ДӘНЕКЕР ТІНІНІҢ ДИСПЛАЗИЯСЫ ЖАСӨСПІРІМДЕРДЕ ӘДЕТТЕГІ ИЫҚ ШЫҒУЫНЫҢ ҚАУІП ФАКТОРЫ РЕТІНДЕ
Өзектілігі. Дәнекер тінінің дисплазиясы әр түрлі аурулардың дамуына кері әсер етеді, ең алдымен жас адамдарда. Атап айтқанда, жарақат алу ықтималдығын арттыру туралы мәліметтер бар. Алайда, қазіргі заманғы арнайы әдебиетте біз дәнекер тіннің дифференциалды емес дисплазиясының өзара қарым-қатынасы және иық буынындағы әдеттегі шығудың даму қаупі туралы деректерді таппадық.
Зерттеу мақсаты: Семей қ. жағдайында жасөспірімдерде дәнекер тінінің дисплазиясы бар иық буынындағы әдетті шығуды дамыту ассоциациасын анықтау.
Материалдар мен әдістер: 15-18 жас аралығындағы иық буынындағы әдеттегі шығулар диагнозымен 45 науқас тексерілді. Салыстыру тобын БМСК мекемелерінің медициналық құжаттары бойынша тәуелсіз іріктеу жолымен анықталған 15-18 жастағы 350 адам құрады. ДСТ диагнозы және оның дәрежесі Евтушенко С. К. және соавт келтірілген өлшемдерге сәйкес белгіленді. Айырмашылықтардың маңыздылығын талдау Пирсон (χ2) критерийі мен Фишердің екі жақты дәл критерийі арқылы жүзеге асырылды.
Зерттеу нәтижелері: иық буынында әдеттегі шығуы бар науқастар тобында ДТД бар адамдар санының елеулі артуы анықталды (RR=2,62 (χ2=26,48, p<0,001). Иық буынындағы біріншілік шығудың жас құрылымының маңызды айырмашылықтары мен себептері анықталмаған. Шығудың қайталану санының ДТД (р=0,036) болуына айтарлықтай тәуелділігі болды. ДТД болған жағдайда әдеттегі шығуды жоюды қамтамасыз ету үшін әдетте операциялық араласуды жүргізу қажет болды.
Қорытынды: Балалар мен жасөспірімдерде дифференциалды емес ДТД болуы иық буынында әдеттегі шығудың даму қаупінің жоғары болуына ықпал етеді. Иық буынындағы шығудың дамуына әкелетін жарақаттық зақымданулардың құрылымы ДТД болған және болмаған кезде ұқсас болып келеді, дисплазияның ауыр формаларын қоспаған кезде, шамадан тыс күш әсерінсіз болған, спонтандық зақымданулар санының өсуі. Иық буынындағы әдеттегі шығуды емдеу ДТД болған кезде жедел әдістерді қолдануды талап етеді және ДТД болмаған кезге қарағанда емдеу ұзақтығы көпке созылады.
Гульнара М. Мамырханова1, Аскар А. Козыкенов1, Алишер А. Абенов1,
Елжан М. Манарбеков1, https://orcid.org/0000-0002-3662-3977
1 Профессор Н.А. Хлопов атындағы топографиялық және клиникалық анатомия кафедрасы,
«Семей медицина университеті» ҚеАҚ, Семей қаласы, Қазақстан Республикасы.
1. Аббакумова Л.Н. Клинические формы дисплазии соединительной ткани у детей. - СПб.: Санкт-Петербургская государственная педиатрическая медицинская академия, 2006. - 25 с.
2. Арсентьев В.Г., Шабалов Н.П. Дисплазия соединительной ткани у детей как конституциональная основа полиорганных нарушений: вопросы классификации, критерии диагностики // Вопр. практ. педиат. 2011. Т.6: №5. С.59-65.
3. Быков С.В., Боброва И.В. Самоконтроль как фактор формирования ответственности у подростков // Вестник Самарской гуманитарной академии. Серия: Психология. 2012. №2(12).С.11-23.
4. Васильев В.Ю., Монастырев В.В. Хирургическое лечение рецидивирующей нестабильности плечевого сустава // Бюллетень Восточно-Сибирского научного центра СО РАМН. 2008. №4. С.104-105.
5. Верещагин Н.А, Загородний Н.В., Лазко Ф.Л. и др. Оперативное лечение привычного вывиха плеча // Травматология и ортопедия России. 2005. Т. № 3 (37). С. 45-47.
6. Власов В.Н. Возрастная морфология. – Тольятти, Изд. ТГУ, 2011. – 119 с.
7. Евтушенко С.К., Лисовский Е.В., Евтушенко О.С. Дисплазия соединительной ткани в неврологии и педиатрии (клиника, диагностика, лечение). Руководство для врачей. – Донецк, 2009. – 361 с.
8. Земцовский Э.В. Недифференцированные дисплазии соединительной ткани. Состояние и перспективы развития представлений о наследственных расстройствах соединительной ткани // Дисплазия соединит. ткани. 2008. №1. С.5-9.
9. Иванова А.А., Лебедева М.Н. Синдром дисплазии соединительной ткани как фоновое состояние у больных с идиопатическим сколиозом // Современные проблемы науки и образования. – 2016. – № 3. URL: http://www.science-education.ru/ru/-article/view?id=24696 (дата обращения: 2.04.2020).
10. Кадурина Т.И., Аббакумова Л.Н. Дисплазия соединительной ткани: путь к диагнозу // Вестник Ивановской медицинской академии. 2014. Т.19, №3. С.5-11.
11. Калаева Г.Ю., Хохлова О.И. Недифференцированная дисплазия соединительной ткани у подростков // Росс. вестн. перинат. и педиат. 2014. №5. С.52-58.
12. Прощенко Я.Н. Нестабильность плечевого сустава у детей // Гений ортопедии. 2015. №1. С.84-88.
13. Рахимова К.В., Шим В.Р., Наманова С.Р., Жаппар З.А. Дисплазия соединительной ткани костно-двигательной системы у уйгурских школьников // Вестн. КазНМУ. 2014. №11. С. 47-51.
14. Сафоненкова Е.В. Морфологические и функциональные особенности верхней конечности детей и подростков различных соматических типов и вариантов биологического развития: Диссерт. к.б.н. – Смоленск, 2013. – 24 с.
15. Тимохина В.Э., Мехдиева К.Р., Бляхман Ф.А. Дисплазия соединительной ткани у юных и молодых спортсменов: обзор литературы // Человек. Спорт. Медицина. 2018. Т.18, №3. С.101-112.
16. Тихилов Р.М., Доколин С.Ю., Кузнецов И.А. Отдаленные результаты артроскопического лечения рецидивирующей нестабильности плечевого сустава // Травматология и ортопедия России. 2011. Т. 1.- С.5-13.
17. Тюрин А.В., Давлетшин Р.А., Фархутдинов Р.Р., Зарипова Р.М., Давлетшин Т.Р. Особенности метаболизма межклеточного вещества у пациенток с остеоартритом и дисплазией соединительной ткани // Клиницист. 2014. Т.8, №2. С.33-38.
18. Филипенко П.В. Диагностическая и лечебная тактика при хронической нестабильности плечевого сустава: дисс. к.м.н. – Новосибирск, 2016. – 110 с.
19. Шварц В.Б., Хрущев С.В. Медико-биологические аспекты спортивной ориентации и отбора. – М: Физкультура и спорт, 1984. – 151 с.
20. Шиляев Р.Р., Шальнова С.Н. Дисплазия соединительной ткани и ее связь с патологией внутренних органов у детей и взрослых // Вопр. соврем. педиатрии. 2003. № 5 (2). С. 61–67.
21. Яковлев В.М., Нечаева Г.И., Мартынов А.И., Викторова И.А. Дисплазия соединительной ткани в практике врачей первичного звена здравоохранения: Руководство для врачей. М.: КСТ Интерфорум. 2016; 520 с.
22. Abel J., Zumstein M.A., Bolliger L., Schär M.O. Current aspects and new techniques in dislocation of the shoulder joint // Orthopade. 2018 Feb;47(2):158-167. doi: 10.1007/s00132-017-3517-0.
23. Franklin C.C., Weiss J.M. The Natural History of Pediatric and Adolescent Shoulder Dislocation // J Pediatr Orthop. 2019 Jul;39(Issue 6, Supplement 1 Suppl 1):S50-S52. doi: 10.1097/BPO.0000000000001374.
24. Haider M.N., Leddy J.J., Pavlesen S., Kluczynski M., Baker J.G., Miecznikowski J.C., Willer B.S. A systematic review of criteria used to define recovery from sport-related concussion in youth athletes. Br J Sports Med. 2018 Sep;52(18):1179-1190. doi: 10.1136/bjsports-2016-096551.
25. Jayanthi N.A., Post E.G., Laury T.C., Fabricant P.D. Health Consequences of Youth Sport Specialization // J Athl Train. 2019 Oct;54(10):1040-1049. doi: 10.4085/1062-6050-380-18.
26. Lahti A., Andernord D., Karlsson J., Samuelsson K. Shoulder dislocation. Lakartidningen. 2016 Sep 27;113. pii: DXD4.
References:
1. Abbakumova L.N. Klinicheskie formy displazii soedinitel'noi tkani u detei [Clinical forms of connective tissue dysplasia in children]. - SPb.: Sankt-Peterburgskaya gosudarstvennaya pediatricheskaya meditsinskaya akademiya [St. Petersburg: St. Petersburg State Pediatric Medical Academy], 2006. - 25 p. [in Russian]
2. Arsent'ev V.G., Shabalov N.P. Displaziya soedinitel'noi tkani u detei kak konstitutsional'naya osnova poliorgannykh narushenii: voprosy klassifikatsii, kriterii diagnostiki [Connective tissue dysplasia in children as the constitutional basis of multiple organ disorders: classification issues, diagnostic criteria]. Vopr. prakt. pediat. [Questions Practical Pediatrics]. 2011. T.6: №5. pp.59-65. [in Russian]
3. Bykov S.V., Bobrova I.V. Samokontrol' kak faktor formirovaniya otvetstvennosti u podrostkov [Self-control as a factor in the formation of responsibility in adolescents]. Vestnik Samarskoi gumanitarnoi akademii. Seriya: Psikhologiya [Bulletin of the Samara Humanitarian Academy. Series: Psychology]. 2012. №2(12). pp.11-23. [in Russian]
4. Vasil'ev V.Yu., Monastyrev V.V. Khirurgicheskoe lechenie retsidiviruyushchei nestabil'nosti plechevogo sustava [Surgical treatment of recurrent instability of the shoulder joint]. Byulleten' Vostochno-Sibirskogo nauchnogo tsentra SO RAMN [Bulletin of the East Siberian Scientific Center SB RAMS]. 2008. №4. pp.104-105. [in Russian]
5. Vereshchagin N.A, Zagorodnii N.V., Lazko F.L. i dr. Operativnoe lechenie privychnogo vyvikha plecha [Surgical treatment of habitual dislocation of the shoulder]. Travmatologiya i ortopediya Rossii [Traumatology and orthopedics of Russia]. 2005. T. № 3 (37). pp. 45-47. [in Russian]
6. Vlasov V.N. Vozrastnaya morfologiya [Age morphology]. – Tol'yatti, Izd. TGU, 2011. 119 p. [in Russian]
7. Evtushenko S.K., Lisovskii E.V., Evtushenko O.S. Displaziya soedinitel'noi tkani v nevrologii i pediatrii (klinika, diagnostika, lechenie). Rukovodstvo dlya vrachei [Connective tissue dysplasia in neurology and pediatrics (clinic, diagnosis, treatment). A guide for doctors]. – Donetsk, 2009. – 361 sp. [in Russian]
8. Zemtsovskii E.V. Nedifferentsirovannye displazii soedinitel'noi tkani. Sostoyanie i perspektivy razvitiya predstavlenii o nasledstvennykh rasstroistvakh soedinitel'noi tkani [Undifferentiated connective tissue dysplasia. State and prospects of development of ideas about hereditary disorders of connective tissue]. Displaziya soedinit. tkani [Connect.tiss.displasia]. 2008. №1. pp.5-9. [in Russian]
9. Ivanova A.A., Lebedeva M.N. Sindrom displazii soedinitel'noi tkani kak fonovoe sostoyanie u bol'nykh s idiopaticheskim skoliozom [Connective tissue dysplasia syndrome as a background state in patients with idiopathic scoliosis]. Sovremennye problemy nauki i obrazovaniya [Modern problems of science and education]. 2016. № 3. URL: http://www.science-education.ru/ru/-article/view?id=24696 (data obrashcheniya: 2.04.2020). [in Russian]
10. Kadurina T.I., Abbakumova L.N. Displaziya soedinitel'noi tkani: put' k diagnozu [Connective tissue dysplasia: the path to diagnosis]. Vestnik Ivanovskoi meditsinskoi akademii [Bulletin of the Ivanovo Medical Academy]. 2014. T.19, №3. pp.5-11. [in Russian]
11. Kalaeva G.Yu., Khokhlova O.I. Nedifferentsirovannaya displaziya soedinitel'noi tkani u podrostkov [Undifferentiated connective tissue dysplasia in adolescents]. Ross. vestn. perinat. i pediat [Ross. Bull. perinat. Pediatr.]. 2014. №5. pp.52-58. [in Russian]
12. Proshchenko Ya.N. Nestabil'nost' plechevogo sustava u detei [Shoulder joint instability in children]. Genii ortopedii [Orthopedics genius]. 2015. №1. pp.84-88. [in Russian]
13. Rakhimova K.V., Shim V.R., Namanova S.R., Zhappar Z.A. Displaziya soedinitel'noi tkani kostno-dvigatel'noi sistemy u uigurskikh shkol'nikov [Dysplasia of the connective tissue of the skeletal-motor system in Uigur students]. Vestn. KazNMU [Bulletin of KazNMU]. 2014. №11. pp. 47-51. [in Russian]
14. Safonenkova E.V. Morfologicheskie i funktsional'nye osobennosti verkhnei konechnosti detei i podrostkov razlichnykh somaticheskikh tipov i variantov biologicheskogo razvitiya: [Morphological and functional features of the upper limb of children and adolescents of various somatic types and variants of biological development]. Dissert. k.b.n. – Smolensk, 2013. – 24 p. [in Russian]
15. Timokhina V.E., Mekhdieva K.R., Blyakhman F.A. Displaziya soedinitel'noi tkani u yunykh i molodykh sportsmenov: obzor literatury [Connective tissue dysplasia in young and young athletes: a review of the literature]. Chelovek. Sport. Meditsina [Human. Sport. Medicine]. 2018. T.18, №3. p.101-112. [in Russian]
16. Tikhilov R.M., Dokolin S.Yu., Kuznetsov I.A. Otdalennye rezul'taty artroskopicheskogo lecheniya retsidiviruyushchei nestabil'nosti plechevogo sustava [Long-term results of arthroscopic treatment of recurrent instability of the shoulder joint]. Travmatologiya i ortopediya Rossii [Traum. Orthoped Russia]. 2011. T. 1. p.5-13. [in Russian]
17. Tyurin A.V., Davletshin R.A., Farkhutdinov R.R., Zaripova R.M., Davletshin T.R. Osobennosti metabolizma mezhkletochnogo veshchestva u patsientok s osteoartritom i displaziei soedinitel'noi tkani [Features of intercellular substance metabolism in patients with osteoarthritis and connective tissue dysplasia]. Klinitsist [Clinician]. 2014. T.8, №2. pp.33-38. [in Russian]
18. Filipenko P.V. Diagnosticheskaya i lechebnaya taktika pri khronicheskoi nestabil'nosti plechevogo sustava: [Diagnostic and therapeutic tactics for chronic instability of the shoulder joint]: dissert. k.m.n. – Novosibirsk, 2016. – 110 p. [in Russian]
19. Shvarts V.B., Khrushchev S.V. Mediko-biologicheskie aspekty sportivnoi orientatsii i otbora [Biomedical aspects of sports orientation and selection] – M: Fizkul'tura i sport, [Physical education and sport]. 1984. – 151 p. [in Russian]
20. Shilyaev R.R., Shal'nova S.N. Displaziya soedinitel'noi tkani i ee svyaz' s patologiei vnutrennikh organov u detei i vzroslykh [Connective tissue dysplasia and its connection with the pathology of internal organs in children and adults]. Vopr. sovrem. Pediatrii [Probl.mod.ped.]. 2003. № 5 (2). pp. 61–67. [in Russian]
21. Yakovlev V.M., Nechaeva G.I., Martynov A.I., Viktorova I.A. Displaziya soedinitel'noi tkani v praktike vrachei pervichnogo zvena zdravookhraneniya: Rukovodstvo dlya vrachei [Connective tissue dysplasia in the practice of primary care physicians: A guide for physicians]. M.: KST Interforum. 2016; 520 p. [in Russian]
22. Abel J., Zumstein M.A., Bolliger L., Schär M.O. Current aspects and new techniques in dislocation of the shoulder joint. Orthopade. 2018 Feb;47(2):158-167. doi: 10.1007/s00132-017-3517-0.
23. Franklin C.C., Weiss J.M. The Natural History of Pediatric and Adolescent Shoulder Dislocation. J Pediatr Orthop. 2019 Jul;39(Issue 6, Supplement 1 Suppl 1):S50-S52. doi: 10.1097/BPO.0000000000001374.
24. Haider M.N., Leddy J.J., Pavlesen S., Kluczynski M., Baker J.G., Miecznikowski J.C., Willer B.S. A systematic review of criteria used to define recovery from sport-related concussion in youth athletes. Br J Sports Med. 2018 Sep;52(18):1179-1190. doi: 10.1136/bjsports-2016-096551.
25. Jayanthi N.A., Post E.G., Laury T.C., Fabricant P.D. Health Consequences of Youth Sport Specialization. J Athl Train. 2019 Oct;54(10):1040-1049. doi: 10.4085/1062-6050-380-18.
26. Lahti A., Andernord D., Karlsson J., Samuelsson K. Shoulder dislocation. Lakartidningen. 2016 Sep 27;113. pii: DXD4.
Көрген адамдардың саны: 267
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Мамырханова Г.М., Козыкенов А.А., Абенов А.А., Манарбеков Е.М. Дәнекер тінінің дисплазиясы жасөспірімдерде әдеттегі иық шығуының қауіп факторы ретінде // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2020. 3 (Т.22). Б. 111-118. doi 10.34689/SH.2020.22.3.014Ұқсас жариялымдар:
РАДИОЛОГИЯДА ЖАЛПЫ ТРУНКУС АРТЕРИОЗЫН ЗЕРТТЕУДІҢ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ
МЕХАНИКАЛЫҚ САРҒАЮ ОПЕРАЦИЯСЫ КЕЗІНДЕ КОАГУЛОПАТИЯЛЫҚ ҚАН КЕТУДІҢ АЛДЫН АЛУ ӘДІСІ
ТҮЙІРШІКТЕЛГЕН ІРІҢДІ ЖАРАЛАРДЫ АУТОТЕРІЖАМАУМЕН ЕМДЕУДІҢ ОҢТАЙЛАНДЫРУ НӘТИЖЕЛЕРІ
ЖУАН ІШЕК ПЕН АНОРЕКТАЛДЫ АЙМАҚҚА ОПЕРАЦИЯ ЖАСАҒАН БАЛАЛАРДЫ РЕАБИЛИТАЦИЯЛАУ НЕГІЗДЕРІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ 2013-2022 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН ӨМІРІНІҢ БІРІНШІ ЖЫЛЫНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ