ФЕРТИЛЬДІ ЖАСТАҒЫ ӘЙЕЛДЕРДЕ ЗӘР ШЫҒАРУ ЖҮЙЕСІ ИНФЕКЦИЯЛАРЫНЫҢ АМБУЛАТОРИЯЛЫҚ КЕЗІНДЕ ДАМУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Кіріспе. Зәр шығару жүйесінің инфекциялары (ЗЖИ) қазіргі медицинаның ең маңызды мәселелерінің бірі болып қала береді. 24 жасқа дейінгі ЗЖИ диагнозы бар әйелдердің үштен бірі, ал жартысы кем дегенде 35 жылға бір эпизод дамиды. Әйелдердің 70% - ы өз өмірінде ИМС-дан зардап шегеді, олардың 30% - ы қайталанатын ИМС болады.
Зерттеу мақсаты: амбулаторлық кезеңде фертильді жастағы әйелдерде зәр шығару жүйесі инфекцияларының клиникалық ағымының ерекшеліктерін талдау.
Материалдар мен әдістер. Зерттеу дизайны: көлденең нандомизацияланған ашық ретроспективті. Зерттеу әдісі аналитикалық, нозологиялық нысан (цистит, пиелонефрит, уретрит) туралы медициналық жазбалардан алынған деректерді, анамнестикалық деректерді, диагностиканың клиникалық әдістерінің нәтижелері туралы деректерді қамтитын тіркеу карталары әзірленді. Қосу критерийі жоғарыда көрсетілген аурулары бар 18-ден 49 жасқа дейінгі әйел жынысты пациенттер болды. Ерекшелік критерийі ерлер жынысы, жасы 18-ге дейін және 49-дан жоғары, жүктілік, асимптоматикалық бактериурия, жыныстық жолмен берілетін инфекциялары бар пациенттер болды.
Өңдеу абсолютті деректерге негізделді, ұсынылған мәліметтердің бір бөлігі жақсырақ қабылдау үшін пайыздық (салыстырмалы) түрде ұсынылды. Статистикалық және математикалық мәліметтерді өңдеу Excel қосымшасының көмегімен жүзеге асырылды. Төмендегілер анықталды: M - орташа арифметикалық шама, үлестірімді жартыға бөлетін шама, Ме - медиана, Mo - режимінің ең көп таралған мәні.
Нәтижелер. Өлім-жітім көрсеткіші жыныстық белсенді, некеде тұрмайтын емделушілерде жоғары және жіті цистит басым. Ал жіті пиелонефрит аурушаңдығы некеде тұрған емделушілерде аз ғана жоғары-42%. Нозологиялық формалар арасында өткір цистит - 48% көшбасшы болды. 26% жағдайда диагноз дизуриялық бұзылулар негізінде қойылды, температураның 37.6-37.9°C дейін көтерілуі. Қанның жалпы анализінде (лейкоцитоз, ЭҚК үдеуі) және зәрдің жалпы анализінде (лейкоцитурия, бактериурия) 98% өзгерістер байқалды. Тек 30% - да этиологиялық факторды анықтау үшін зәрді бактериологиялық зерттеу жүргізілді.
Тұжырымдар. Несеп шығару жолдарының инфекциясы жыныстық белсенді, тұрмысқа шықпаған әйелдерде жиі кездеседі: жедел цистит жетекші орынға ие болды, көп жағдайда ол жыныстық қатынастан кейін пайда болды және клиникалық түрде дизуриямен көрінді. Жыныстық белсенді, тұрмысқа шыққан әйелдер жедел пиелонефритпен ауырады, барлық жағдайларда дерлік төмен температура, лейкоцитоз, лейкоцитурия және бактериурия жүрді.
Айжан Р. Бейсенаева 1, https://orcid.org/0000-0002-1473-027X
Гульмира М. Мулдаева 1, https://orcid.org/0000-0002-1289-8503
Бибигуль А. Абеуова 1, https://orcid.org/0000-0002-1131-9020
Анель Р. Бейсенаева 2, https://orcid.org/0000-0002-6100-7578
Лейла И. Арыстан 1, https://orcid.org/0000-0002-9309-4469
Лейла С. Хайдаргалиева 1, https://orcid.org/0000-0002-6632-2913
1 Отбасылық медицина кафедрасы, 2 Онкология және сәулелі диагностика кафедрасы,
«Қарағанды медицина университеті» КеАҚ, Қарағанды Қазақстан Республикасы
1. Каргабаева Б.А., Алдажарова Ж.К., Кенесова А.А., Юрченко И.В. и др. Здоровье населения Республики Казахстан и деятельность организаций здравоохранения в 2016 году // Статистический сборник. 2017. С.100-102.
2. Туганбекова С.К., Кабулбаев К.А., Гайпов А.Э., Ногайбаева А.Т. Хронический тубулоинтерстициальный нефрит. Клинические протоколы Министерства здравоохранения Республики Казахстан, Астана. 2013. С.2.
3. Abou Heidar N.F., Degheili J.A., Yacoubian A.A., Khauli R.B. Management of urinary tract infection in women: A practical approach for everyday practice // Urol Ann. 2019. №11(4). P. 339–346. doi:10.4103/UA.UA_104_19.
4. Bonkat (Chair) G., Bartoletti R.R., Bruyère F., Cai T., Geerlings S.E., Köves B., Schubert S., et al. Guidelines on urological infections. European Association of Urology, 2018. https://uroweb.org/guidelines/ (Дата обращения: 18.12.2019)
5. Campbell J., Felver M., Kamarei S. 'Telephone treatment' of uncomplicated acute cystitis // Cleve Clin J Med. 1999 Sep. №66(8). P. 495-501.
6. Flores-Mireles A.L., Walker J.N., Caparon M., et al. Urinary tract infections: epidemiology, mechanisms of infection and treatment options // Nat Rev Microbiol. 2015 May. №13(5):269. P. 84.
7. Foxman B., et al. Urinary tract infection among women aged 40 to 65: behavioral and sexual risk factors // J Clin Epidemiol, 2001. № 54. Р. 710. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11438412/ (Дата обращения: 10.12.2019).
8. Garcia-Ferrer L., Primo J., Juan Escudero J.U., et al. The use of renal ultrasound for adult acute pyelonephritis // Arch Esp Urol. 2007 Jun. № 60(5):519. P. 24.
9. Giesen L.G., Cousins G., et al. Predicting acute uncomplicated urinary tract infection in women: a systematic review of the diagnostic accuracy of symptoms and signs // BMC Fam Pract. 2010 Oct 24. № 11. P. 78.
10. Gupta K., Bhadelia N. Management of urinary tract infections from multidrug-resistant organisms // Infect Dis Clin North Am. 2014. № 28. P.49–59. [PubMed].
11. Hill J.B., et al. Acute pyelonephritis in pregnancy // Obstet Gynecol, 2005. № 105. P. 18. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15625136/ (Дата обращения: 18.12.2019).
12. Hooton T.M. Clinical practice. Uncomplicated urinary tract infection // N. Engl. J. Med. 2012. № 366 (11): 1028. P. 37.
13. Hooton T.M., Gupta K. Recurrent urinary tract infection in women. UpToDate. Waltham, MA: 2016 (Дата обращения: 18.12.2019).
14. Masajtis-Zagajewska A., Kurnatowska I., Wajdlich M., et al. Utility of copeptin and standard inflammatory markers in the diagnostics of upper and lower urinary tract infections // BMC Urol. 2015 Jul 8. № 15. P. 67.
15. National Committee for Clinical Laboratory Standarts. M109- S18 (M2). Eleventh informational Suppl. CLSI. 2012.
16. Neu H.C. Urinary tract infections // Am J Med. 1992 Apr 6. № 92(4A). Р. 63-70.
17. Neumann I., Moore P. Pyelonephritis (acute) in non-pregnant women // BMJ Clin Evid. 2014 Nov 4. 2014.pii: 0807.
18. Nicolle L.E. Asymptomatic bacteriuria in the elderly. // Infect Dis Clin North Am, 1997. № 11. P. 647. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9378928/ (Дата обращения: 23.12.2019).
19. Pavone M.A., Aguilera Peralta A. Estudio y tratamiento de la pareja en ITU poscoital de la mujer // Nefrologia. 2017. № 37. P. 662–663.
20. Pinson A.G., Philbrick J.T., Lindbeck G.H., et al. Fever in the clinical diagnosis of acute pyelonephritis // Am J Emerg Med. 1997 Mar. №15(2):148. P. 51.
21. Ronald A.R., Nicolle L.E., Stamm E., et al. Urinary tract infection in adults: research priorities and strategies // Int J Antimicrob Agents. 2001 Apr. №17(4):343. P. 8.
22. Safir M.H., Schaeffer A.J. Urinary tract infection: simple and complicated // AUA Update series. 1997. № 16. P.10
23. Schappert S.M. National Ambulatory Medical Care Survey: 1992 summary // Adv Data. 1994 Aug 18. № 253. P. 1-20
24. Scholes D., et al. Risk factors associated with acute pyelonephritis in healthy women // Ann Intern Med, 2005. № 142. P. 20. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15630106/ (Дата обращения: 10.12.2019).
25. Shaikh N., Borrell J.L., Evron J., et al. Procalcitonin, C-reactive protein, and erythrocyte sedimentation rate for the diagnosis of acute pyelonephritis in children // Cochrane Database Syst Rev. 2015 Jan 20. № 1:CD009185.
26. Simon L., Gauvin F., Amre D.K., et al. Serum procalcitonin and C-reactive protein levels as markers of bacterial infection: a systematic review and meta-analysis // Clin Infect Dis. 2004 Jul 15. №39(2):206. P. 17.
27. Stamm W.E., et al. Management of urinary tract infections in adults // N Engl J Med, 1993. № 329. Р.1328. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8413414/ (Дата обращеният: 18.12.2019).
28. Stapleton A.E. The Vaginal Microbiota and Urinary Tract Infection // Microbiol Spectr. 2016. № 4(6). P. 10. doi: 10.1128/microbiolspec.UTI-0025-2016.
29. Stunell H., Buckley O., Feeney J., et al. Imaging of acute pyelonephritis in the adult // Eur Radiol. 2007 Jul. № 17(7):1820. P. 8.
30. Tan C.W., Chlebicki M.P. Urinary tract infections in adults // Singapore Med J. 2016. №57(9). P. 485–490. doi:10.11622/smedj.2016153.
31. Una J. Lee Urinary tract infections in women // BMJ Best Practice. - 2019. P. 13
32. van Buul L.W., et al. The Development of a Decision Tool for the Empiric Treatment of Suspected Urinary Tract Infection in Frail Older Adults: A Delphi Consensus Procedure // J Am Med Dir Assoc. 2018. № 19. P. 757. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29910137
33. van Haarst E.P., et al. Evaluation of the diagnostic workup in young women referred for recurrent lower urinary tract infections // Urology. 2001. № 57. P. 1068. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23867306/ (Дата обращения: 23.12.2019).
34. Wagenlehner F.M., et al. Uncomplicated urinary tract infections. // Dtsch Arztebl Int. 2011. № 108. P. 415. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21776311/ (Дата обращения: 10.12.2019).
35. Wagenlehner F.M., Weidner W., Naber K.G. An update on uncomplicated urinary tract infections in women // Curr Opin Urol. 2009Jul. № 19(4):368. P. 74.
36. Xu R.Y., Liu H.W., Liu J.L., et al. Procalcitonin and C-reactive protein in urinary tract infection diagnosis // BMC Urol. 2014 May 30. №14 P. 45.
References:
1. Kargabaeva B.A., Aldazharova Zh.K., Kenesova A.A., Jurchenko I. V. i dr. Zdorov'e naselenija Respubliki Kazahstan i dejatel'nost' organizacij zdravoohranenija v 2016 godu [Health of the population of the Republic of Kazakhstan and the activities of healthcare organizations in 2016]. Statisticheskii sbornik [Statistical Digest]. 2017. P.100-102.
2. Tuganbekova S.K., Kabulbaev K.A., Gajpov A.Je., Nogajbaeva A.T. Hronicheskij tubulointersticial'nyj nefrit. [Chronic tubulointerstitial nephritis]. Klinicheskie protokoly Ministerstva zdravookhraneniya Respubliki Kazakhstan. [Clinical protocols of the Ministry of Health of the Republic of Kazakhstan.]. Astana, 2013. P.2.
3. Abou Heidar N.F., Degheili J.A., Yacoubian A.A., Khauli R.B. Management of urinary tract infection in women: A practical approach for everyday practice. Urol Ann. 2019. №11(4). P. 339–346. doi:10.4103/UA.UA_104_19.
4. Bonkat (Chair) G., Bartoletti R.R., Bruyère F., Cai T., Geerlings S.E., Köves B., Schubert S., et al. Guidelines on urological infections. European Association of Urology, 2018. https://uroweb.org/guidelines/ (accessed: 18.12.2019)
5. Campbell J., Felver M., Kamarei S. 'Telephone treatment' of uncomplicated acute cystitis. Cleve Clin J Med. 1999 Sep. №66(8). P. 495-501.
6. Flores-Mireles A.L., Walker J.N., Caparon M., et al. Urinary tract infections: epidemiology, mechanisms of infection and treatment options. Nat Rev Microbiol. 2015 May. №13(5):269. P. 84.
7. Foxman B., et al. Urinary tract infection among women aged 40 to 65: behavioral and sexual risk factors. J Clin Epidemiol, 2001. № 54. Р. 710. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11438412/ (accessed: 10.12.2019).
8. Garcia-Ferrer L., Primo J., Juan Escudero J.U., et al. The use of renal ultrasound for adult acute pyelonephritis. Arch Esp Urol. 2007 Jun. № 60(5):519. P. 24.
9. Giesen L.G., Cousins G., et al. Predicting acute uncomplicated urinary tract infection in women: a systematic review of the diagnostic accuracy of symptoms and signs. BMC Fam Pract. 2010 Oct 24. № 11. P. 78.
10. Gupta K., Bhadelia N. Management of urinary tract infections from multidrug-resistant organisms. Infect Dis Clin North Am. 2014. № 28. P.49–59. [PubMed].
11. Hill J.B., et al. Acute pyelonephritis in pregnancy. Obstet Gynecol, 2005. № 105. P. 18. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15625136/ (accessed: 18.12.2019).
12. Hooton T.M. Clinical practice. Uncomplicated urinary tract infection // N. Engl. J. Med. 2012. № 366 (11): 1028. P. 37.
13. Hooton T.M., Gupta K. Recurrent urinary tract infection in women. UpToDate. Waltham, MA: 2016. (http://www.uptodate.com/contents/recurrent-urinary-tract-infection-in-women) (accessed: 18.12.2019)
14. Masajtis-Zagajewska A., Kurnatowska I., Wajdlich M., et al. Utility of copeptin and standard inflammatory markers in the diagnostics of upper and lower urinary tract infections. BMC Urol. 2015 Jul 8. № 15. P. 67.
15. National Committee for Clinical Laboratory Standarts. M109- S18 (M2). Eleventh informational Suppl. CLSI. 2012.
16. Neu H.C. Urinary tract infections. Am J Med. 1992 Apr 6. № 92(4A). Р. 63-70.
17. Neumann I., Moore P. Pyelonephritis (acute) in non-pregnant women. BMJ Clin Evid. 2014 Nov 4. 2014.pii: 0807.
18. Nicolle L.E. Asymptomatic bacteriuria in the elderly. Infect Dis Clin North Am, 1997. № 11. P. 647. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9378928/ (accessed: 23.12.2019).
19. Pavone M.A., Aguilera Peralta A. Estudio y tratamiento de la pareja en ITU poscoital de la mujer. Nefrologia. 2017. № 37. P. 662–663.
20. Pinson A.G., Philbrick J.T., Lindbeck G.H., et al. Fever in the clinical diagnosis of acute pyelonephritis. Am J Emerg Med. 1997 Mar. №15(2):148. P. 51.
21. Ronald A.R., Nicolle L.E., Stamm E., et al. Urinary tract infection in adults: research priorities and strategies. Int J Antimicrob Agents. 2001 Apr. №17(4):343. P. 8.
22. Safir M.H., Schaeffer A.J. Urinary tract infection: simple and complicated. AUA Update series. 1997. № 16. P. 10
23. Schappert S.M. National Ambulatory Medical Care Survey: 1992 summary. Adv Data. 1994 Aug 18. № 253. P. 1-20
24. Scholes D., et al. Risk factors associated with acute pyelonephritis in healthy women. Ann Intern Med, 2005. № 142. P. 20. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15630106/ (accessed: 10.12.2019).
25. Shaikh N., Borrell J.L., Evron J., et al. Procalcitonin, C-reactive protein, and erythrocyte sedimentation rate for the diagnosis of acute pyelonephritis in children. Cochrane Database Syst Rev. 2015 Jan 20. № 1:CD009185.
26. Simon L., Gauvin F., Amre D.K., et al. Serum procalcitonin and C-reactive protein levels as markers of bacterial infection: a systematic review and meta-analysis. Clin Infect Dis. 2004 Jul 15. №39(2):206. P. 17.
27. Stamm W.E., et al. Management of urinary tract infections in adults. N Engl J Med, 1993. № 329. Р.1328. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8413414/ (accessed: 18.12.2019).
28. Stapleton A.E. The Vaginal Microbiota and Urinary Tract Infection. Microbiol Spectr. 2016. № 4(6). P. 10. doi: 10.1128/microbiolspec.UTI-0025-2016.
29. Stunell H., Buckley O., Feeney J., et al. Imaging of acute pyelonephritis in the adult. Eur Radiol. 2007 Jul. № 17(7):1820. P. 8.
30. Tan C.W., Chlebicki M.P. Urinary tract infections in adults. Singapore Med J. 2016. №57(9). P. 485–490. doi:10.11622/smedj.2016153.
31. Una J. Lee Urinary tract infections in women. BMJ Best Practice. 2019. P. 13
32. van Buul L.W., et al. The Development of a Decision Tool for the Empiric Treatment of Suspected Urinary Tract Infection in Frail Older Adults: A Delphi Consensus Procedure. J Am Med Dir Assoc. 2018. № 19. P. 757. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29910137
33. van Haarst E.P., et al. Evaluation of the diagnostic workup in young women referred for recurrent lower urinary tract infections. Urology. 2001. № 57. P. 1068. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23867306/ (accessed: 23.12.2019).
34. Wagenlehner F.M., et al. Uncomplicated urinary tract infections. Dtsch Arztebl Int. 2011. № 108. P. 415. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21776311/ (accessed: 10.12.2019).
35. Wagenlehner F.M., Weidner W., Naber K.G. An update on uncomplicated urinary tract infections in women. Curr Opin Urol. 2009. Jul. № 19(4):368. P. 74.
36. Xu R.Y., Liu H.W., Liu J.L., et al. Procalcitonin and C-reactive protein in urinary tract infection diagnosis. BMC Urol. 2014 May 30. №14 P. 45.
Көрген адамдардың саны: 248
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Бейсенаева А.Р., Мулдаева Г.М., Абеуова Б.А., Бейсенаева А.Р., Арыстан Л.И., Хайдаргалиева Л.С. Фертильді жастағы әйелдерде зәр шығару жүйесі инфекцияларының амбулаториялық кезінде даму ерекшеліктері // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2020. 2 (Т.22). Б. 100-108. doi:10.34689/SH.2020.22.2.012Ұқсас жариялымдар:
РАДИОЛОГИЯДА ЖАЛПЫ ТРУНКУС АРТЕРИОЗЫН ЗЕРТТЕУДІҢ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ
МЕХАНИКАЛЫҚ САРҒАЮ ОПЕРАЦИЯСЫ КЕЗІНДЕ КОАГУЛОПАТИЯЛЫҚ ҚАН КЕТУДІҢ АЛДЫН АЛУ ӘДІСІ
ТҮЙІРШІКТЕЛГЕН ІРІҢДІ ЖАРАЛАРДЫ АУТОТЕРІЖАМАУМЕН ЕМДЕУДІҢ ОҢТАЙЛАНДЫРУ НӘТИЖЕЛЕРІ
ЖУАН ІШЕК ПЕН АНОРЕКТАЛДЫ АЙМАҚҚА ОПЕРАЦИЯ ЖАСАҒАН БАЛАЛАРДЫ РЕАБИЛИТАЦИЯЛАУ НЕГІЗДЕРІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ 2013-2022 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН ӨМІРІНІҢ БІРІНШІ ЖЫЛЫНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ