МИДЫҢ ЭКСПЕРИМЕНТАЛДЫ МОДЕЛДЕУІНДЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН ПОЛИМЕРЛІ МУКОАДГЕЗИВТІ ДӘРІЛІК ЗАТТАРДЫ ЗЕРТТЕУ ҮШІН АРНАЛҒАН ТОЛМЕН ЛАБИРИНТІ
Кіріспе: Ми тіндеріндегі биожетімділікті жақсартудың перспективалы бағыты-интраназальды қолдану үшін суда еритін полимерлерді қолдану. Мұрын қуысының торлы сүйегі арқылы миға тікелей байланыс арқасында мұрын қуысының шырышты қабығындағы суда еритін полимерлерді зерттеу қажетболды .
Мақсаты: Лабиринт жағдайында мінез-құлықты тәулік бойы бақылау арқылы тышқандардағы полимерлі мукоадгезивті дәрілік формаларды, сондай-ақ клиникалық көріністің объективті көрсеткіштерін зерттеу үшін ми патологиясын модельдеуді зерттеу.
Әдісі: Эксперименттік тышқандарда эксперименттік топтардағы мидың когнитивті функцияларының бұзылуы зерттелді: алдын-ала жаттығу мен лабиринт арқылы өту, изофлуранның ингаляциялық анестезиясын қолданғаннан кейін лабиринтарқылы өту. Сонымен қатар, ҚеАҚ "Cемей Медицина Университеті" ғылыми зертханасы жағдайында лабиринтке енгізілген сәттен бастап тәулік бойы бақылау және минут сайын бекіту жүргізілді.
Нәтижесі: Изофлуран ерітіндісін қолданғаннан кейін екі тәжірибелік топта ОЖЖ тарапынан бұзылулардың айқындылық дәрежесі әртүрлі болды. Лабиринтте оянғаннан кейін бақылау тобындағы барлық тышқандарда моторлы белсенділігінің төмендеуі, лабиринтті жеңу уақытының ұлғаюы және ұйқы ұзақтығының изофлуранерітіндісінің дозасына тікелей пропорционалды тәуелділігі байқалды. Тәжірибелік тышқандардың салмағы 100% жағдайда лабиринттен өту уақытына әсер етеді. Изофлуранның тышқандарға уыттыәсерінің дозасы 17 тамшыға сәйкескеледі. Тышқандардың эксперименттік тобындағы барлық деректерді талдағанда, изофлуран дозасын жоғарылату кезінде 90% жағдайда лабиринтті экспоненциалды түрде жеңу уақыты артты. 2 жағдайда (10%) лабиринт жағдайында оянғаннан кейін тышқандардың қозғалтқыш белсенділігінің төмендеуі байқалмады. Лабиринтті алдын-ала таныстыратын эксперименттік топта танысу болмағанада басқа сурет болды. Сонымен, тышқандардың қоршаған ортаға тез бейімделуіне қарамастан, алғашқы 2-3 минут ішінде тышқандар баяу қозғалады. Алдын-ала танысусыз топпен салыстырғанда, жаңа жағдайларда мотор белсенділігінің төмендеуі, қолданғаннан кейін Изофлуран және лабиринт арқылы ұзақ уақыт өту жағдайлардың 80% байқалды және уақыттың орташа мәні 980 секундты құрады, алалдын-ала танысумен тәжірибелік топта бұл мән 193 секундты құрады.
Қорытынды: Жаңадәрілік формаларды зерттеу үшін тышқандардағы ми патологиясын бағалау әдістері жетілдірілді. Толмен лабиринті тышқандардағы мидың танымдық функцияларының бұзылу деңгейін бағалауға және оны жеңу уақытын негізгі критерий ретінде қарастыруға мүмкінді беретіні анықталды. Тышқандардың денесалмағы лабиринт арқылы өту уақытына әсерететіні көрсетілген (p=0,008).
Алтынай Талғатқызы1,
Талгат Н. Хайбуллин1, https://orcid.org/0000-0003-1886-0538
Эльвира К. Ожмухаметова2, https://orcid.org/0000-0001-5963-855X
Максут С. Казымов1, https://orcid.org/0000-0002-7763-3960
1 «Семей медицина университеті» КеАҚ, Семей қ., Қазақстан Республикасы;
2 Нұр-Султан қ. әкімшілігінің №2 көпбейінді қалалық ауруханасы, Қазақстан Республикасы.
1. Ahterov A.V., Barbashova T.F., Belousov A.I., Bobik A.A. i dr. K voprosu o modelirovanii dvigatel'nogo povedenya krys v mnogoal'ternativnom Zh-obraznom labirinte // Moskva. 2008. S.
2. Al-Shahi Salman R., Law Z.K., Bath P.M.W., Steiner T., SpriggN.Haemostatic therapies for acute spontaneous intracerebralhaemorrhage //Cochrane Database Syst. Rev. // 2018.№4: CD005951.
3. Aulton M.E., Pharmaceutics: The Science of Dosage Form Design, 2nd edition, Churchill Livingstone, Edinburgh 2020.
4. Barnes G., Piazza G., Chao Tze-Fan, Zimerman L. Barriers to stroke prevention in Atrial Fibrillation: Insights from the global anticoagulation Roundtable // Inter Jour Clin Heart & Vasculature. 2022. №2. Vol.45. DOI: 10.1016/j.ijcha.2022.101096.
5. Belenichev I.F.,Buhtijarova N.V., Pavlov S.V., Ryzhenko V.P. Farmakokineticheski monitoring lekarstvennyh sredstv // Uchebnoe posobie dlya magistrov, Zaporozh'e. – 2018. 175p.
6. Еticheskie problemy, svjazannye s provedeniem eksperimentov na zhivotnyh. «Hel'sinskaya deklaracya» Vsemirnya medicinskaya associaciya -1964. Uchebnoe posobie.
7. Feigin V.I., Lawes C.M., Bennett D.A., Barker-Collo S.I., Parag V. Worldwide stroke incidence and early case fatality reported in 56 population-based studies: a systemic review//Lancet Neurol 2009.№8. P. 355-69.
8. Florence A.T., Attwood D., Physicochemical Principles of Pharmacy, 3rd edition, Palgrave, Basingstoke. - 2018. 210 p.
9. Gal'perin P.Ja., Zhdan L.I. Kognitivnye karty u krysi u cheloveka. Izdatel'stvo Moskva. 2019. S.160-82.
10. Inoue D., Yamashita A., To H. Formulation and in vitro characterization of a vacuum-dried drug–polymer thin film for intranasal application // Journ Polymers. №14. P.2954. DOI: 10.3390/polym14142954
11. KrzyszczakA., DybowskiP. Michal, Kończak M., Czech B. Low bioavailability of derivatives of polycyclic aromatic hydrocarbons in biochar obtained from different feedstock // Environmental Research. 2022. Vol.214(Pt 1). DOI: 10.1016/j.envres.2022.113787
12. Lattanzi S., Cagnetti C., Provinciali L., Silvestrini M. How should we lower blood pressure after cerebral hemorrhage? A systematic review and meta-analysis //CerebrovascularDis. 2017. Vol.43. P. 207–13.
13. Livesay S. Sarah., Casper C., Graves A., Wilson S.et al.Abstract WP396: Barriers to Stroke Coordinator Practice // Stroke ISSN: 1524-4628. 2017. №48. Supply1. DOI: 10.1161/str.48.suppl_1. wp396.
14. Luo Y., Wang Y., Fu J. Nanomaterials in cerebrovascular disease diagnose and treatment // Particle and particle systems characterization. 2021. №5. Vol.38.p.317-19. DOI: 10.1002/ppsc.202000311
15. Manzoor Ahmad Mir Natural medicine in cerebrovascular diseases // Dilpreet Publishers. 2019. New Delhi. India. ISBN-978-93-85497-940. Vol. 1. P.1-102.
16. Miyawaki S., Imai Hideaki., Saito Nobuhito: Precision Medicine for Ischemic Cerebrovascular Diseases // Japanese Journal of Neurosurgery. 2018.- №27(7). P.528-38.
17. Nacional'naya associacya o bor'be s insul'tom. Ishemicheski insul't i tranzitornaya ishemicheskaya ataka u vzroslyh. Klinicheskie rekomendacii I63/G45/G46. 2020. S.70-74.
18. Panwar A., Veeramalla M., Vallupadas C., Muriki R. Barriers to stroke thrombolysis// Journal of Clinical and Diagnostic Researc. 2017. №12. Vol.11. pp. 101-05. DOI: 10.7860/JCDR/2017/31815.10919.
19. Porfiryeva N.N., Semina I.I., Moustafine R. I, Khutoryanskiy V.V. Intranasal Administration as a Route to Deliver Drugs to the Brain (Review) // Drug Development &Registration. 2021.№4. Vol.10. P.117-27.
20. Tabeeva G. R.Headache and cerebrovascular diseases // Journal Neurology and Psychiatry named after KorsakovS.S. 2021. №2. Vol.121. P.114.DOI: 10.17116/jnevro2021121021114.
21. Valuev I.L., Gorshkova M., Vanchugova L.V., ValuevL.I. Mucoadhesive Polymer Carriers of Intranasal Medicines // Journ Polymer Science Series A. 2019. №3 (63). P. 287-91.
22. Venkat P., Choop M. Exosome treatment for stroke with diabetic comorbidity // Journal Neural Regeneration Research. 2022. №2. Vol. 17. P. 315.
Көрген адамдардың саны: 70
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Талғатқызы А., Хайбуллин Т.Н., Ожмухаметова Э.К., Казымов М.С. Лабиринт Толмена для разработки экспериментальной модели патологии головного мозга у мышей при изучении полимерных мукоадгезивных лекарственных форм // Наука и Здравоохранение. 2022. 5(Т.24). С. 141-148. doi 10.34689/SH.2022.24.5.018Ұқсас жариялымдар:
РАДИОЛОГИЯДА ЖАЛПЫ ТРУНКУС АРТЕРИОЗЫН ЗЕРТТЕУДІҢ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ
МЕХАНИКАЛЫҚ САРҒАЮ ОПЕРАЦИЯСЫ КЕЗІНДЕ КОАГУЛОПАТИЯЛЫҚ ҚАН КЕТУДІҢ АЛДЫН АЛУ ӘДІСІ
ТҮЙІРШІКТЕЛГЕН ІРІҢДІ ЖАРАЛАРДЫ АУТОТЕРІЖАМАУМЕН ЕМДЕУДІҢ ОҢТАЙЛАНДЫРУ НӘТИЖЕЛЕРІ
ЖУАН ІШЕК ПЕН АНОРЕКТАЛДЫ АЙМАҚҚА ОПЕРАЦИЯ ЖАСАҒАН БАЛАЛАРДЫ РЕАБИЛИТАЦИЯЛАУ НЕГІЗДЕРІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ 2013-2022 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН ӨМІРІНІҢ БІРІНШІ ЖЫЛЫНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ