АЛКОГОЛЬСІЗ МАЙЛЫ БАУЫР АУРУЫМЕН АУЫРАТЫН НАУҚАСТАРДА АТЕРОСКЛЕРОЗ ЖӘНЕ БАУЫР ФИБРОЗЫ ДАМУЫНЫҢ АЛДЫН АЛУ ҮШІН УРСОДЕОКСИХОЛ ҚЫШҚЫЛЫН ҚОЛДАНУ МҮМКІНДІКТЕРІ
Әлемдік тәжірибеде алкогольсіз майлы бауыр ауруы мен алкогольсіз стеатогепатиттің (АМБА/АСГ) таралуы тұрақты өсуде. АМБА/АСГ бауыр циррозына және гепатоцеллюлярлы карциномаға дейін үдеуі мүмкін. Алайда, АМБА/АСГ пациенттерінің көпшілігі жүрек-тамыр апаттарының салдарынан қайтыс болады. Айта кету керек, АМБА таралуы 2 типті қант диабеті (ҚД2) және семіздік жағдайларының көбеюімен қатар өсуде. Бірақ пациенттердің көбеюіне қарамастан, терапевтік тәсілдер шектеулі. Бұл мақалада АМБА кезінде урсодезохсихол қышқылын (УДХК) қолдану нәтижелері ұсынылған. Бұрын әртүрлі дереккөздерге сүйенсек, УДХК құрамына кіретін өт қышқылдары бауырдағы май қышқылдары мен триглицеридтер алмасуының негізгі интеграторлары болып табылады. Біз жүргізген зерттеу нәтижелері УДХК препаратын АМБА кезінде қолдану бауырдағы қабыну процестерінің белсенділігінің төмендеуіне, оның стеатозына, сондай-ақ липидтік алмасу көрсеткіштерін жақсартатынын және потенциалды антиатерогендік қасиеттерге ие екенін көрсетті.
Айгуль М. Раисова1, Александр В. Нерсесов1, Джамиля А. Кайбуллаева1, Акжан У. Конысбекова2, Молдир А. Исмагулова2, Салтанат С. Маденова2, Маргарита А. Нефедова3, Мадина А. Татиева4, Ляйля К. Ташенова5, Кульпаш С. Калиаскарова6, Алия А. Конысбекова7, Ширин Б. Алиева8, Гюзель М. Джакупова9, Елена И. Липкина10, Мария Ю. Надинская11
1 «С.Д. Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық Медицина Университеті» КЕАҚ, Алматы қ., Қазақстан Республикасы;
2 «Кардиология және ішкі аурулар ҒЗИ» АҚ, Алматы қ., Қазақстан Республикасы;
3 «ИНВИТРО» ЖШС, Алматы қ., Қазақстан Республикасы;
4 Орталық Отбасылық Емхана, Алматы қ., Қазақстан Республикасы;
5 «Гастроэнтерология институты» ЖШС, Алматы қ., Қазақстан Республикасы;
6 Ұлттық онкология және трансплантология орталығы, Астана қ., Қазақстан Республикасы;
7 Республикалық Диагностикалық орталық, Астана қ., Қазақстан Республикасы;
8 Облыстық Клиникалық Аурухана, Шымкент қ., Қазақстан Республикасы;
9 Қалалық консультативтік-диагностикалық орталық, Шымкент қ., Қазақстан Республикасы;
10 «Беласу» медициналық емханасы, Шымкент қ., Қазақстан Республикасы;
11 «И.М. Сеченов атындағы Бірінші Мәскеу Мемлекеттік Медицина университеті» ФМА ЖББМ Ресей Денсаулық Сақтау Министрлігінің (Сеченов университеті), Мәскеу қ., Ресей Федерациясы.
1. Маевская М.В., Надинская М.Ю., Луньков В.Д., Пирогова И.Ю., Чесноков Е.В., Кодзоева Х.Б., Ивашкин В.Т. Влияние урсодезоксихолевой кислоты на воспаление, стеатоз и фиброз печени и факторы атерогенеза у больных неалкогольной жировой болезнью печени: результаты исследования УСПЕХ // Российский журнал гастроэнтерологии, гепатологии, колопроктологии. 2019;29(6):22-29. https://doi.org/10.22416/1382-4376-2019-29-6-22-29
2. Нерсесов А.В., Калиаскарова К. С., Раисова А.М., Кайбуллаева Д.А., Джумабаева А.Е., Новицкая М.С., Жанкалова З.М. Характеристика амбулаторных пациентов с заболеваниями печени (хронический вирусный гепатит, стеатоз печени, заболевания печени, возникшие на фоне сахарного диабета и ожирения), получающих Эссенциале® форте Н в качестве дополнения к стандартной терапии в условиях реальной практики // Medicine (Almaty). 2016.No 9 (171). P. 35–50
3. Angulo P. Nonalcoholic fatty liver disease // N Engl J Med. 2002 Apr 18;346(16):1221-31. doi: 10.1056/NEJMra011775. PMID: 11961152.
4. Beuers U. Drug insight: Mechanisms and sites of action of ursodeoxycholic acid in cholestasis // Nat Clin Pract Gastroenterol Hepatol. 2006 Jun;3(6):318-28. doi: 10.1038/ncpgasthep0521. PMID: 16741551.
5. Day C.P., James O.F. Steatohepatitis: a tale of two "hits"? // Gastroenterology. 1998 Apr;114(4):842-5. doi: 10.1016/s0016-5085(98)70599-2. PMID: 9547102.
6. Engelen L., Ferreira I., Stehouwer C.D., Boutouyrie P., Laurent S. Reference Values for Arterial Measurements Collaboration. Reference intervals for common carotid intima-media thickness measured with echotracking: relation with risk factors // Eur Heart J. 2013 Aug;34(30):2368-80. doi: 10.1093/eurheartj/ehs380. Epub 2012 Nov 27. PMID: 23186808.
7. Kasper P., Martin A., Lang S., Kütting F., Goeser T., Demir M., Steffen H.M. NAFLD and cardiovascular diseases: a clinical review // Clin Res Cardiol. 2021 Jul;110(7):921-937. doi: 10.1007/s00392-020-01709-7. Epub 2020 Jul 21. PMID: 32696080; PMCID: PMC8238775.
8. Ludwig J., Viggiano T.R., McGill D.B., Oh B.J. Nonalcoholic steatohepatitis: Mayo Clinic experiences with a hitherto unnamed disease // Mayo Clin Proc. 1980 Jul;55(7):434-438. PMID: 7382552.
9. Mantovani A., Csermely A., Petracca G., Beatrice G., Corey K.E., Simon T.G., Byrne C.D., Targher G. Non-alcoholic fatty liver disease and risk of fatal and non-fatal cardiovascular events: an updated systematic review and meta-analysis // Lancet Gastroenterol Hepatol. 2021 Nov;6(11):903-913. doi: 10.1016/S2468-1253(21)00308-3. Epub 2021 Sep 21. PMID: 34555346.
10. Nadinskaia M., Maevskaya M., Ivashkin V., Kodzoeva K., Pirogova I., Chesnokov E., Nersesov A., Kaibullayeva J., Konysbekova A., Raissova A., Khamrabaeva F., Zueva E. Ursodeoxycholic acid as a means of preventing atherosclerosis, steatosis and liver fibrosis in patients with nonalcoholic fatty liver disease // World J Gastroenterol. 2021 Mar 14;27(10):959-975. doi: 10.3748/wjg.v27.i10.959. PMID: 33776366; PMCID: PMC7968130.
11. Pais R., Giral P., Khan J.F., Rosenbaum D., Housset C., Poynard T., Ratziu V. LIDO Study Group. Fatty liver is an independent predictor of early carotid atherosclerosis // J Hepatol. 2016 Jul;65(1):95-102. doi: 10.1016/j.jhep.2016.02.023. Epub 2016 Apr 26. PMID: 27129836.
12. Ratziu V., Bellentani S., Cortez-Pinto H., Day C., Marchesini G. A position statement on NAFLD/NASH based on the EASL 2009 special conference // J Hepatol. 2010 Aug;53(2):372-84. doi: 10.1016/j.jhep.2010.04.008. Epub 2010 May 7. PMID: 20494470.
13. Sokolovic D., Nikolic J., Kocic G., Jevtovic-Stoimenov T., Veljkovic A., Stojanovic M., Stanojkovic Z., Sokolovic D.M., Jelic M. The effect of ursodeoxycholic acid on oxidative stress level and DNase activity in rat liver after bile duct ligation // Drug Chem Toxicol. 2013 Apr;36(2):141-8. doi: 10.3109/01480545.2012.658919. Epub 2012 Mar 2. PMID: 22385135.
14. Targher G., Byrne C.D., Lonardo A., Zoppini G., Barbui C. Non-alcoholic fatty liver disease and risk of incident cardiovascular disease: A meta-analysis // J Hepatol. 2016 Sep. 65(3): 589-600. doi: 10.1016/j.jhep.2016.05.013. Epub 2016 May 17. PMID: 27212244.
15. Vilar-Gomez E., Martinez-Perez Y., Calzadilla-Bertot L., Torres-Gonzalez A., Gra-Oramas B., Gonzalez-Fabian L., Friedman S.L., Diago M., Romero-Gomez M. Weight Loss Through Lifestyle Modification Significantly Reduces Features of Nonalcoholic Steatohepatitis // Gastroenterology. 2015 Aug;149(2):367-78.e5; quiz e14-5. doi: 10.1053/j.gastro.2015.04.005. Epub 2015 Apr 10. PMID: 25865049.
16. Wójcik-Cichy K., Koślińska-Berkan E., Piekarska A. The influence of NAFLD on the risk of atherosclerosis and cardiovascular diseases // Clin Exp Hepatol. 2018 Mar;4(1):1-6. doi: 10.5114/ceh.2018.73155. Epub 2018 Jan 20. PMID: 29594192; PMCID: PMC5865905.
17. Younossi Z., Anstee Q.M., Marietti M., Hardy T., Henry L., Eslam M., George J., Bugianesi E. Global burden of NAFLD and NASH: trends, predictions, risk factors and prevention // Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2018 Jan;15(1):11-20. doi: 10.1038/nrgastro.2017.109. Epub 2017 Sep 20. PMID: 28930295.
References: [1-2]
1. Maevskaya M.V., Nadinskaya M.Yu., Lun'kov V.D., Pirogova I.Yu., Chesnokov E.V., Kodzoeva Kh.B., Ivashkin V.T. Vliyanie ursodezoksikholevoi kisloty na vospalenie, steatoz i fibroz pecheni i faktory aterogeneza u bol'nykh nealkogol'noi zhirovoi bolezn'yu pecheni: rezul'taty issledovaniya USPEKh [The effect of ursodeoxycholic acid on inflammation, steatosis and fibrosis of the liver and atherogenesis factors in patients with non-alcoholic fatty liver disease: results of the SUCCESS study]. Rossiiskii zhurnal gastroenterologii, gepatologii, koloproktologii [Russian Journal of Gastroenterology, Hepatology, Coloproctology]. 2019. 29(6):22-29. https://doi.org/10.22416/1382-4376-2019-29-6-22-29 [in Russian]
2. Nersesov A.V., Kaliaskarova K. S., Raisova A.M., Kaibullaeva D.A., Dzhumabaeva A.E., Novitskaya M.S., Zhankalova Z.M. Kharakteristika ambulatornykh patsientov s zabolevaniyami pecheni (khronicheskii virusnyi gepatit, steatoz pecheni, zabolevaniya pecheni, voznikshie na fone sakharnogo diabeta i ozhireniya), poluchayushchikh Essentsiale® forte N v kachestve dopolneniya k standartnoi terapii v usloviyakh real'noi praktiki [Characteristics of outpatients with liver diseases (chronic viral hepatitis, liver steatosis, liver diseases caused by diabetes mellitus and obesity) receiving Essentiale® forte N as an addition to standard therapy in real practice]. Meditsina (Almaty) [Medicine (Almaty)]. 2016. No 9 (171). P. 35–50[in Russian]
Көрген адамдардың саны: 94
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Раисова А.М., Нерсесов А.В., Кайбуллаева Д.А., Конысбекова А.У., Исмагулова М.А., Маденова С.С., Нефедова М.А., Татиева М.А., Ташенова Л.К., Калиаскарова К.С., Конысбекова А.А., Алиева Ш.Б., Джакупова Г.М., Липкина Е.И., Надинская М.Ю. Алкогольсіз майлы бауыр ауруымен ауыратын науқастарда атеросклероз және бауыр фиброзы дамуының алдын алу үшін урсодеоксихол қышқылын қолдану мүмкіндіктері // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2023. 4 (Т.25). Б. 33-41. doi 10.34689/SH.2023.25.4.004Ұқсас жариялымдар:
РАДИОЛОГИЯДА ЖАЛПЫ ТРУНКУС АРТЕРИОЗЫН ЗЕРТТЕУДІҢ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ
МЕХАНИКАЛЫҚ САРҒАЮ ОПЕРАЦИЯСЫ КЕЗІНДЕ КОАГУЛОПАТИЯЛЫҚ ҚАН КЕТУДІҢ АЛДЫН АЛУ ӘДІСІ
ТҮЙІРШІКТЕЛГЕН ІРІҢДІ ЖАРАЛАРДЫ АУТОТЕРІЖАМАУМЕН ЕМДЕУДІҢ ОҢТАЙЛАНДЫРУ НӘТИЖЕЛЕРІ
ЖУАН ІШЕК ПЕН АНОРЕКТАЛДЫ АЙМАҚҚА ОПЕРАЦИЯ ЖАСАҒАН БАЛАЛАРДЫ РЕАБИЛИТАЦИЯЛАУ НЕГІЗДЕРІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ 2013-2022 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН ӨМІРІНІҢ БІРІНШІ ЖЫЛЫНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ