МЕТАБОЛИКАЛЫҚ БҰЗЫЛЫСТАР ЖӘНЕ ЖҮКТІ ӘЙЕЛДЕРДІҢ ЭНДОКРИНДІК ПАТОЛОГИЯСЫ
Кіріспе. Жүктілік кезінде эндокриндік жүйе жүктіліктің физиологиялық ағымына және сәтті босануға жауап беретін тығыз екі жақты гормондық байланыстарды қамтамасыз етеді. Эндокриндік бұзылулар өлімге әкелетін асқынуларды тудыруы мүмкін. Атап айтқанда, қалқанша безінің (ҚБ) дисфункциясы эмбриогенезге айтарлықтай әсер етеді.
Зерттеудің мақсаты. Жүкті әйелдердің эндокриндік патологиясын Ақтөбе медициналық орталығының (Ақтөбе қ.) мысалында зерттеу болды.
Материалдар мен зерттеу әдістері. «Ақтөбе медициналық орталығының» 2018-2019 жылдардағы перзентхана және босану бөлімшелерінің медициналық құжаттарынан (198 медициналық картасынан) мәліметтерді талдау негізінде ретроспективті зерттеу жүргізілді. Әйелдердің орташа жасы 29,03±6,1 құрады. Зерттеу барысында медициналық және акушерлік анамнез, жүктіліктің клиникалық белгілері мен акушерлік сипаттамасы бағаланды және гематологиялық зерттеулер тексерілді. Статистикалық талдау сенімділік коэффициентін (p≤0,05) ескере отырып, статистикалық пакеттің «STATISTICS» 10-нұсқасын қолдану арқылы жүргізілді.
Нәтижелер. Зерттелген әйелдердің 31,3%-да эндокриндік патологиялар анықталды. Олардың ішінде 87,1% қалқанша безінің қызыметінің бұзылысы, семіздік - 12,9% және қант диабеті - 1,6% кездесті (олар тереңірек тексеруді, ана мен балаға әсерін барынша азайту үшін бақылауды және түзетуді қажет етеді). Қалқанша безінің (n=54) диагностикаланған патологияларының ішінде басым көпшілігінде гипотиреоз (n=47; 87%) және 7 науқаста (13%) қалқанша безінің гипертиреозы болды. Зертханалық зерттеулерге сәйкес (ТТГ 7,8±0,7 мХБ/л; Т4ф анықтамалық мәндер шегінде) науқастарда жасырын гипотиреоз тіркелді, ол экстрагениталды патологияның мен ұрықтың дамуына теріс әсер етеді.
Қорытындылар. Қалқанша безінің қызметінің бұзылысы акушерлік тәжірибеде елеулі қауіпі орын алады. Ретроспективті талдау жүргізу арқылы қалқанша безінің патологиясының аймақтың эндемиялық және клиника алды гормондық бұзылыстарының деңгеиін анықтауға мүмкіндік берді. Зерттеу нәтижелері эндокриндік патологиялар, атап айтқанда – гипотиреоз, ерте кезеңде диагностикалап, емдік шараны қолданудың қажеттілігін растайды.
Райса А. Арингазина1, https://orcid.org/0000-0003-1186-7796,
Жансұлу Ж. Нұрғалиева1, https://orcid.org/0000-0001-8732-5833),
Нұргүль Ж. Жолдасова1, https://orcid.org/0000-0002-4289-9195,
Айнур Е. Донаева1, https://orcid.org/0000-0002-7363-0789,
Индира Б. Қайбагарова1, https://orcid.org/0000-0001-8732-5833
1 КеАҚ «Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан медицина университеті»,
Ақтөбе қ., Қазақстан Республикасы.
1. Александров Е.И. Диагностика и лечебно-профилактические мероприятия при нарушении структурно-функциональной кислотоустойчивости эмали и кариесе зубов у беременных с эндокринной патологией (сахарным диабетом) // Актуальные проблемы медицины, 2019. Вып. 42, № 3. С. 301-308.
2. Александрова Н.В., Баев О.Р., Иванец Т.Ю. Преждевременные роды при беременности, наступившей с использованием вспомогательных репродуктивных технологий. Путипрофилактики // Акушерство и гинекология, 2012. Вып. 4-2. С. 33-38.
3. Аполихина И.А., Шнейдерман М.Г., Тетерина Т.А., Горбунова Е.А. Причины невынашивания беременности // Гинекология,2013. Вып. 15, № 5. С. 60-65.
4. Довжикова И.В. Кортизол при беременности (обзор литературы) // Бюл. ВСНЦ СО РАМН, 2010. Вып. 6. Ч. I. С. 226-229.
5. Зеваршоева П.Б. Профилактика при гипотериозе у беременных // Вестник медицинского института «Реавиз»: реабилитация, врач и здоровье, 2022. Спец. Вып. 56 №2. С. 94-94.
6. Лапач С.Н., Чубенко А.В., Бабич П.Н. Статистичес-кие методы в медико-биологических исследованиях с использованием Excel. К.: Морион, 2001. 394 с.
7. Олина А.А., Садыкова Г.К. Функциональное состояние щитовидной железы во время беременности: современный взгляд на проблему // Медицинская наука и образование Урала, 2018. Вып. 19, № 2. С. 178-181.
8. Потин В.В., Крихели И.О. [и др.] Щитовидная железа и репродуктивная система женщины: Пособие для врачей. Под редакцией Э.К. Айламазян. СПб.: OZON.RU, 2008. 48 с.
9. Сраилова Г.Т., Дордий Е.А., Умбетьярова Л.Б., Аскарова З.А. и др.Влияние гормонов тиреоидной системына функциональную активность репродуктив-ной системы // Вестник КазНМУ, 2022. № 1. С. 18-27.
10. Ajjan R.A., Weetman A.P. Medical management of hyperthyroidism // European Journal of Endocrinology, 2007. Vol. 1. P. 77-80.
11. El K.A., Azar S.T. Thyroid dysfunction in pregnancy // International Journal of General Medicine, 2012. Vol. 5. P. 227-230.
12. Eng L., Lam L. Thyroid function during the fetal and neonatal periods // Neoreviews, 2020. Vol. 21, № 1. Р. e30-e36.
13. Hadi H.A., Strickland D. Prenatal diagnosis and management of fetal goiter caused by maternal Graves’ disease // American Journal of Perinatology, 1995. Vol. 12, № 4. P. 240-242.
14. Ji X., Yan B., Shen B. Nursing of 37 pregnant women with hyperthyreosis // Modern Clinical Nursing, 2013. № 6. Р.20-21.
15. Maben E.V.S., Mulki Sh. Cardiovascular manifestations of hypothyroidism // JEMDS, 2019. Vol 8, № 28. Р. 2260-2263.
16. Nathan N., Sullivan S.D. Thyroid disorders during pregnancy // Endocrinology and Metabolism Clinics, 2014. Vol. 43, № 2. Р. 573-597.
17. Negro R., Schwartz A., Gismondi R., Tinelli A., Mangieri T., Stagnaro-Green A. Universal screening vs.case-finding for detection and treatment of thyroid hormonal dysfunction during pregnancy // J. Clin. Endocrinol. Metab., 2010. № 95. Р. 1699-707.
18. Pasyechko N.V., Kulchinska V.M., Naumova L.V. Subclinical hypothyroidism in pregnant women in the iodine deficiency region: to treat or not to treat? // IEJ, 2020. Vol. 16, № 6, Р. 471-477.
19. Pop V.J., Kuijpens J.L., van Baar A.L. Verkerk G. et al.Low maternal free thyroxine concentrations during early pregnancy are associated with impaired psychomotor development in infancy // Clin. Endocrinol. (Oxf.), 1999. Vol. 50. P. 149.
20. Stagnaro-Green A., Abalovich M., Alexander E., Azizi F. et al. Guidelines of the American Thyroid Association for the diagnosis and management of thyroid disease during pregnancy and postpartum // Thyroid, 2011. Vol. 21, №10. Р. 1081-1125.
21. Sullivan S.A. Hypothyroidism in Pregnancy // Clinical obstetrics and gynecology, 2019. Vol. 62, № 2. Р. 308-319.
22. Tonacchera M., Chiovato L., Bartalena L., Cavaliere A.F., Vitti P. Treatment of Graves’ hyperthyroidism with thionamides: a position paper on indications and safety in pregnancy // Journal of Endocrinological Investigation, 2020. Vol. 43, № 2. Р. 257-265.
23. Vaidya B., Anthony S., Bilous M. et al. Detection of thyroid dysfunction in early pregnancy: Universal screening or targeted high-risk case finding? // J. Clin. Endocrinol. Metab., 2007. Vol. 92. P. 203-207.
24. Mahadik K., Choudhary P., Roy P.K. Study of thyroid function in pregnancy, its feto-maternal outcome; a prospective observational study // BMC Pregn. Childbirth, 2020. Vol. 20, № 1, P. 1-7.
References: [1-9]
1. Alexandrov EI. Diagnostika I lechebno-profilakticheskiye meropriyatiya pri narushenii strukturno-funktsional'noy kisloto ustoychivosti email I kariyese zubov u beremennykh s endokrinnoy patologiyey (sakharnym diabetom) [Diagnosis and therapeutic and preventive measures in violation of the structural and functional acid resistance of enamel and dental caries in pregnant women with endocrine pathology (diabetes mellitus)]. Aktual'nyye problem meditsyny [Actual problems of medicine]. 2019; 42(3):301-308. [in Russian]
2. Aleksandrova N.V., Baev О.R., IvanetsТ.Yu. Prezhdevremennyye rody pri beremennosti, nastupivshey s ispol'zovaniyem vspomogatel'nykh reproduktivnykh tekhnologii. Puti profilaktiki [Premature birth during pregnancy that occurred with the use of assisted reproductive technologies. Ways of prevention]. Akusherstvo I ginekologiya [Obstetrics and gynecology]. 2012; 4-2: 33-38. [in Russian]
3. Apolikhina I.A., Shneiderman M.G., Teterina T.A., Gorbunova E.A. Prichiny nevynashivaniya beremennosti [Causes of miscarriage]. Ginekologiya [Gynecology]. 2013; 15(5): 60-65. [in Russian]
4. Dovzhikova I.V. Kortizol pri beremennosti (obzor literatury) [Cortisol during pregnancy (literature review)]. Byul. VSNTS SO RAMN [Bulletin VSNC SO RAMS]. 2010; 6(I): 226-229. [in Russian]
5. Zevarshoeva P.B. Profilaktika pri gipoterioze u beremennykh [Prevention of hypothyroidism in pregnant women]. Byul. VSNTS SO RAMN [Bulletin VSNC SO RAMS]. 2022. (2(56)): 94-94.[in Russian]
6. Lapach S.N., Chubenko A.V., Babich P.N. Statisticheskiye metody v mediko-biologicheskikh issledovaniyakh s ispol'zovaniyem Excel [Statistical methods in biomedical research using Excel]. K.: Morion; 2001: 394. [in Russian]
7. Olina A.A., Sadykova G.K. Funktsional'noe sostoyaniye shchitovidnoy zhelezy vo vremya beremennosti: sovremennyi vzglyad na problemu [The functional state of the thyroid gland during pregnancy: a modern view of the problem]. [Medical Science and Education of the Urals]. 2018; 19(2): 178-181.[in Russian]
8. Potin V.V., Krikheli I.O., Loginov A.B., Musayeva T.T. [i dr.] Shchitovidnaya zheleza i reproduktivnaya sistema zhenshchiny: Posobiye dlya vrachey. [The thyroid gland and the female reproductive system: A guide for physicians]. Pod redaktsiey E.K. Aylamazyan [Edited by E.K. Aylamazyan],SPb.: OZON.RU, 2008. 48 s. [in Russian]
9. Srailova G.T., Dordiy E.A., Umbetyarova L.B., Askarova Z.A. i dr. Vliyaniye gormonov tireoidnoi sistemy na funktsional'nuyu aktivnost' reproduktivnoy sistemy [Influence of thyroid hormones on the functional activity of the reproductive system]. Vestnik Kaz MNU [Bulletin Kaz NMU], 2022. (1): 18-27.[in Russian]
Көрген адамдардың саны: 66
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Арингазина Р.А., Нургалиева Ж.Ж., Жолдасова Н.Ж., Донаева А.Е., Кайбагарова И.Б. Метаболикалық бұзылыстар және жүкті әйелдердің эндокриндік патологиясы // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2023. 2 (Т.25). Б.90-96. doi 10.34689/SH.2023.25.2.013Ұқсас жариялымдар:
РАДИОЛОГИЯДА ЖАЛПЫ ТРУНКУС АРТЕРИОЗЫН ЗЕРТТЕУДІҢ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ
МЕХАНИКАЛЫҚ САРҒАЮ ОПЕРАЦИЯСЫ КЕЗІНДЕ КОАГУЛОПАТИЯЛЫҚ ҚАН КЕТУДІҢ АЛДЫН АЛУ ӘДІСІ
ТҮЙІРШІКТЕЛГЕН ІРІҢДІ ЖАРАЛАРДЫ АУТОТЕРІЖАМАУМЕН ЕМДЕУДІҢ ОҢТАЙЛАНДЫРУ НӘТИЖЕЛЕРІ
ЖУАН ІШЕК ПЕН АНОРЕКТАЛДЫ АЙМАҚҚА ОПЕРАЦИЯ ЖАСАҒАН БАЛАЛАРДЫ РЕАБИЛИТАЦИЯЛАУ НЕГІЗДЕРІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ 2013-2022 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН ӨМІРІНІҢ БІРІНШІ ЖЫЛЫНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ