КАРДИОЛОГИЯЛЫҚ ПРАКТИКАДАҒЫ АРАЛАС ФАРМАКОТЕРАПИЯНЫҢ ДӘРІЛІК ӨЗАРА ӘРЕКЕТТЕСУ МӘСЕЛЕЛЕРІ
Бұл зерттеудің мақсаты статиндердің басқа дәрілік заттармен жағымсыз комбинацияларының жиілігі мен тағайындау құрылымын талдау болды. Р450 цитохромы CYP3A изоферменттерінің және Р-гликопротеин мен ОАТР 1в тасымалдаушы ақуыздардың тасымалдау жүйелерінің метаболизм деңгейінде және ықтимал қауіпті және маңызды дәрілік комбинацияларды анықтау үшін олардың өзара әрекеттесу ерекшеліктерін ескердік
Материалдар мен әдістер. Зерттеуге зертханалық әдістермен расталған гиперхолестеринемиямен бірге жүретін жүректің ишемиялық ауруы диагнозы қойылған адамдардың медициналық жазбалары енгізілген. Барлығы біз 2790 амбулаториялық пациентті талдадық. Семей қаласының (Қазақстан) 14 медициналық мекемесінде дәрілік өзара әрекеттесулердің таралуы мен құрылымы зерттелді (фармакоэпидемиологиялық, көлденең зерттеу).
Нәтижелер. Статинмен емделген науқастардың көпшілігінде (62%) жағымсыз және қауіпті комбинациялардың болуы анықталды. Статиндерді аса сақтықпен және биохимиялық және т.б.көрсеткіштерді бақылауға алу ұсынылған кезде ,қауіпсіздікті бақылау жүргізуде 72.5% жағдайда табылмады.
Қорытынды. Біз статиндердің CYP3A, OATP1B1 және P-гликопротеин деңгейінде бәсекелестік метаболизмі бар басқа препараттармен жағымсыз комбинацияларын абсолютті түрде және дамыған елдерде жүргізілген зерттеу деректерімен салыстыра отырып тағайындаудың өте жоғары жиілігін анықтадық.
Райхан Е. Тулеутаева1, https://orcid.org/0000-0002-0462-5230
Асем Р. Махатова1, https://orcid.org/0000-0003-4127-7279
Айгерим Е. Қасымқан1, https://orcid.org/0000-0002-0114-5397
Ақжан Б. Жұматай1, https://orcid.org/0000-0003-4558-5316
Асель Е. Какытаева1, https://orcid.org/0000-0003-1943-5859
1 "Семей медицина университеті" КЕАҚ, профессор М.Н. Мусин атындағы фармакология кафедрасы, Семей қ., Қазақстан Республикасы.
1. Ayrton A., Morgan P. Role of transport proteins in drug absorption, distribution and excretion // Xenobiotica. 2001. 31. 469-497. https://doi.org/10.1080/00498250110060969.
2. Bellosta S., Corsini A. Statin drug interactions and related adverse reactions: an update // Expert Opin Drug Saf. 2018. 17(1):25-37.doi:10.1080/14740338.2018.1394455
3. Bellosta. S., Corsini, A., Statin drug interactions and related adverse reactions // Expert Opin Drug Saf. 2012. 11(6):933-946.doi:10.1517/14740338.2012.712959
4. Boyd R.A., Stern R.H., Stewart B.H., Wu X., Reyner E.L., Zegarac E.A., Randinitis E.J., Whitfield L., Atorvastatin coadministration may increase digoxin concentrations by inhibition of intestinal P-glycoprotein-mediated secretion // J Clin Pharmacol. 2000. 40(1):91-98.
5. Catapano A.L., Graham I., De Backer G., Wiklund O., Chapman M.J., Drexel H. et al. ESC/EAS Guidelines for the Management of Dyslipidaemias // Eur. Heart J. 2016. 37, 39. 2999–3058. https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehw272
6. Dua P., Zhao P., Zhang L. Physiologically Based Pharmacokinetic (PBPK) Modeling of Pitavastatin and Atorvastatin to Predict Drug-Drug Interactions (DDIs) // Eur J Drug Metab Pharmacokinet. 2017. 42(4): 689-705.doi:10.1007/s13318-016-0383-9.
7. Fernandes V., Santos M.J., Pérez A. Statin-related myotoxicity // Endocrinol Nutr. 2016. 63(5):239-49. doi:10.1016/j.endonu.2016.01.001.
8. Franz C.C., Bruggisser M., Krähenbühl S., Rätz Bravo A.E., Rhabdomyolysis associated with atorvastatin combined with amiodarone and fluconazole // Praxis. 2011. 2; 100 (5):273-84. doi:10.1024/1661-8157/a000491
9. Guemara R., Lazarou I., Guerne I.A. Drug-induced myopathies. Rev Med Suisse. 2017.13(562):1013-1017
10. Harolds J.A. Quality and Safety in Health Care, Part XXXIV: Coronary Artery Disease Secondary Prevention Medications // ClinNucl Med. 2018. 43(5). 331-332. doi:10.1097/RLU.0000000000001900
11. Heller D.J., Coxson P.G., Penko J., Pletcher M.J., Goldman L., Odden M.C., Kazi D.S., Bibbins-Domingo K. Evaluating the Impact and Cost-Effectiveness of Statin Use Guidelines for Primary Prevention of Coronary Heart Disease and Stroke // Circulation. 2017. 136(12):1087-1098 doi:10.1161/circulationaha.117.027067
12. Kanathur N., Mathai M.G., Byrd R.P. Jr Fields C.L., Roy T.M. Simvastatin-diltiazem drug interaction resulting in rhabdomyolysis and hepatitis // Tenn Med., 2001, 94(9):339-41.
13. Kasichayanula S., Chang M., Liu X., Shyu W.C., Griffen S.C., LaCreta F.P., Boulton D.W. Lack of pharmacokinetic interactions between dapagliflozin and simvastatin, valsartan, warfarin, or digoxin // Adv Ther. 2012. 29(2). 163-77. doi:10.1007/s12325-011-0098-x.
14. Khan S., Khan I., Novak M., Regmi A., Difilippo W. The Concomitant Use of Atorvastatin and Amlodipine Leading to Rhabdomyolysis // Cureus. 2018. 10(1):e2020. doi:10.7759/cureus.2020
15. Khokhlov A.A., Sychev D.A., Sirotkina A.M., Aspects of safe use of statins: inter-drug interaction, pharmacogenetic issues // Universum: Medicine and pharmacology: electronic scientific journal. 2016. 24. http://7universum.ru/med/article/item/2950.
16. Lennernäs H., Clinical pharmacokinetics of atorvastatin // Clinical Pharmacokinetiks. 2003. 42(13):1141-60. doi:10.2165/00003088-200342130-00005
17. Lewin J.J., Nappi J.M., Taylor M.H. Rhabdomyolysis with concurrent atorvastatin and diltiazem. Ann Pharmacother. 2002. 36(10): 1546-1549 doi:10.1345/aph.1A481
18. Li D.Q., Kim R.B., McArthur E., Fleet J.L., Hegele R.A., Shah B.R., Weir M.A., Molnar A.O., Dixon S., Tu J.V., Anand S., Garg A.X. Statin Safety in Chinese: A Population-Based Study of Older Adults // PLoS One 2016. 8;11(3):e0150990. doi:10.1371/journal.pone.0150990.
19. Lin J., Zhang Y., Zhou H., Wang X., Wang W., CYP2C9 Genetic Polymorphismis a Potential Predictive Marker for the Efficacy of Rosuvastatin Therapy // Clin Lab. 2015. 61(9): 1317-24.
20. Martinez-Jiménez C., Cruz-Angeles J., Videa M., Martínez L.M. Co-Amorphous Simvastatin-Nifedipine with Enhanced Solubility for Possible Use in Combination Therapy of Hypertension and Hypercholesterolemia // Molecules. 2018. 28; 23(9). doi:10.3390/molecules23092161
21. Methaneethorn J., Chamnansua M., Kaewdang N., Lohitnavy M. A pharmacokinetic drug-drug interaction model of simvastatin and verapamil in humans // Conf Proc IEEE Eng Med Biol Soc. 2014. 5711-4. doi:10.1109/EMBC.2014.6944924.
22. Molden E., Skovlund E., Braathen P. Risk management of simvastatin or atorvastatin interactions with CYP3A4 inhibitors // Drug Saf. 2008. 31(7):587-96. doi:10.2165/00002018-200831070-00004
23. Morival C., Westerlynck R., Bouzillé G., Cuggia M., Le Corre P. Prevalence and nature of statin drug-drug interactions in a university hospital by electronic health record mining // Eur J ClinPharmacol. 2018. 74(4):525-534. doi:10.1007/s00228-017-2400-6.
24. Mussina A.Z., Smagulova G.A., Veklenko G.V. Tleumagambetova B.B., Seitmaganbetova N.A., Zhaubatyrova A.A., Zhamaliyeva L.M. Effect of an educational intervention on the number potential drug-drug interactions // Saudi Pharmaceutical Journal. 2019. 27(5). 717-723. https://doi.org/10.1016/j.jsps.2019.04.007.
25. Prom R., Umscheid C.A., Kasbekar N., Spinler S.A. Effect of simvastatin-amiodarone drug interaction alert on appropriate prescribing // Am J Health Syst Pharm. 2013. 70(21). 1878-1879. doi:10.2146/ajhp120553.
26. Ramkumar S., Raghunath A., Raghunath S. Statin Therapy: Review of Safety and Potential Side Effects // Acta.Cardiol.Sin. 2016. 32 (6):631-639.
27. Rätz Bravo A.E., Tchambaz L., Krähenbühl-Melcher A., Hess L., Schlienger R.G., Krähenbühl S. Prevalence of potentially severe drug-drug interactions in ambulatory patients with dyslipidaemia receiving HMG-CoA reductase inhibitor therapy // Drug Saf. 2005. 28(3). 263-275. doi:10.2165/00002018-200528030-00007
28. Roten L., Schoenenberger R.A., Krähenbühl S., Schlienger R.G. Rhabdomyolysis in association with simvastatin and amiodarone // Ann Pharmacother. 2004. 38(6). 978-981. doi:10.1345/aph.1D498.
29. Selva-O'Callaghan A., Alvarado-Cardenas M., Pinal-Fernández I., Trallero-Araguás E., Milisenda J.C., Martínez M.Á., Marín A., Labrador-Horrillo M., Juárez C., Grau-Junyent J.M. Statin-induced myalgia and myositis: an update on pathogenesis and clinical recommendations // Expert Rev ClinImmunol. 2018. 14(3): 215-224. doi:10.1080/1744666x.2018.1440206.
30. Shaik A.N., Bohnert T., Williams D.A., Gan L.L., LeDuc B.W. Mechanism of Drug-Drug Interactions Between Warfarin and Statins // J PharmSci. Jun. 2016. 105(6). 1976-1986. doi: 10.1016/j.xphs.2016.03.011.
31. Simonson S.G., Martin P.D., Mitchell P.D. et al., Effect of rosuvastatin on warfarin pharmacodynamics and pharmacokinetics // J Clin Pharmacol. 2005. 45(8). 927-934. doi:10.1177/0091270005278224.
32. Son H., Lee D., Lim L.A., Jang S.B., Roh H., Park K. Development of a pharmacokinetic interaction model for co-administration of simvastatin and amlodipine // Drug Metab Pharmacokinet. 2014. 29(2). 120-8.
33. Srinivas N.R. Dual drug interactions via P-glycoprotein (P-gp)/ cytochrome P450 (CYP3A4) interplay: recent case study of oral atorvastatin and verapamil // Eur J Clin Pharmacol. 2008. 64(11):1135-6. doi:10.1007/s00228-008-0512-8
34. Sychev D.A., Otdelenov V.A. Inter-Drug interactions in internist's practice: view of clinical pharmacologist. 2014. 12. 18-21. [Russian].
35. Sychev D.A., Otdelenov V.A., Krasnova N.M., Ilyina E.S. Polypragmasy: a clinical pharmacologist’s view // Ter. Arkh. 2016. 88 (12). 94–102. [Russian] doi:10.17116/terarkh2016881294-102.
36. Wilke R.A., Fanciullo J., Point-Counterpoint: SLCO1B1 Genotyping for Statins // S D Med. 2017. 70(3). 102-104.
37. Willrich M.A., Hirata M.H., Hirata R.D. Statin regulation of CYP3A4 and CYP3A5 expression // Pharmacogenomics. 2009. 10(6). 1017-1024. doi: 10.2217/pgs.09.42.
38. Wojtczak A, Skretkowicz J. The role of genetic polymorphisms of cytochrome P450 in drug metabolism used in the treatment of cardiovascular diseases // Kardiologia Polska. 2009. 67(9):1011-4.
39. Wooten J.M. A Brief Drug Class Review: Considerations for Statin Use, Toxicity, and Drug Interactions // SouthMed J. 2018. 111(1):39-44. doi:10.14423/smj.0000000000000752.
40. Yamazaki S. Relationships of Changes in Pharmacokinetic Parameters of Substrate Drugs in Drug-Drug Interactions on Metabolizing Enzymes and Transporters // J Clin Pharmacol. 2018. 3. doi:10.1002/jcph.1104.
41. Yan Y.L., Qiu B., Hu L.J., Jing X.D., Liu Y.J., Deng S.B., Du J.L., She Q. Efficacy and safety evaluation of intensive statin therapy in older patients with coronary heart disease: a systematic review and meta-analysis // Eur J Clin Pharmacol. 2013. 69(12):2001-9. doi:10.1007/s00228-013-1570-0.
Көрген адамдардың саны: 78
Мақалалар санаты:
Біртума зерттеулер
Библиографиялық сілтемелер
Тулеутаева Р.Е., Махатова А.Р., Қасымқан А.Е., Жұматай А.Б., Какытаева А.Е. Кардиологиялық практикадағы аралас фармакотерапияның дәрілік ө зара әрекеттесу мәселелері // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2023. 4 (Т.25). Б. 42-48. doi 10.34689/SH.2023.25.4.005Ұқсас жариялымдар:
РАДИОЛОГИЯДА ЖАЛПЫ ТРУНКУС АРТЕРИОЗЫН ЗЕРТТЕУДІҢ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ
МЕХАНИКАЛЫҚ САРҒАЮ ОПЕРАЦИЯСЫ КЕЗІНДЕ КОАГУЛОПАТИЯЛЫҚ ҚАН КЕТУДІҢ АЛДЫН АЛУ ӘДІСІ
ТҮЙІРШІКТЕЛГЕН ІРІҢДІ ЖАРАЛАРДЫ АУТОТЕРІЖАМАУМЕН ЕМДЕУДІҢ ОҢТАЙЛАНДЫРУ НӘТИЖЕЛЕРІ
ЖУАН ІШЕК ПЕН АНОРЕКТАЛДЫ АЙМАҚҚА ОПЕРАЦИЯ ЖАСАҒАН БАЛАЛАРДЫ РЕАБИЛИТАЦИЯЛАУ НЕГІЗДЕРІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ 2013-2022 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН ӨМІРІНІҢ БІРІНШІ ЖЫЛЫНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ