спецификалық емес ойық жаралы колит; COVID-19; гемостаз; тромбоздық асқынулар.

2020-2021 ЖЫЛДАРДАҒЫ ПАНДЕМИЯ КЕЗІНДЕ SARS-COV-2 ИНФЕКЦИЯСЫМЕН АУЫРҒАН ОЙЫҚ ЖАРАЛЫ КОЛИТІ БАР НАУҚАСТАРДА ГЕМОСТАЗ ЖҮЙЕСІНІҢ ЖАҒДАЙЫ ЖӘНЕ ТРОМБОЭМБОЛИЯЛЫҚ АСҚЫНУЛАРДЫҢ АЛДЫН АЛУ

Автор (лар): Калимолдина Г.К., Муздубаева Ж.Е., Жумадилова З.К., Каскабаева А.Ш, Ховаева Я.Б, Муздыбаев Д.К

DOI: 10.34689/SH.2023.25.2.002

Өзектілігі: SARS-CoV-2 Коронавирустық инфекциясы, өзекті мәліметтерге сәйкес, гемостаз жүйесіндегі бұзылуларды тудырады және осылайша бірқатар басқа аурулардың ағымына теріс әсер етеді. Ойық жаралы колиттің патогенезінде гемостаздың және жергілікті гемоциркуляцияның бұзылуы маңызды рөл атқарады, бұл COVID-19 инфекциясынан кейін оларды бағалаудың өзектілігін анықтайды. Жұмыстың мақсаты: SARS-CoV-2 инфекциясының гемостаз жүйесіне әсерін және ойық жаралы колиттің тромбоэмболиялық асқыну қаупін салыстырмалы талдау. Зерттеу материалдары мен әдістері: зерттеу дизайны – перспективалы бір орталықты клиникалық зерттеу. 2019-2022 жылдар кезеңінде СМУ КЕАҚ медициналық орталығында (Семей қ.) амбулаториялық және клиникалық бақылауда болған ойық жаралы колиті бар 92 пациент тексерілді, оның ішінде 2020-2021 жылдар пандемиясы кезеңінде клиникалық топқа енгізілген адамдар арасында SARS-CoV2 зертханалық және клиникалық расталған ауруының 57 жағдайы анықталды. Гемостаз жүйесін зерттеу үшін АДФ-индукцияланған агрегацияны, фибриноген құрамын, АПТВ, РПДФ, РФМК, антитромбин III белсенділігін, фибринолиз уақытын анықтау пайдаланылды. Тромбоэластография жүргізілді. Тромбоэмболиялық асқынулардың жиілігі актуриалды әдіспен талданады. Зерттеу нәтижелері: ойық жаралы колитпен ауыратын науқастар топтарында гемостаз жүйесінің қан тамырлары-тромбоциттер буынының бақылау тобынан асып кетуі, сондай-ақ өткен SARS-CoV2 тарихына тәуелділігі байқалды. SARS – CoV2-мен ауыратын науқастарда агрегация көрсеткіштерінің айтарлықтай артуы және дезагрегацияның төмендеуі анықталды. ИАТ деңгейі бойынша ол 24,6% (p=0,025), СИАТ – 31,1% (р=0,019), СА - 31,3% (р=0,021), Виллебранд факторы - 65,9% (р=0,007) құрады. ИДТ төмендеу дәрежесі 21,5% құрады (R=0,034). Тромбоэластографиядағы тұрақты тромбоздың даму уақыты SARS-CoV2 (36,7%, p=0,018) өткен кіші тобында айтарлықтай қысқарды. Салыстыру тобынан айырмашылығы, SARS-CoV-2-мен ауыратын адамдарда тромбоэмболиялық асқынулардың жиілігі жоғарылауға бағытталған.

Гулбаршын К. Калимолдина1, https://orcid.org/0000-0002-2750-0617 Жанна Е. Муздубаева1, https://orcid.org/0000-0002-9058-1878 Зауреш К. Жумадилова1, https://orcid.org/0000-0001-6211-6154 Алида Ш. Каскабаева1, https://orcid.org/0000-0002-5184-214X Ярослава Б. Ховаева2, https://orcid.org/0000-0003-1186-3867 Даулет К. Муздыбаев1 1 "Семей медицина университеті" КЕАҚ, Ішкі аурулар және ревматология кафедрасы, Семей қ., Қазақстан Республикасы; 2 Академик Е.А. Вагнер атындағы Пермь Мемлекеттік медицина университеті, Пермь қ., Ресей Федерациясы.

1. Баркаган З.С., Момот А.П. Диагностика и контролируемая терапия нарушений гемостаза. М.: Ньюдиамед, 2001. – 296 с. 2. Гланц С. Медико-биологическая статистика. McGraw-Hill, 1994; М.: Практика, 1998. — 459 с. 3. Петрова Г.В., Грецова О.В., Старинский В.В. и др. Характеристика и методы расчета статистических показателей, применяемых в онкологии: практическое пособие. – М.: ФГУ МНИОИ им. П.А. Герцена Росздрава, 2005. – 39 с. 4. Ярец Ю.И. Тромбоэластография: основные показатели, интерпретация результатов. – Гомель: ГУ «РНПЦ РМиЭЧ», 2018. - 26 с. 5. Abdulla M., Mohammed N., AlQamish J., Mosli M. Inflammatory bowel disease and COVID-19 outcomes: a meta-analysis. Sci Rep. 2022 Dec 9;12(1):21333. doi: 10.1038/s41598-022-25429-2. 6. Abou-Ismail M.Y., Diamond A., Kapoor S. et al. The hypercoagulable state in COVID-19: incidence, pathophysiology, and management // Thromb Res. Oct 2020; 194: 101–115. 7. Alam M.S., Czajkowsky D.M. SARS-CoV-2 infection and oxidative stress: Pathophysiological insight into thrombosis and therapeutic opportunities // Cytokine Growth Factor Rev. 2022; 63:44-57. doi: 10.1016/j.cytogfr.2021.11.001. 8. Ali M.A., Spinler S.A. COVID-19 and thrombosis: From bench to bedside // Trends Cardiovasc Med. 2021. 31 (3):143-160. doi: 10.1016/j.tcm.2020.12.004. 9. Bieksiene K., Zaveckiene J., Malakauskas K., Vaguliene N., Zemaitis M., Miliauskas S. Post COVID-19 Organizing Pneumonia: The Right Time to Interfere // Medicina (Kaunas). 2021. 57(3):283. doi: 10.3390/medicina57030283. 10. Bilaloglu S., Aphinyanaphongs Y., et al. Thrombosis in hospitalized patients with COVID-19 in a New York City health system // JAMA. 2020. 324(8): 799–801. 11. Bingmer K.E., Ebertz D.P., Violette A.K., Radow B.S., Rushing A.P., Loudon A.M., Moorman M.L. Multi-System Inflammatory Syndrome Presenting as Non-Specific Colitis: A Medical Diagnosis with a Surgical Presentation. Am Surg. 2021. Aug 12:31348211038572. doi: 10.1177/00031348211038572. 12. Briedis K., Aldujeli A., Aldujeili M., et al. Considerations for Management of Acute Coronary Syndromes During the SARS-CoV-2 (COVID-19) Pandemic // Am J Cardiol. 2020. 131:115-119. doi: 10.1016/j.amjcard.2020.06.039. 13. Bouchal S., Alami B. et al.. Cerebral venous thrombosis during relapse of ulcerative colitis: Case report with review of literature // J Med Vasc. 2021. 46(1): 22-27. doi: 10.1016/j.jdmv.2020.12.004. 14. Cheng K., Faye A.S. Venous thromboembolism in inflammatory bowel disease // World J Gastroenterol. 2020; 26(12):1231-1241. doi: 10.3748/wjg.v26.i12.1231. 15. Choudhury A., Sundaram M., Luwang T.T., Singh H., Sharma V. COVID induced mesenteric ischemia in a patient having ulcerative colitis and paroxysmal nocturnal haemoglobinuria in spite of thromboprophylaxis // J R Coll Physicians Edinb. 2023: doi: 10.1177/14782715221148642. 16. Colling M.E. Kanthi Y. COVID-19-associated coagulopathy: an exploration of mechanisms // Vasc Med; 2020. 25(5): 471–478. 17. Crook S.M., Quinton R.A. Cerebral Vascular Thrombosis Associated With Ulcerative Colitis and Primary Sclerosing Cholangitis // Am J Forensic Med Pathol. 2021; 42(1):81-84. doi: 10.1097/PAF.0000000000000592. 18. Gómez-Mesa J.E., Galindo-Coral S., Montes M.C., Muñoz Martin A.J. Thrombosis and Coagulopathy in COVID-19 // Curr Probl Cardiol. 2021. 46(3):100742. doi: 10.1016/j.cpcardiol.2020.100742. 19. González-Calle D., Eiros R., Sánchez P.L. The heart and SARS-CoV-2. Med Clin (Barc). 2022. 159(9):440-446. doi: 10.1016/j.medcli.2022.07.002. 20. Helms J., Tacquard C., Severac F. et al. High risk of thrombosis in patients with severe SARS-CoV-2 infection: a multicenter prospective cohort study // Intensive Care Med. 2020. 46(6): 1089–1098. 21. Hopkins C., Alanin M., Philpott C., Harries P., Whitcroft K., Qureishi A., Anari S., et al. Management of new onset loss of sense of smell during the COVID-19 pandemic - BRS Consensus Guidelines // Clin Otolaryngol. 2021. 46(1):16-22. doi: 10.1111/coa.13636. 22. Krylov A.A., Kozlovich I.V., Stolov S.V. The extraintestinal manifestations of nonspecific ulcerative colitis. Ter Arkh. 1993; 65(2): 80-2. 23. Mei Z.W., van Wijk X.M., Pham H.P. et al. Role of von willebrand factor in COVID-19 associated coagulopathy // J Appl Lab Med. 2021. 6(5): 1305–1315. 24. Purohit D., Ahirwar A.K., Sakarde A., Asia P., Gopal N. COVID-19 and lung pathologies // Horm Mol Biol Clin Investig. 2021. 42(4):435-443. doi: 10.1515/hmbci-2020-0096. 25. Ragos V., Adamopoulou M., Manoli A., Katsinis S., Papouliakos S., Dimas O., Tsiambas E., et al. Impact of SARS-CoV-2 infection on oral carcinoma patients // J BUON. 2021; 26(5):1719-1722. 26. Scherer P.E., Kirwan J.P., Rosen C.J. Post-acute sequelae of COVID-19: A metabolic perspective // Elife. 2022;11:e78200. doi: 10.7554/eLife.78200. 27. Snell J. SARS-CoV-2 infection and its association with thrombosis and ischemic stroke: a review // Am J Emerg Med. 2021; 40:188-192. doi: 10.1016/j.ajem.2020.09.072. 28. Stark K., Massberg S. Interplay between inflammation and thrombosis in cardiovascular pathology // Nat Rev Cardiol. 2021. 18(9):666-682. doi: 10.1038/s41569-021-00552-1. 29. Tajbakhsh A., Gheibi Hayat S.M., Taghizadeh H. et al. COVID-19 and cardiac injury: clinical manifestations, biomarkers, mechanisms, diagnosis, treatment, and follow up // Expert Rev Anti Infect Ther. 2021; 19(3):345-357. doi: 10.1080/14787210.2020.1822737. 30. Tan B.K., Mainbourg S., Friggeri A. et al. Arterial and venous thromboembolism in COVID-19: a study-level meta-analysis // Thorax. 2021. 76(10): 970–979. 31. Zdanyte M., Rath D., Gawaz M., Geisler T. Venous Thrombosis and SARS-CoV-2 // Hamostaseologie. 2022. 42(4):240-247. doi: 10.1055/a-1661-0283.. References: 1. Barkagan Z.S., Momot A.P. Diagnostika i kontroliruemaya terapiya narushenii gemostaza [Diagnosis and controlled therapy of hemostasis disorders]. M.: Newdiamed, 2001. - 296 p. [in Russian] 2. Glantz S. Mediko-biologicheskaya statistika [Medico-biological statistics]. McGraw-Hill, 1994; M.: Practice, 1998. - 459 p. [in Russian] 3. Petrova G.V. Gretsova O.V., Starinsky V.V. Kharakteristika i metody rascheta statisticheskikh pokazatelei primenyaemykh v onkologii: prakticheskoe posobie [Characteristics and methods for calculating statistical indicators used in oncology: a practical guide]. – M.: FGU MNIOI im. P.A. Herzen Roszdrav, 2005. - 39 p. [in Russian] 4. Yarets Yu.I. Tromboelastografiya: osnovnye pokazateli, interpretatsiya rezul'tatov [Thromboelastography: main indicators, interpretation of results]. - Gomel: GU "RSPC RMiEC", 2018. - 26 p. [in Russian]

Көрген адамдардың саны: 77

Түйенді сөздер:

Мақалалар санаты: COVID-19-өзекті тақырып

Библиографиялық сілтемелер

Калимолдина Г.К., Муздубаева Ж.Е., Жумадилова З.К., Каскабаева А.Ш., Ховаева Я.Б., Муздыбаев Д.К. 2020-2021 жылдардағы пандемия кезінде SARS-CoV-2 инфекциясымен ауырған ойық жаралы колиті бар науқастарда гемостаз жүйесінің жағдайы және тромбоэмболиялық асқынулардың алдын алу // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2023. 2 (Т.25). Б. 16-22. doi 10.34689/SH.2023.25.2.002