ОБСТРУКТИВТЫ ҰЙҚЫ АПНОЭ СИНДРОМЫНЫҢ ЖӘНЕ КОГНИТИВТЫ ФУНКЦИЯСЫ 2 ҚАНТ ДИАБЕТ ТҮРІНДЕ: АУРУХАНАЛЫҚ КЕЙС-БАҚЫЛАУ
Зерттеу мақсаты: 2 типті қант диабетімен ауыратын науқастардың обструктивті ұйқы апноэ синдромының (ҰОАС) мидың когнитивті қызметіне әсерін зерттеу.
Материалдар мен әдістер: зерттеуге клиникалық және зертханалық расталған 2 типті қант диабеті бар науқастар енгізілді. Істер тобына (1-топ) ҰОАС бар науқастар кірді. Бақылау тобына (2-ші топ) ҰОАС жоқ пациенттер кірді. Ұйқының ұзақтығы мен сапасы респираторлық бақылау арқылы бағаланды. ҰОАС портативті түнгі монитормен басқарылды. Когнитивті бағалау Монреаль когнитивті тесті (MoCA) арқылы жүзеге асырылады. MoСa-ның үш ішкі шкаласы талданды: визуалды-конструктивті функция, атқарушы функция және бағдарлау функциясы.
Нәтижелері және талқылауы: зерттеуге барлығы 94 пациент қатысты (58 әйел және 36 ер адам, 61,7% қарсы 38,3%). Жасы 45 пен 59 жас аралығында болды. MoСa ішкі шкалалары-визуалды-кеңістіктік және атқарушы функциялар, сағат және бағдар-бақылаумен салыстырғанда негізгі топта төмен болды (p<0,05). Бақылау тобында МоСА және Дене салмағының индексі көрсеткіші (r=0,39; p=0,015), бел шеңбері (r=0,48; p=0,002), мойын шеңбері (оң) (r=0,33) арасындағы сенімді корреляция анықталды; p=0,040) және Hba1c (теріс). Негізгі топта қатысушылардың 37,2% - МоСа ұпайы 26-тен төмен болса, бақылау тобында тек 67,3% болды.
Қорытынды. Ұйқының төмен тиімділігі глюкозаға төзімділігі қалыптан тыс науқастарда когнитивті функцияның төмендеуімен байланысты. Ұйқыны оңтайландыру осы науқастардың когнитивті қызметін жақсарта ала ма деген сұрақты зерттеу керек.
Карлыгаш А. Шиналиева1, https://orcid.org/0000-0003-4055-3294
Aсемгуль С. Касенова1, https://orcid.org/0000-0002-6027-6223
Мурат Б. Жумабаев2, https://orcid.org/ 0000-0002-2405-4447
Майра Г. Абдрахманова1, https://orcid.org/0000-0003-2743-5031
Айнур О. Бекенова1, https://orcid.org/0000-0002-7684-7836
Салтанат Е. Мадирова1, https://orcid.org/0009-0009-6791-4046
1 КЕАҚ "Астана медицина университеті", Неврология кафедрасы, Астана қ., Қазақстан Республикасы;
2 КЕАҚ "Астана медицина университеті", Балалар анестезиологиясы, реанимация және шұғыл жедел жәрдем кафедрасы, Астана қ., Қазақстан Республикасы.
1. Boyle J.P. et al. Projection of the year 2050 burden of diabetes in the US adult population: Dynamic modeling of incidence, mortality, and prediabetes prevalence // Population Health Metrics. 2010. № 1 (8). C. 29.
2. Briançon-Marjollet A. et al. The impact of sleep disorders on glucose metabolism: Endocrine and molecular mechanisms // Diabetology and Metabolic Syndrome. 2015. Т. 7. № 1. pp. 7-16.
3. Bucks R.S. et al. Reviewing the relationship between OSA and cognition: Where do we go from here? // Respirology. 2017. Т. 22. №7. C. 1253–1261.
4. Bubu O.M. et al. Sleep, cognitive impairment, and Alzheimer’s disease: a systematic review and meta-analysis // Sleep. 2017. № 40 (1). P.1-18.
5. Bilgin C. et al. Use of a portable monitoring device (Somnocheck Micro) for the investigation and diagnosis of obstructive sleep apnoea in comparison with polysomnography // Pak J Med Sci. 2016 Mar-Apr. 32(2). С.471-5.
6. Dedov I.I., Dedov I.I., Shestakova M.V., Mayorov A.Yu. et al. Standards of specialized diabetes care // Edited by 10th edition // Diabetes mellitus. 2022. № 1S (24). C. 1–148.
7. Holingue C. et al. Disturbed sleep and diabetes: A potential nexus of dementia risk // Metabolism: Clinical and Experimental. 2018. № 3 (84). C. 85–93.
8. Isaac Almendros et al. Sleep apnoea, insulin resistance and diabetes: the first step is in the fat // European Respiratory Journal. 2017. 49(4). C. 4–8.
9. Maggi G. et al. Sleep Disorders and Cognitive Dysfunctions in Parkinson’s Disease: A Meta-Analytic Study // Neuropsychology Review. 2021. Т. 31. №4. C. 643–682.
10. Malhotra R.K. et al. Polysomnography for Obstructive Sleep Apnea Should Include Arousal-Based Scoring: An American Academy of Sleep Medicine Position Statement // Journal of Clinical Sleep Medicine. 2018. №7 (14). C. 1245–1247.
11. Muraki I., Wada H., Tanigawa T. Sleep apnea and type 2 diabetes // Journal of Diabetes Investigation. 2018. Т. 9. № 5. C. 991–997.
12. Nasreddine Z.S. et al. The Montreal Cognitive Assessment, MoCA: a brief screening tool for mild cognitive impairment // Journal of the American Geriatrics Society. 2005. Vol. 53, № 4. P. 695-699.
13. Osorio R.S. et al. Sleep-disordered breathing advances cognitive decline in the elderly // Neurology, 2015. Vol. 84, №19. C.1964-71
14. Punjabi N.M. et al. Sleep-disordered Breathing and Insulin Resistance in Middle-aged and Overweight Men // Am J Respir Crit Care Med. 2002. (165). C. 677–682.
15. Reichmuth K.J. et al. Association of sleep apnea and type II diabetes: A population-based study // American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine. 2005. №12 (172). C. 1590–1595.
16. Reutrakul S. et al. Obstructive Sleep Apnea and Diabetes: A State of the Art Review // Chest. 2017. Т. 152. № 5. C. 1070–1086.
17. Seidell J.C. et al. The global burden of obesity and the challenges of prevention // Annals of Nutrition and Metabolism. 2015. (66). C. 7–12.
18. Sommermeyer D. et al. Detection of sleep disordered breathing and its central/obstructive character using nasal cannula and finger pulse oximeter // Journal of Clinical Sleep Medicine. 2012. № 5 (8). C. 527–533.
19. Song X. et al. Altered resting-state hippocampal and caudate functional networks in patients with obstructive sleep apnea // Brain and Behavior. 2018. №6(8). pp.7-13.
20. Tyagi A. et al. Targeting Insulin Resistance to Treat Cognitive Dysfunction // Molecular Neurobiology. 2021. Т.58. №6. C. 2672–2691.
Көрген адамдардың саны: 65
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Шиналиева К.А., Касенова А.С., Жумабаев М.Б., Абдрахманова М.Г., Бекенова А.О., Мадирова С.Е. Обструктивты ұйқы апноэ синдромының және когнитивты функциясы 2 қант диабет түрінде: ауруханалық кейс-бақылау // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2023. 1 (Т.25). Б. 94-99. doi 10.34689/SH.2023.25.1.012Ұқсас жариялымдар:
РАДИОЛОГИЯДА ЖАЛПЫ ТРУНКУС АРТЕРИОЗЫН ЗЕРТТЕУДІҢ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ
МЕХАНИКАЛЫҚ САРҒАЮ ОПЕРАЦИЯСЫ КЕЗІНДЕ КОАГУЛОПАТИЯЛЫҚ ҚАН КЕТУДІҢ АЛДЫН АЛУ ӘДІСІ
ТҮЙІРШІКТЕЛГЕН ІРІҢДІ ЖАРАЛАРДЫ АУТОТЕРІЖАМАУМЕН ЕМДЕУДІҢ ОҢТАЙЛАНДЫРУ НӘТИЖЕЛЕРІ
ЖУАН ІШЕК ПЕН АНОРЕКТАЛДЫ АЙМАҚҚА ОПЕРАЦИЯ ЖАСАҒАН БАЛАЛАРДЫ РЕАБИЛИТАЦИЯЛАУ НЕГІЗДЕРІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ 2013-2022 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН ӨМІРІНІҢ БІРІНШІ ЖЫЛЫНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ