6%) бас ауруы - 80 (16,0%), Дежерина -Русси синдромы (таламикалық синдром) - 22 (4,4%). Науқастар қолданбалы психотерапия әдістерімен ерекшеленетін 10 топқа бөлінді, әр топқа 50 адамнан: сену немесе ұтымды психотерапия; үш нұсқада сендіру (табиғи және гипноздық ұйқы жағдайында өңінде сендіру); бойынша ұсыныс; екі нұсқада өзін-өзі сендіру (Куэ әдісі, аутогендік дайындық); каузальдық немесе аналитикалық психотерапия; мінездік терапия; арт-терапия және катарсис. Топтар жасы, жынысы, неврологиялық функциялары және тұрмыстық бейімделу, ауырсыну синдромы көрсеткіші, психоэмоционалдық жағдайы, бас миы зақымдануының нозологиялық формасы, сондай-ақ жүргізілген медикаментоздық терапияменмен бірге жүретін, және физикалық, физиотерапиялық, нейропсихологиялық оңалтудың пайдаланылатын түрлері мен әдістері(matched-controlled принципі) сияқты әр түрлі көрсеткіштер бойынша стандартталған болатын. Науқастардың психоэмоционалдық жағдайы Уэйкфилд депрессия жағдайын өзін-өзі бағалау шкаласы және Бек сауалнамасы көмегімен бағаланды; науқастар функцияларын бұзу және оңалту дәрежесі – Бартел шкаласы, Линдмарка және Скандинавской шкалалары; ауырсыну синдромы көрінуі - Хаскиссон визуалдық аналогтық шкаласы және көп қырлы вербалдық-түстік ауырсыну тесті.
Нәтижелері. Қаралған санаттағы науқастарды емдеу және оңалту кезінде психотерапиялық әдістерді қолданудың ең тиімді және орындылары сенім немесе ұтымды психотерапия, өңінде сендіру, Куэ әдісімен өзін-өзі сендіру, арт-терапия және катарсис болып табылады.
Қорытынды. Психотерапия пайдалану бас миының органикалық зақымдануларымын және ілеспе ауыру синдромдары бар науқастарды оңалту және кешенді емдеумен біріккен бола алады және болуға тиіс, науқастардың психикалық және эмоционалдық жағдайына қатысты сөзсіз осы емдеудің тиімділігін, олардың неврологиялық функцияларын арттыру дәрежесін арттыруға, сондай-ақ ауырсыну синдромдары көрінісін азайту немесе тоқтатуға жағдай жасайды.
Виталий В. Ковальчук 1,2, http://orcid.org/0000-0002-1004-2162
Эльмира О. Аманова 3, http://orcid.org/0000-0003-3418-7996
Александр О. Гусев 1, http://orcid.org/0000-0001-8985-4878
Антон С. Галкин 1, http://orcid.org/0000-0001-8685-7432
Талгат Н. Хайбуллин 4, http://orcid.org/0000-0003-1886-0538
1 Медициналық оңалту орталығы СПб ГУЗ «Н.А. Семашко атындағы №38 Қалалық аурухана», Санкт-Петербург қ., Россия;
2 Санкт-Петербург Мемлекеттік Университеті, Медициналық факультет, Санкт-Петербург қ., Россия;
3 Х.А. Ясави ат. Халықаралық Қазақ – Түрік Университеті, Туркестан, Қазақстан;
4 Семей қаласының Мемлекеттік медициналық университеті, Семей қ., Қазақстан Республикасы
1. Адашинская Г.А., Мейзеров Е.Е., Фадеев А.А. и др. Экспертная система оценки боли, созданная на основе «Многомерного вербально-цветового болевого теста» / Материалы конгресса «Традиционная медицина 2007». Москва, 2007. С. 502-507.
2. Гельгорн Э., Луфборроу Дж. Эмоции и эмоциональные расстройства. – М.: Изд-во «Мир»,1966. 672 с.
3. Гланц С. Медико-биологическая статистика. Пер. с англ. М.: Практика, 1988. 459 с.
4. Гольдблат Ю.В. Медико-социальная реабилитация в неврологии. – СПб.: Политехника, 2006. 607 с.
5. Дорогонько Е.В. Обработка и анализ социологических данных с помощью пакета SPSS.–Сургут: Издат. центр СурГУ, 2010. 60с.
6. Епифанов В.А. Реабилитация больных, перенесших инсульт. М.: МЕДпресс-информ, 2006. 256 с.
7. Каракулова Ю.В., Амирахова Л.Ш. Нейропсихологический статус и качество жизни пациентов в восстановительном периоде ишемического инсульта под влиянием нейропротекторной терапии // Уральский медицинский журнал, 2013. №1. С.21-24.
8. Ковальчук В.В., Скоромец А.А., Высоцкая М.Л., Мелихова Е.В. Значение психотерапии в реабилитации больных, перенесших инсульт // Медико-социальная экспертиза и реабилитация. 2007. № 4. С. 21-23.
9. Ковальчук В.В. Коррекция когнитивных и психоэмоциональных расстройств у пациентов, перенесших инсульт // Журнал неврологии и психиатрии им. С.С. Корсакова. 2014. №10. С. 81-86.
10. Свядощ А.М. Неврозы. Руководство для врачей. – СПб.: Изд-во «Питер», 1997. – 442 с.
11. Burvill P.W., Johnson G.A., Jamrozik K.D et al. Anxiety disorders after stroke: results from the Perth Community Stroke Study // Br J Psychiatr. 1995. vol. 166. P.328-332.
12. Hickie I., Lloyd A., Wakefield D. et al. The psychiatric status of patients with the chronic fatigue syndrome // Br J Psychiatry. 1990. Vol. 156. P. 534-540.
13. House A., Dennis M., Hawton K. et al. Methods of identifying mood disorders in stroke patients: experience in the Oxfordshire Community Stroke Project // Age Ageing. 1989. Vol. 18. P. 371-379.
14. Lindmark B. Evaluation of functional capacity after stroke with special emphasis on motor function and activities of daily living // Scand J Rehabil Med Suppl. 1988. Vol. 21. P. 1-40.
15. Machoney F., Barthel D. Functional evalution: the Barthel Index // Md State Med J. 1965. Vol. 14. P. 61-65.
16. Ohayon M.M., Schatzberg A.F. Using chronic pain to predict depressive morbidity in the general population // Archives of General Psychiatry. 2003. Vol. 60. P. 39-47
17. Ramasubbu R. Relationship between depression and cerebrovascular disease: conceptual issues // J Affect Dis. 2000. vol. 57. P.1-11.
18. Scandinavian Stroke Study Group. Multicenter trial of hemodilution in ischemic stroke: background and study protocol // Stroke. 1985. Vol. 16. P. 885-890.
19. Scott J., Huskisson E.C. Graphic representation of pain // Pain. 1976. Vol. 2. P.175-184.
20. Warlow C.P., Dennis M.S., van Gijn J. et al. Stroke. A practical guide to management. London: Blackwell Science, 1997. 664 р.
References:
1. Adashinskaya G.A., Meyzerov E.E., Fadeev A.A. i dr. Ekspertnaya sistema otsenki boli, sozdannaya na osnove «Mnogomernogo verbal'no-tsvetovogo bolevogo testa» [Expert system for assessing pain, developed on the basis of "Multidimensional pain verbally-color test"]. Materialy kongressa «Traditsionnaya meditsina 2007». Moskva, 2007. pp. 502-507.
2. Gel'gorn E., Lufborrou Dzh. Emotsii i emotsional'nye rasstroystva [Emotions and emotional disorder]. M.: Izd-vo «Mir»,1966. 672 s.
3. Glants S. Mediko-biologicheskaya statistika. [Biomedical Statistics]. Per. s angl. M.: Praktika, 1988. 459 p.
4. Gol'dblat Yu.V. Mediko-sotsial'naya reabilitatsiya v nevrologii [Medico-social rehabilitation in neurology]. SPb.: Politekhnika, 2006. 607 p.
5. Dorogon'ko E.V. Obrabotka i analiz sotsiologicheskikh dannykh s pomoshch'yu paketa SPSS [Processing and analysis of sociological data using package of SPSS]. Surgut: Izdatel'skiy tsentr SurGU, 2010. – 60 p.
6. Epifanov V.A. Reabilitatsiya bol'nykh, perenesshikh insul't [Rehabilitation of stroke patients]. M.: MEDpress-inform, 2006. 256 p.
7. Karakulova Yu.V., Amirakhova L.Sh. Neyropsikhologicheskiy status i kachestvo zhizni patsientov v vosstanovitel'nom periode ishemicheskogo insul'ta pod vliyaniem neyroprotektornoy terapii [The neuropsychological status and quality of life of patients in the recovery period of ischemic stroke under the influence of neuroprotective therapy. Ural'skiy meditsinskiy zhurnal [Urals medical journal], 2013, №1, pp.21-24.
8. Koval'chuk V.V., Skoromets A.A., Vysotskaya M.L., Melikhova E.V. Znachenie psikhoterapii v reabilitatsii bol'nykh, perenesshikh insul't [The value of psychotherapy in the rehabilitation of stroke patients]. Mediko-sotsial'naya ekspertiza i reabilitatsiya [Mediko-social examination and rehabilitation]. 2007, № 4. pp. 21-23.
9. Koval'chuk V.V. Korrektsiya kognitivnykh i psikhoemotsional'nykh rasstroystv u patsientov, perenesshikh insul't [Correction of cognitive and psycho-emotional disorders in stroke patients]. Zhurnal nevrologii i psikhiatrii im. S.S. Korsakova. [Journal of Neurology and Psychiatry S.S. Korsakov]. 2014, №10. pp. 81-86.
10. Svyadoshch A.M. Nevrozy. Rukovodstvo dlya vrachey [Neuroses. Guidelines for doctors]. SPb.: Izd-vo «Piter», 1997, 442 p.
11. Burvill P.W., Johnson G.A., Jamrozik K.D et al. Anxiety disorders after stroke: results from the Perth Community Stroke Study. Br J Psychiatr. 1995. Vol. 166. P.328-332.
12. Hickie I., Lloyd A., Wakefield D. et al. The psychiatric status of patients with the chronic fatigue syndrome. Br J Psychiatry. 1990. Vol. 156. P. 534-540.
13. House A., Dennis M., Hawton K. et al. Methods of identifying mood disorders in stroke patients: experience in the Oxfordshire Community Stroke Project. Age Ageing. 1989. Vol. 18. P. 371-379.
14. Lindmark B. Evaluation of functional capacity after stroke with special emphasis on motor function and activities of daily living. Scand J Rehabil Med Suppl, 1988, Vol. 21. P. 1-40.
15. Machoney F., Barthel D. Functional evalution: the Barthel Index. Md State Med J. 1965, Vol. 14. P. 61-65.
16. Ohayon M.M., Schatzberg A.F. Using chronic pain to predict depressive morbidity in the general population. Archives of General Psychiatry. 2003, Vol. 60. P. 39-47
17. Ramasubbu R. Relationship between depression and cerebrovascular disease: conceptual issues. J Affect Dis. 2000, Vol. 57. P.1-11.
18. Scandinavian Stroke Study Group. Multicenter trial of hemodilution in ischemic stroke: background and study protocol. Stroke. 1985, Vol. 16. P. 885-890.
19. Scott J., Huskisson E.C. Graphic representation of pain. Pain. 1976. Vol. 2. P.175-184.
20. Warlow C.P., Dennis M.S., van Gijn J. et al. Stroke. A practical guide to management. – London: Blackwell Science, 1997, 664 р.
Көрген адамдардың саны: 535
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Ковальчук В.В. Аманова Э.О., Гусев А.О., Галкин А.С., Хайбуллин Т.Н. Психотерапевтическая реабилитация и нормализация психоэмоционального и функционального состояния пациентов с болевыми синдромами при органических поражениях головного мозга / / Наука и Здравоохранение. 2016. № 5. С. 64-79. Kovalchuk V.V., Amanova E.O., Gusev A.O., Galkin A.S., Khaibullin T.N. Psychotherapeutic rehabilitation and normalization of psychoemotional and functional condition of patients with pain syndromes in brain organic lesions. Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2016, 5, pp. 64-79. Ковальчук В.В. Аманова Э.О., Гусев А.О., Галкин А.С., Хайбуллин Т.Н. Бас миының органикалық зақымдану кезіндегі ауырсыну синдромымен науқастың психоэмоциялық және функционалдық жағдайын психотерапиялық оңалту және қалыпқа келтіру / / Ғылым және Денсаулық сақтау. 2016. № 5. Б. 64-79.Ұқсас жариялымдар:
РАДИОЛОГИЯДА ЖАЛПЫ ТРУНКУС АРТЕРИОЗЫН ЗЕРТТЕУДІҢ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ
МЕХАНИКАЛЫҚ САРҒАЮ ОПЕРАЦИЯСЫ КЕЗІНДЕ КОАГУЛОПАТИЯЛЫҚ ҚАН КЕТУДІҢ АЛДЫН АЛУ ӘДІСІ
ТҮЙІРШІКТЕЛГЕН ІРІҢДІ ЖАРАЛАРДЫ АУТОТЕРІЖАМАУМЕН ЕМДЕУДІҢ ОҢТАЙЛАНДЫРУ НӘТИЖЕЛЕРІ
ЖУАН ІШЕК ПЕН АНОРЕКТАЛДЫ АЙМАҚҚА ОПЕРАЦИЯ ЖАСАҒАН БАЛАЛАРДЫ РЕАБИЛИТАЦИЯЛАУ НЕГІЗДЕРІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ 2013-2022 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН ӨМІРІНІҢ БІРІНШІ ЖЫЛЫНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ