ТАБАН ЖАЛПАҚ ТАБАНЫНЫҢ I ЖӘНЕ II ТИПІ БОЙЫНША HALLUX VALGUS ДЕФОРМАЦИЯСЫ БАР КӨЛДЕНЕҢ ЖАЛПАҚ ТАБАНДЫ ЕМДЕУ
Кіріспе: Табанның алдынғы бөлігінің статикалық деформациясы – ересектердегі табанның ортопедиялық патологиялардың 80% дейінгі мөлшерін құрайды. Бұл патология табанның алдыңғы бөлігінің ауырсынуымен, аяқ киім таңдаумен кію кезіндегі қыйындықтармен, еңбекке қабілеттіліктің және өмір сапасының төмендеуімен жүретін аяқтың барлық бөліктердің биомеханикасының айқын бұзылыстарын шақырады. Осыған байланысты табанның алдынғы бөлігінің статикалық деформациясын емдеудің технологиясын құрастыру hallux valgus, Metatarsusprimavarus және табанның орталық сәулелі план тарлы дефияциясын жою толықтай шешімін таппай қазіргі ортопедияның өзекті проблемасы және қоғамдық денсаулық сақтаудың сұранысына айналып отыр.
Мақсаты: Табанның көлденең жайылуының интраоперациялық түзетуіне және операциядан кейінгі кезеңде түзетілген қалыпта табан сүйектерін бекітуге арналған құрылғыны құрастыру.
Зерттеу әдістері: Зерттеу әдістемесі бір қатар кейстер. Осы жұмыста табанның көлденең күмбезін қалпына келтіру үшін операция аралық калпына келтіру құрылғысын пайдаланудың алдынала таяудағы нәтижелері ұсынылған. Оған 33 тен 66 жасаралығындағы 17 пациент алынды. Орта жас 53,9 құрады.
Нәтижесі: Табанның көлденең жайылуын интраоперациялық түзетуіне барлық науқастарға қолдануға қол жеткзілді. Түзетудің жоғалуы 1 жыл аралығында 2 мм ден аспады және науқастардың емінің натижесіне кедергісін тигізбеді. Hallux valgus барлық науқастарда жойылды және HVA бұрышы 5 тен 10 градус қадейін төмендеді. 1 жыл аралығында түзетудің жоғалуы біздің науқастарда шамамен 3 пен 5 градус аралығында болды және науқастардың емінің натижесіне кедергісін тигізбеді. Операциядан кейінгі кезеңде 1 ТФБ аймағындағы жараның шеткі некрозы 1 науқаста кездесті. Жара екіншілік бітісумен жазылды және науқастардың емінің натижесіне кедергісін тигізбеді. Біздің барлық науқастарда hallux valgus, metatarsusprimavarus, Табанның көлденең жайылуының, 1 ТКҚ артродезінің қалыптаспауы кездеспеді.
Қорытынды: Ұсынылған құрылғымен табанның көлденең жайылуын түзетуді клиникалық бағалау және бұрыштық тұрақтылығы бар пластинамен табанмен клинтәрізді сүйек қосылысын тұрақты бекіту құрылғыны пайдаланудың орындылығын көрсетті. Сонымен қатар бақылаудың қысқа мерзімін және іріктеудің аз санын ескере отырып алынған нәтижелер келесі зерттеулермен растауды қажететеді.
Амангазы М. Жанаспаев 1, https://orcid.org/0000-0002-8786-7429
Максим Н.Сорокин 1, https://orcid.org/0000-0003-4247-0660
Марат А. Жанаспаев 2, https://orcid.org/0000-0002-0610-0112
Нурлан А. Бокембаев 2, https://orcid.org/0000-0003-4140-1831
1 Политравма және ортопедия бөлемі, Астана қ. №1 қалалық ауруханасы,
Астана Қ., Қазақстан Республикасы
2Ортопедиялық хирургия кафедрасы, Семей Медицина университеті,
Семей Қ., Қазақстан Республикасы
1. Абеленцев В.В. Хирургическое лечение поперечного плоскостопия и halluxvalgus: Автореф. дисс.к.м.н. Алма–Ата, 1970. 22 с.
2. Акишев Б.А., Рахимбекова А.М. Наш опыт лечения “halluxvalgus” // Травматология жәнеортопедия. 2011. №2. C. 363-364.
3. Герасимов С.Г. Экспериментальное изучение некоторых элементов аутосухожильной “стяжки” при поперечном плоскостопии // Экспериментальное обоснование сухожильно-мышечной пластики в травматологии и ортопедии: Сборник научных трудов. – Куйбышев, 1985. – С. 29-32.
4. Ежов М.Ю. Опыт хирургического восстановления поперечного свода стопы при комбинированном плоскостопии и halluxvalgus // Казанский медицинский журнал. 2011. том 92. №4. C.613-616.
5. Загородний Н.В., Карданов А.А., Петросян А.С., Макянин Л.Г., Лукин М.П., Пантелеева А.С. Сравнительные результаты оперативного лечения halluxvalgus после операции МакБрайда и после шевронной остеотомии 1-1 плюсневой кости // Материалы 3 международного конгресса и современные технологии в травматологии и ортопедии. - Москва - 25-27 октября 2006. С.274
6. Ильминский А.В., Колесник А.И. Комбинированная ресконструктивная операция при лечении больных с поперечной распластанностью стоп // Травматология и ортопдия России. 2007. №2 (44). С.32-37.
7. Коллонтай Ю.Ю., Поддубняк С.Г. Оперативное лечение поперечного плоскостопия путем укрепления связочного аппарата переднего отдела стопы // Ортопедия, травматология и протезирование. 1977. №1. С.60-61.
8. Кориж Н.А., Прозоровский Д.В., Романенко К.К. Современные рентгенологические параметры в диагностике поперечно-распластанной деформации переднего отдела стопы // Травма. 2009. Т 10, №4, С. 445-450.
9. Корж А.А., Яременко Д.А. К оперативному лечению поперечно-распластанной стопы и halluxvalgus // Рационализаторские предлоржения и изобретения в медицине. Киев, 1974. С. 19-20.
10. Кузьмин В.И. оперативное лечение больных с поперечным плоскостопием halluxvalgus: проектирование медицинкого технологического процесса // Вестник травматолгии и ортопедии им. Н.Н. Приорова. 2003. С. 67-72.
11. Крюк А.С., Губков А.А., Беспальчук П.И. Новые методы лечения деформаций переднего отдела стопы // X съезд травматологов. Одесса, 1987. С. 13-14.
12. Леонова Н.М., Валенцев Г.В. Наш опыт реконструции переднего отдела стопы при статической деформации // Вестник хирургии им. Грекова. 1988, №8., С.131-133.
13. Машков В.М., Несенюк Е.Л., Безролная Н.В., Шахматенко И.Е. Коррекция вагусной деформации первого пальца стопы, возникшей в результате хирургического лечения halluxvalgus // Травматология и ортопедия России.2010.№ 1.С. 21-27.
14. Назаренко Г.И., Троценко В.В., В.В., Кузьмин В.И. Индикаторы качества как критерии эффективности лечения больных с поперечным плоскостопием halluxvalgus // Вестник травматологии и ортопедии им. Н.Н. Приорова, 2007. №2. С.51-58.
15. Пахомов И.А хирургическая тактика т организация специализированной помощи пациентам с ортопедической патологией стопы и голеностопного сустава: дисс.д.м.н. Новосибирск, 2012.С. 32.
16. Попов А.В. Лечение второй стадии поперечной распластанности стопы и вальгусного отклонения первого пальца: Дисс… к.м.н.- Москва, 2000.- С.
17. Попов А.В., Зоря В.И. Современная система оперативной коррекции поперчено-распластанной стопы с вальгусным отклонением первого пальца // Траматология и ортопедия России. 2000. №2-3. С.55-59.
18. Черкес – Заде Д.И., Каменев Ю.Ф. Хирургия стопы. – М. “Медицина”, 2002. – 250 С.
19. Шевцов В.И., Исмалов Г.Р., Козьмина Т.Е., Тохаева А.Н. Новые направляения при лечении больных с вальгусной деформацией, методом чрескостного остеосинтеза // Гений ортопедии. 1999. №2. С.105-108.
20. Шевцов В.И., Попова А.А.,Тохаева А.Н. Результаты дефференцированного использования методик чрескотного остеосинтеза при лечении вальгусной дефформации // Травматология и ортопедия России. 2007. №4. С.15-20.
21. Шевцов В.И., Исмаилов Г.В. Чрескостный остеосинтез в хирургии стопы. Руководство для врачей. Москва «Медицина», 2008, С.79-97.
22. Barouk L.S. Forefootreconstruction. - Paris: Springer - Verlaq, 2005.- 379с.
23. Bifa N., Lenormand J.V., Selva O. Traitmant de 1 hallux valgus par intervation de McBride modifie avec syndesmopexieintermetatazsilnne interne // Ann Orthop. Quest. 2000. №32. P.183-188.
24. Brouliez P., Cuzvale G., Prudent H.P., Vedel F. Result du trairment de 1 hallux valgus selou la technique de McBride u modiffe avec ous aus osteotomic phalanggien neou metatazciz - me complentauze // Rev. Chiz. Orthop. 1998. P.539-548.
25. Cho N., Kim., S., Kwon D., Kim H. The prevalence of hallux valgus and it’s association with foot pain and function in rural Korean community // J.B. JS. 2009. Vol.91 B,(4). P. 494-496.
26. Desmarchelier R., Besse J.L., Fessy M. Scarf osteotomy versus intraphalangealartrodesis in firfoot first ray disorders comparison of functional outcomes // Orthopaedies Traumatology: Surgery Research. 2012. Vol 98 S. P.77-84.
27. Faber F., Mulder p., Verhaar J. Role of first ray hypermobility of the outcome of the Hohmann and the Lapidus procedure. If Prospective randomized trial involving one hungred and one feef // J. Bone Joint Surg. Ann., 2004, Vol 86, P.486-495.
28. Louzan D. Intervention de McBride modifeedans le traitementchizurgical de 1 hallux valgus.Evalutionet indication actualles memorize du DIU de chizurgie du pied et de la cheville. - Marseille, 2004, 55р.
29. Martinez-Nova A., Sanchez-Rodriquez R., Gomez-Martin B. The effect of abductor transposition in the modified Mc Bride procedure // Foot bakle Spec. 2008. vol 1(5). P.275-279.
30. Mc Bride E.D. The McBride bunion hallux valgus operation refinements in the recessive surgical steps of the operation // J.BoneJiont Surg. Am. 1967.vol 49. P.1675-1683.
31. Menz H., Gilheany M., Lancdorf K. Foot and ankle surgery in Australia: a desriptive of the Medicare Benefits Schedure database 197-2006 // J. Foot Ankle Res. 2008. №1. P.10-16.
32. Miller J.M. et.al. Inwerted Z-scarf osteotomy for hallucs valgus deformity correction: intermediate – term results in 55 patients // Foot Ankle Surgery. 2011. №50.-P.55-61.
33. Mittal D., Beazy N., Klenezman L., Linge K.A. Prospective study of modified silvers McBride procedure for hallux valgus // J.Bone Joint Surg. 1996.vol 78B.P.74.
34. Roddy E. et. al. Prevalence and associations of hallux valgus in a primary care population // Arthritis Rheum. 2008. Vol 59, № 6. P. 857-862
35. Saro C., Bengtsson A., Lindgren U et.al. Surgical treatment of\f halli\ux valgus and forefoot deformites in Sweden // Foot Ankle Jnt., 2008. 29. P. 298-304.
36. Ulivari M. First metatarsal proximal osteomity-preliminary report // 3rd International Foot Ankle MJS Congress of the CRECMJP. Bruges Belgina, 2011 May 26-28.P.5
37. Vernous J. The treatment of the hallux valgus with a percutaneous chevron osteotomy // K. Bone Joint Surg. (Br) 2011. v.93 B., Р. 482-486.
38. Yucet J., Tenekeciogiu Y., Ogut T., Kesmezacaz H. Treatment of haluux valgus by modigied McBride procedure: a 6 year folloxw-up // J. Orthopead Traumatol. 2010. №11. P.89-97.
Referensec:
1. Abelentsev V.V. Hirurgicheskoe lechenie poperechnogo ploskostopiya i hallux valgus [Surgical treatment of the transverse flatfoot hallux valgus deformation]. Avtoref.diss.kand. Alma–Ata, 1970. 22 p. [in Russian]
2. Akishev B.A., Rahimbekova A.M. Nash opytlecheniya “hallux valgus”. [Our treatment experience of the “hallux valgus”]. Travmatologiya zhәne ortopediya [Traumatology and orthopedic]. 2011. №2. pp. 363-364. [in Russian]
3. Gerasimov S.G. Eksperimental'noe izuchenie nekotorykh ehlementov autosukhozhil'noi “styazhki” pri poperechnom ploskostopii [Experimental study of some elements of the autocancer “screed” with transverse flatfoot]. Eksperimental'noe obosnovanie suhozhil'no-myshechnoi plastiki v travmatologii i ortopedii: Sbornik nauchnyh trudov [Experimental substantiation of tendon-muscular plastics in traumatology and orthopedics: A collection of scientific papers]. Kuibyshev, 1985. pp. 29-32. [in Russian]
4. Ezhov M.Yu. Opyt khirurgicheskogo vosstanovleniya poperechnogo svoda stopy pri kombinirovannom ploskostopiii hallux valgus [The experience of surgical restoration of the transverse arch of the foot with a combined flatfoot and hallux valgus]. Kazanskii meditsinskii zhurnal [Kazan Medical Journal]. 2011. T. 92. №4. pp.613-616. [in Russian]
5. Zagorodnii N.V., Kardanov A.A., Petrosyan A.S., Makyanin L.G., Lukin M.P., Panteleeva A.S. Sravnitel'nye rezul'taty operativnogo lecheniya hallux valgus posle operatsii MakBrajda i posle shevronnoi osteotomii 1-1 plyusnevoii kosti [Comparative results of surgical treatment of hallux valgus after MacBride operation and after chevron osteotomy 1-1 of the metatarsal bone]. Materialy 3 mezhdunarodnogo kongressa I sovremennye tekhnologii v travmatologii I ortopedii [Proceedings of the 3rd international congress and modern technologies in traumatology and orthopedics]. Moscow 25-27 oktyabrya 2006. P.274 [in Russian]
6. Il'minskii A.V., Kolesnik A.I. Kombinirovannaya rekonstruktivnaya operatsiya pri lechenii bol'nykh s poperechnoi rasplastannost'yu stop [Combined reconstructive surgery in the treatment of patients with transverse spreading of the feet]. Travmatologiya I ortopediya Rossii [Traumatology and orthopdia of Russia]. 2007. №2 (44). pp.32-37. [in Russian]
7. Kollontai Yu.Yu., Poddubnyak S.G. Operativnoe lechenie poperechnogo ploskostopiya putem ukrepleniya svyazochnogo apparata perednego otdela stopy [Surgical treatment of transverse flatfoot by strengthening the ligament apparatus of the forefoot]. Ortopediya, travmatologiya I protezirovanie [Orthopedics, traumatology and prosthetics]. 1977. №1. pp.60-61. [in Russian]
8. Korizh N.A., Prozorovskij D.V., Romanenko K.K. Sovremennye rentgenologicheskie parametry v diagnostike poperechno-rasplastannoi deformatsii perednego otdela stopy [Modern radiological parameters in the diagnosis of cross-flattened deformation of the forefoot]. Travma [Trauma]. 2009. T 10, №4, pp. 445-450. [in Russian]
9. Korzh A.A., Yaremenko D.A. K operativnomu lecheniyu poperechno-rasplastannoi stopy i hallux valgus [To surgical treatment of the cross-splayed foot and hallux valgus]. Ratsionalizatorskie predlozheniya I izobreteniya v meditsine [Rationalization offers and inventions in medicine]. Kiev, 1974. pp. 19-20. [in Russian]
10. Kuz'min V.I. Operativnoe lechenie bol'nykh s poperechnym ploskostopiem hallux valgus: proektirovanie meditsinkogo tekhnologicheskogo protsessa [Operative treatment of patients with hallux valgus transverse flat-footedness: designing a medical technological process]. Vestnik travmatolgii I ortopedii im. N.N. Priorova. [Traumatology and Orthopedics Bulletin them Priorov N.N.]. 2003. pp. 67-72. [in Russian]
11. Kryuk A.S., Gubkov A.A., Bespal'chuk P.I. Novye metody lecheniya deformatsii perednego otdela stopy [New methods for treating deformities of the forefoot]. X s"ezd travmatologov [X Congress of Traumatologists]. Odessa, 1987.pp. 13-14. [in Russian]
12. Leonova N.M., Valencev G.V. Nash opyt rekonstrutsii perednego otdela stopy pri staticheskoi deformatsii [Our experience in the reconstruction of the forefoot with static deformation]. Vestnik khirurgiiim. Grekova [Grekov Bulletin of Surgery].1988, №8, pp.131-133. [in Russian]
13. Mashkov V.M., Nesenyuk E.L., Bezrolnaya N.V., Shahmatenko I.E. Korrektsiya valgusnoi deformatsii pervogo pal'tsa stopy, voznikshei v rezul'tate khirurgicheskogo lecheniya hallux valgus [Correction of vagal deformity of the first toe, resulting from the surgical treatment of hallux valgus]. Travmatologiya I ortopediya Rossii [Traumatology and Orthopedics of Russia]. 2010. №1. pp. 21-27. [in Russian]
14. Nazarenko G.I., Trocenko V.V., Kuz'min V.I. Indikatory kachestva kak kriterii effektivnosti lecheniya bol'nyh s poperechnym ploskostopiem hallux valgus. [Quality indicators as criteria for the effectiveness of the treatment of patients with cross flatfoot hallux valgus]. Vestnik travmatologii I ortopedii im. N.N. Priorova [Herald of Traumatology and Orthopedics. Them Priorov N.N.]. 2007. №2. pp.51-58. [in Russian]
15. Pakhomov I. Khirurgicheskaya taktika i organizatsiya spetsializirovannoi pomoshchi patsientam s ortopedicheskoi patologiei stopy I golenostopnogo sustava [A surgical tactics and organization of specialized care for patients with orthopedic pathology of the foot and ankle: Cand. Diss]. Novosibirsk, 2012.-S 32. [in Russian]
16. Popov A.V. Lechenie vtoroi stadia poperechnoi rasplastannosti stopy I val'gusnogo otkloneniya pervogo pal'tsa [Treatment of the second stage of transverse flatness of the foot and valgus deviation of the first finger: canddiss].- Moscow, 2000.- 22p. [in Russian]
17. Popov A.V., Zorya V.I. Sovremennaya sistemaoperativnoi korrektsii popercheno-rasplastannoi stopy s val'gusnym otkloneniem pervogo pal'tsa [A modern system of operative correction of a peppered-flattened foot with a valgus deviation of the first finger]. Tramatologiya I ortopediya Rossii [Tramatology and Orthopedics of Russia]. 2000. № 2-3. pp.55-59. [in Russian]
18. Cherkes – Zade D.I., Kamenev Yu.F. Khirurgiya stopy [Foot surgery]. M. “Medicine”, 2002. 250 pp. [in Russian]
19. Shevtsov V.I., Ismalov G.R., Koz'mina T.E., Tokhaeva A.N. Novye napravlyaeniya pri lechenii bol'nykh s val'gu snoi deformatsiei, metodom chreskostnogo osteosinteza [New directions in the treatment of patients with valgus deformity, by the method of transosseousosteosynthesis]. Genii ortopedii [The genius of orthopedics]. 1999. №2. pp.105-108. [in Russian]
20. Shevcov V.I., Popova A.A., Tohaeva A.N. Rezul'taty defferentsirovannogo ispol'zovaniya metodik chreskotnogo osteosinteza pri lechenii val'gusnoi defformatsii [The results of the differentiated use of methods of transosseousosteosynthesis in the treatment of valgus deformities]. Travmatologiya I ortopediya Rossii [Traumatology and Orthopedics of Russia]. 2007. №4. pp.15-20. [in Russian]
21. Shevcov V.I., Ismailov G.V. Chreskostnyi osteosintez v khirurgii stopy. [Transosseousosteosynthesis in foot surgery]. A guide for doctors. Rukovodstvo dlya vracheij. Moscow "Meditsine», 2008, S.79-97. [in Russian]
22. Barouk L.S. Forefoot reconstruction. - Paris: Springer-Verlaq, 2005. - 379
23.Bifa N., Lenormand J.V., Selva O. Traitmant de 1 hallux valgus par intervation de McBride modifie avec syndesmopexieintermetatazsilnne interne. Ann Orthop. Quest.2000. №32. P.183-188.
24. Brouliez P.,CuzvaleG.,Prudent H.P.,Vedel F. Result du trairment de 1 hallux valgus selou la technique de McBride u modiffe avec ous aus osteotomicphalanggienneoumetatazciz- me complentauze. Rev. Chiz. Orthop.1998. P.539-548.
25. Cho N., Kim S., Kwon D., Kim H. The prevalence of hallux valgus and it’s association with foot pain and function in rural Korean community. J.B. JS 2009. Vol-91 B,(4). P. 494-496.
26. Desmarchelier R., Besse J.L., Fessy M. Scarf osteotomy versus intraphalangealartrodesis in firfoot first ray disorders comparison of functional outcomes. Orthopaedies Traumatology: Surgery Research. 2012. Vol 98. P.77-84.
27. Faber F., Mulder p., Verhaar J. Role of first ray hypermobility of the outcome of the Hohmann and the Lapidus procedure. If Prospective randomized trial involving one hungred and one feef. J.Bone Joint Surg. Ann., 2004, Vol 86, P.486-495.
28. Louzan D. Intervention de McBride modifeedans le traitementchizurgical de 1 hallux valgus.Evalutionet indication actualles memorize du DIU de chizurgie du pied et de la cheville. - Marseille, 2004. С.178-183.
29. Martinez-Nova A., Sanchez-Rodriquez R., Gomez-Martin B. The effect of abductor transposition in the modified McBride procedure. Foot bakle Spec. 2008. vol 1(5). P.275-279.
30. McBride E.D. The McBride bunion hallux valgus operation refinements in the recessive surgical steps of the operation. J. Bone Jiont Surg. Am.1967/.vol 49. P.1675-1683.
31. Menz H., Gilheany M., Lancdorf K. Foot and ankle surgery in Australia: a desriptive of the Medicare Benefits Schedure database 197 - 2006. J. Foot Ankle Res. 2008. №1.P.10-16.
32. Miller J.M. et.al. Inwerted Z-scarf osteotomy for hallucs valgus deformity correction: intermediate – term results in 55 patients. Foot Ankle Surgery. 2011. №50. - P.55-61.
33. Mittal D., Beazy N., Klenezman L., Linge K.A. Prospective study of modified silvers McBride procedure for hallux valgus. J.Bone Joint Surg. 1996.vol 78B.-P.74.
34. Roddy E. et.al. Prevalence and associations of hallux valgus in a primary care population. Arthritis Rheum. 2008. Vol 59,№ 6. P 857-862
35. Saro C., Bengtsson A., Lindgren U et.al., Surgical treatment of\f halli\ux valgus and forefoot deformites in Sweden Foot Ankle Jnt., 2008. 29. P. 298-304.
36. Ulivari M. First metatarsal proximal osteomity-preliminary report. 3rd International Foot Ankle MJS Congress of the CRECMJP. Bruges Belgina, 2011 May 26-28. P.5
37. Vernous J. The treatment of the hallux valgus with a percutaneous chevron osteotomy. K. Bone Joint Surg. (Br) 2011. v.93 B., рр. 482-486.
38. Yucet J., Tenekeciogiu Y., Ogut T., Kesmezacaz H. Treatment of haluux valgus by modigied McBride procedure: a 6 year folloxw-up. J. Orthopead Traumatol.-2010. №11. P.89-97.
Көрген адамдардың саны: 495
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Жанаспаев А.М., Сорокин М.Н., Жанаспаев М.А., Бокембаев Н.А. Лечение поперечного плоскостопия с Hallux Valgus при I и II типе распластанности стопы // Наука и Здравоохранение. 2019. 1 (Т.21).С. 80-90. Zhanaspaev A.M., Sorokin M.N., Zhanaspaev M.A., Bokembaev N.A.Treatment of transverse flatfoot with Hallux valgus in type I and II foot flatness. Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2019, (Vol.21) 1, pp. 80-90. Жанаспаев А.М., Сорокин М.Н., Жанаспаев М.А., Бокембаев Н.А. Табан жалпақ табанының I және II типі бойынша hallux valgus деформациясы бар көлденең жалпақ табанды емдеу // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2019. 1 (Т.21).Б. 80-90.Ұқсас жариялымдар:
РАДИОЛОГИЯДА ЖАЛПЫ ТРУНКУС АРТЕРИОЗЫН ЗЕРТТЕУДІҢ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ
МЕХАНИКАЛЫҚ САРҒАЮ ОПЕРАЦИЯСЫ КЕЗІНДЕ КОАГУЛОПАТИЯЛЫҚ ҚАН КЕТУДІҢ АЛДЫН АЛУ ӘДІСІ
ТҮЙІРШІКТЕЛГЕН ІРІҢДІ ЖАРАЛАРДЫ АУТОТЕРІЖАМАУМЕН ЕМДЕУДІҢ ОҢТАЙЛАНДЫРУ НӘТИЖЕЛЕРІ
ЖУАН ІШЕК ПЕН АНОРЕКТАЛДЫ АЙМАҚҚА ОПЕРАЦИЯ ЖАСАҒАН БАЛАЛАРДЫ РЕАБИЛИТАЦИЯЛАУ НЕГІЗДЕРІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ 2013-2022 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН ӨМІРІНІҢ БІРІНШІ ЖЫЛЫНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ