ПАВЛОДАР ОБЛЫСЫНДА ТҰРАТЫН АДАМДАРДА ДИСЛИПИДЕМИЯНЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУ: КӨЛДЕНЕҢ ЗЕРТТЕУ
Осы зерттеу Қазақстан Республикасы Павлодар облысының тұрғындарында темекі шегудің және басқа да қауіп факторларының дислипидемияны қалыптастыруға әсерін бағалауға бағытталған.
Зерттеу материалдары мен әдістері. Көлденең зерттеуге барлығы 1200 адам қатысты. Сауалнама үшін стандартталған және бейімделген STEPS сауалнамасы қолданылды. Физикалық тексеруге бой, салмақ, бел шеңбері, жамбас, жүрек соғу жиілігі (ЖСЖ) және қан қысымы (ҚҚ) өлшемдері кірді. Аш қарынға веноздық қан үлгілері глюкоза, гликозилденген гемоглобин, триглицеридтер, жалпы холестерин, ЛПВН, ЛПНП, креатинин деңгейін бағалау үшін жиналды.
Нәтижелері. Дислипидемияның қалыптасуына әсер ететін факторларға статистикалық талдау жүргізу кезінде білімнің (2 =7,6, p=0,2) және этникалық (2 =8,7, p=0,1) ЛПНП деңгейіне әсер етпейтіні анықталды, сонымен қатар кәсіптің темекі шегу мәртебесімен байланысы жоқ екендігі анықталды (2 =44,1, p=0,1). "Отбасылық жағдай" мәртебесін талдау кезінде отбасылық және жесір/жесір әйелдерде тиісінше 2 (95% ДИ 1,45, 3,22) және 4 есе (95% ДИ 1,19, 13,70) ЛПНП деңгейінің жоғарылау мүмкіндігі отбасылық емес адамдармен салыстырғанда жоғары екендігі анықталды. Темекі шегу мәртебесі мен ЛПНП деңгейі арасындағы байланыс анықталды. Темекі шегетіндердің ЛПНП деңгейінің жоғарылау мүмкіндігі темекі шекпейтіндермен салыстырғанда 32% (95% ДИ 0,47; 0,98) жоғары екендігі анықталды. Модельге жынысты (95% ДИ 0,47-0,95) және отбасылық мәртебені қосқанда, бұл байланыс сақталды.
Қорытынды. Павлодар облысы мен Павлодар қаласында тұратын адамдарда дислипидемияның қалыптасуына бірқатар себептер әсер етеді, олардың ішінде отбасылық жағдай мен темекі шегуді ажыратуға болады. Жасы, кәсібі және этникалық құрамы дислипидемияның пайда болуына әсер етпейді.
Алма У. Нуртазина1, Бакытбек А. Апсаликов 1*, Меруерт Р. Масабаева, Гульсым К. Кошпесова1, Евгения В. Коростова1, Мухтар Б. Кулимбет2,3, Ильдар Р. Фахрадиев2, Назарбек Б. Омаров1, Алтай А. Дюсупов1
1 «Семей медицина университеті» КеАҚ, Семей қ., Қазақстан Республикасы;
2 С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университеті, Алматы қ., Қазақстан Республикасы;
3 Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан Республикасы.
1. Berberich A.J., Hegele R.A. A Modern Approach to Dyslipidemia // Endocr Rev. 2022, 43(4):611-653. doi:10.1210/endrev/bnab037
2. Bureau of National Statistics of the Agency for Strategic Planning and Reforms of the Republic of Kazakhstan http://www.stat.gov.kz
3. Noncommunicable diseases. World Health Organization (WHO). 2022.
4. Wakabayashi I. Associations of alcohol drinking and cigarette smoking with serum lipid levels in healthy middle-aged men // Alcohol. 2008, 43(3):274-280. doi:10.1093/alcalc/agn005
5. Wang J., Bai Y., Zeng Z., Wang J., Wang P., Zhao Y., Xu W., Zhu Y., Qi X. Association between life-course cigarette smoking and metabolic syndrome: a discovery-replication strategy // Diabetol Metab Syndr. 2022, 15;14(1):11. doi: 10.1186/s13098-022-00784-2
6. Wang S., Xu L., Jonas J.B., You Q.S., Wang Y.X., Yang H. Prevalence and associated factors of dyslipidemia in the adult Chinese population // PLoS One. 2011, 10;6(3):e17326. doi: 10.1371/journal.pone.0017326
7. Wang Z., Wang D., Wang Y. Cigarette Smoking and Adipose Tissue: The Emerging Role in Progression of Atherosclerosis // Mediators Inflamm. 2017, 2017:3102737. doi: 10.1155/2017/3102737
8. Yan-Ling Z., Dong-Qing Z., Chang-Quan H., Bi-Rong D. Cigarette smoking and its association with serum lipid / lipoprotein among Chinese nonagenarians/centenarians // Lipids Health Dis. 2012, 24;11:94. doi: 10.1186/1476-511X-11-94
Көрген адамдардың саны: 104
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Нуртазина А.У., Апсаликов Б.А., Масабаева М.Р., Кошпесова Г.К., Коростова Е.В., Кулимбет М.Б., Фахрадиев И.Р., Омаров Н.Б., Дюсупов Алт.А. Павлодар облысында тұратын адамдарда дислипидемияны қалыптастыру: көлденең зерттеу // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2022. 5(Т.24). Б. 77-81. doi 10.34689/SH.2022.24.5.010Ұқсас жариялымдар:
РАДИОЛОГИЯДА ЖАЛПЫ ТРУНКУС АРТЕРИОЗЫН ЗЕРТТЕУДІҢ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ
МЕХАНИКАЛЫҚ САРҒАЮ ОПЕРАЦИЯСЫ КЕЗІНДЕ КОАГУЛОПАТИЯЛЫҚ ҚАН КЕТУДІҢ АЛДЫН АЛУ ӘДІСІ
ТҮЙІРШІКТЕЛГЕН ІРІҢДІ ЖАРАЛАРДЫ АУТОТЕРІЖАМАУМЕН ЕМДЕУДІҢ ОҢТАЙЛАНДЫРУ НӘТИЖЕЛЕРІ
ЖУАН ІШЕК ПЕН АНОРЕКТАЛДЫ АЙМАҚҚА ОПЕРАЦИЯ ЖАСАҒАН БАЛАЛАРДЫ РЕАБИЛИТАЦИЯЛАУ НЕГІЗДЕРІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ 2013-2022 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН ӨМІРІНІҢ БІРІНШІ ЖЫЛЫНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ