ТҮРКІСТАН ОБЛЫСЫНЫҢ ЕРЕСЕК ПАЦИЕНТТЕРІНДЕГІ ІЛЕСПЕЛІ АУРУЛАРҒА БАЙЛАНЫСТЫ COVID-19 КЛИНИКАЛЫҚ КӨРІНІСІ
Қазіргі уақытта жаңа коронавирустық инфекция және оның салдары, емдеу мен вакцинацияның айтарлықтай жетістіктеріне қарамастан, өзектілігін жоғалтпады.
Зерттеу мақсаты: Түркістан облысының инфекциялық стационарларына қабылданған COVID-19 пациенттерінде ілеспелі аурулардың болуына байланысты симптомдарға салыстырмалы талдау жүргізу.
Зерттеу әдістері: Ретроспективті бақылау зерттеуі жүргізілді, оның барысында біз 2020-2021 жылдары Түркістан облысының ауруханаларына қабылданған COVID-19 пациенттерінің деректерін талдадық. Ақпараттық жүйеден кездейсоқ түрде COVID-19 бар 958 пациенттің деректері іріктеліп алынды, медициналық карталардан пациенттердің клиникалық белгілері және ілеспелі аурулар туралы мәліметтер алынды. Алынған мәліметтер SPSS статистикалық бағдарламасының сынақ нұсқасында (SPSS 20 Inc, Chicago, IL, USA) талдаудан өтті, статистикалық маңызды деңгейі p < 0,05 деп қабылданды.
Нәтижелер: COVID-19 пациенттерінің зерттелген іріктемесінде ең көп таралған тыныс алу жүйесінің ілеспелі аурулары болды - 45,6%, екінші орында жүрек-қан тамырлары аурулары – 36,2%. Қабылдау кезінде жиі кездесетін симптомдар жөтел - 68,8%, дене температурасының жоғарылауы-56,7% және ентігу - 47,4% болды. Сирек кездесетін белгілер қатарында диарея -3%, бас айналу - 29%, құсу - 12,5%, миалгия - 19,1% болды. Біз талдаған деректерге сәйкес COVID-19 пациенттерінде жүрек-қантамыр, тыныс алу, жүйке жүйелерінің аурулары және қант диабеті болған жағдайда 80,0% – дан астам жағдайда жөтел, 7,0% - дан астам диарея, 41,0% - дан астам бас айналу, 27,0% - дан астам миалгия, 64,0% - дан астам ентігу және 71,0% - дан жоғары жағдайларда қызба сияқты клиникалық симптомдар статистикалық маңызды түрде жиі байқалды.
Қорытынды: Егде жастағы адамдарда клиникалық симптомдар статистикалық тұрғыдан жиі кездесті. Ілеспелі патологиясы бар пациенттерде қарастырылып отырған барлық симптомдар жиі байқалатындығын, яғни COVID-19 клиникалық ағымының айқындығын көрсетеді.
Карлыгаш Ж. Садыкова1, https://orcid.org/0000-0002-9120-8565
Гульназ О. Нускабаева1, https://orcid.org/0000-0002-2906-1427
Камшат М. Маденбай2, https://orcid.org/0000-0002-1069-7125
Хадича Б. Кулахметова1, Дильбар Н. Айдарбекова1,
Динара Ш. Азизходжаева1,
Канатжан С. Кемельбеков3, https://orcid.org/0000-0001-9482-9079
Айман А. Мусина4, https://orcid.org/0000-0002-0864-1238
1 Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті, Түркістан қ., Қазақстан Республикасы;
2 Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан Республикасы;
3 Оңтүстік Қазақстан медицина академиясы, Шымкент қ., Қазақстан Республикасы;
4 «Астана Медицина Университеті» КеАҚ, Астана қ., Қазақстан Республикасы.
1. CDC COVID-19 Response Team. Preliminary estimates of the prevalence of selected underlying health conditions among patients with coronavirus disease 2019 − United States, February 12 − March 28, 2020 // MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2020. N69(13). P. 382-386. doi: 10.15585/mmwr.mm6913e2.
2. Chaolin Huang, Yeming Wang, Xingwang Li et al. Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China // Lancet. 2020. N 395. P. 497-506. doi: 10.1016/S0140-6736(20)30183-5.
3. Cheng Y., Luo R., Wang K. et al. Kidney disease is associated with in-hospital death of patients with COVID-19 // Kidney International. 2020. N 97(5). P. 829-838. doi: 10.1016/j.kint.2020.03.005.
4. Diao B., Wang C., Wang R., et al. Human kidney is a target for novel severe acute respiratory syndrome Coronavirus 2 (SARS-CoV-2) infection // Nat Commun. 2021. N 12(1). P. 2506. doi: 10.1038/s41467-021-22781-1.
5. Gentile S., Strollo F., Ceriello A. COVID-19 infection in Italian people with diabetes: lessons learned for our future (an experience to be used) // Diabetes Res Clin Pract. 2020. N162. 108137. doi: 10.1016/j.diabres.2020.108137. Epub 2020 Apr 4.
6. Ghazaleh Jamalipour Soufi, Ali Hekmatnia, Andrew Parviz Zarei, Farzaneh Hekmatnia, Shamim Shafieyoon. Comparison of pulmonary computed tomography scan findings and clinical symptoms of COVID-19 in three outbreak peaks in Isfahan, Iran // Res Med Sci. 2022. N 27. P. 81. doi: 10.4103/jrms.jrms_501_21. eCollection 2022.
7. Grasselli G., Zangrillo A., Zanella A., et al. Baseline characteristics and outcomes of 1591 patients infected with SARS-CoV-2 admitted to ICUs of the Lombardy region. Italy // JAMA. 2020. N 323. P. 1574–158.
8. Han R., Huang L., Jiang H., Dong J., Peng H., Zhang D. Early clinical and CT manifestations of coronavirus disease 2019 (COVID 19) pneumonia // AJR Am J Roentgenol. 2020. N 215. P. 338 343.
9. Jatin Machhi, Jonathan Herskovitz, Ahmed M. Senan et al. The Natural History, Pathobiology, and Clinical Manifestations of SARS-CoV-2 Infections // Journal of Neuroimmune Pharmacology. 2020. N 15(3). P. 359-386. doi: 10.1007/s11481-020-09944-5.
10. Klok F.A., Kruip M., van der Meer N.J.M., Arbous M.S., Gommers D., Kant K.M., Kaptein F.H.J., van Paassen J., Stals M.A.M., Huisman M.V., Endeman H. Incidence of thrombotic complications in critically ill ICU patients with COVID-19 // Thromb Res. 2020. N 191. P. 145–147.
11. Kollias A., Kyriakoulis K.G., Dimakakos E., Poulakou G., Stergiou G.S., Syrigos K. Thromboembolic risk and anticoagulant therapy in COVID-19 patients: emerging evidence and call for action // Br J Haematol. 2020. N 189. P. 846–847.
12. Lu H. Drug treatment options for the 2019-new coronavirus (2019-nCoV) // Biosci Trends. 2020. N 14. P. 69-71.
13. Mao L., Jin H., Wang M., Hu Y., Chen S., He Q., Chang J., Hong C., Zhou Y., Wang D., Miao X., Li Y., Hu B. Neurologic manifestations of hospitalized patients with Coronavirus disease 2019 in Wuhan, China // JAMA Neurol. 2020. N 77. P. 1–9.
14. Mao R., Qiu Y., He J.S., Tan J.Y., Li X.H., Liang J., Shen J., Zhu L.R., Chen Y., Iacucci M., Ng S.C., Ghosh S., Chen M.H. Manifestations and prognosis of gastrointestinal and liver involvement in patients with COVID-19: a systematic review and meta-analysis // Lancet Gastroenterol Hepatol. N 5. P. 667–678.
15. Mahmoud Gheblawi, Kaiming Wang, Anissa Viveiros et al. Angiotensin-Converting Enzyme 2: SARS-CoV-2 Receptor and Regulator of the Renin-Angiotensin System: Celebrating the 20th Anniversary of the Discovery of ACE2 // Circ Res. 2020. N 126(10). P.1456-1474. doi: 10.1161/CIRCRESAHA.120.317015.
16. Manish Bansal Cardiovascular disease and COVID-19 // Diabetes Metab Syndr. 2020. N 14(3). P. 247-250. doi: 10.1016/j.dsx.2020.03.013.
17. Onder G., Rezza G., Brusaferro S. Case-fatality rate and characteristics of patients dying in relation to COVID-19 in Italy // JAMA. 2020. https://doi.org/10.1001/jama.2020.4683.
18. Rodriguez Morales A.J., Cardona Ospina J.A., Gutiérrez Ocampo E., Villamizar Peña R., Holguin Rivera Y., Escalera Antezana J.P. et al. Clinical, laboratory and imaging features of COVID 19: Asystematic review and meta-analysis // Travel Med Infect Dis. 2020.N 34. 101623. doi: 10.1016/j.tmaid.2020.101623. Epub 2020 Mar 13.
19. Rogers J.P., Chesney E., Oliver D., Pollak T.A., McGuire P., Fusar-Poli P., Zandi M.S., Lewis G., David A.S. Psychiatric and neuropsychiatric presentations associated with severe coronavirus infections: a systematic review and meta-analysis with comparison to the COVID-19 pandemic // Lancet Psychiatry. 2020. N 7. P. 611–627.
20. Struyf T., Deeks J.J., Dinnes J., Takwoingi Y., Davenport C., Leeflang M.M. et al. Signs and symptoms to determine if a patient presenting in primary care or hospital outpatient settings has COVID 19 disease // Cochrane Database Syst Rev. 2020. N 7(7). CD013665. doi: 10.1002/14651858.CD013665.
21. Sultan S., Altayar O., Siddique S.M., Davitkov P., Feuerstein J.D., Lim J.K., Falck-Ytter Y., El-Serag H.B. AGA Institute rapid review of the GI and liver manifestations of COVID-19, meta-analysis of international data, and recommendations for the Consultative Management of Patients with COVID-19 // Gastroenterology. 2020. N 159(1). P. 320-334.e27. doi: 10.1053/j.gastro.2020.05.001.
22. Swaraj Waddankeri, Kshitij Arora, Nitin Mallasure, Bharat Konin, Basavaraj G Mangshetty. Clinical, Biochemical, and Radiological Presentation of RT-PCR-Positive vs RT-PCR-Negative SARS-CoV-2 Pneumonia Requiring ICU Care: An Observational, Cross-Sectional, Single-Center Study in Kalaburagi, Kalyana Karnataka // Cureus. 2022.N 14(11). e31493. doi:10.7759/cureus.31493.
23. Tavazzi G., Pellegrini C., Maurelli M., Belliato M., Sciutti F., Bottazzi A., Sepe P.A., Resasco T., Camporotondo R., Bruno R., Baldanti F., Paolucci S., Pelenghi S., Iotti G.A., Mojoli F., Arbustini E. Myocardial localization of coronavirus in COVID-19 cardiogenic shock // Eur J Heart Fail. 2020. N 22. P. 911–915.
24. Wang B.Hu, Hu C. et al. Clinical characteristics of 138 hospitalized patients with 2019 novel coronavirus–infected pneumonia in Wuhan, China // JAMA. 2020. N 323(11). P. 1061–1069.
25. Wang B., Li R., Lu Z., Huang Y. Does comorbidity increase the risk of patients with COVID-19: evidence from meta-analysis // Aging (Albany NY). 2020. N 12(7). P.6049−6057. https://doi.org/10.18632/aging.103000.
26. Yang X., Yu Y., Xu J., et al. Clinical course and outcomes of critically ill patients with SARS-CoV-2 pneumonia in Wuhan, China: a single-centered, retrospective, observational study // Lancet Respir Med. 2020. N 8. P. 475–481.
27. Yang J., Zheng Y., Gou X., Pu K., Chen Z., Guo Q. et al. Prevalence of comorbidities in the novel Wuhan coronavirus (COVID-19) infection: a systematic review and meta-analysis // Int J Infect Dis. 2020. N 94. P. 91–95. http://dx.doi.org/10.1016/j.ijid. 2020.03.017.
28. Zhonghua Liu, Xing Bing, Xue Za Zhi. The epidemiological characteristics of an outbreak of 2019 novel coronavirus diseases (COVID-19) in China // Epidemiology Working Group for Ncip Epidemic Response. 2020. N 41(2). P. 145−151. https://doi.org/10.3760/cma.j.issn.0254-6450.2020.02.003.
29. Zhou B., She J., Wang Y., Ma X. A case of coronavirus disease 2019 with concomitant acute cerebral infarction and deep vein thrombosis // Front Neurol. N 11. P. 296 doi: 10.3389/fneur.2020.00296. eCollection 2020.
30. Zhou F., Yu T., Du R. et al. Clinical course and risk factors for mortality of adult inpatients with COVID-19 in Wuhan, China: a retrospective cohort study // Lancet. 2020. N 395. P. 1054–1062.
Көрген адамдардың саны: 37
Мақалалар санаты:
COVID-19-өзекті тақырып
Библиографиялық сілтемелер
Садыкова К.Ж., Нускабаева Г.О., Маденбай К.М., Кулахметова Х.Б., Айдарбекова Д.Н., Азизходжаева Д.Ш., Кемельбеков К.С., Мусина А.А. Түркістан облысының ересек пациенттеріндегі ілеспелі ауруларға байланысты COVID-19 клиникалық көрінісі // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2023. 5 (Т.25). Б.17-26. doi 10.34689/SH.2023.25.5.002Ұқсас жариялымдар:
SARS-COV-2-МЕН БАЙЛАНЫСТЫ КӨП ЖҮЙЕЛІ ҚАБЫНУ СИНДРОМЫ БАР БАЛАЛАРДЫҢ ИММУНОЛОГИЯЛЫҚ ӨЗГЕРІСТЕРІ
ТҮРКІСТАН ОБЛЫСЫНЫҢ ЕРЕСЕК ПАЦИЕНТТЕРІНДЕГІ ІЛЕСПЕЛІ АУРУЛАРҒА БАЙЛАНЫСТЫ COVID-19 КЛИНИКАЛЫҚ КӨРІНІСІ
COVID-19 КОРОНАВИРУСТЫҚ ИНФЕКЦИЯСЫНДАҒЫ ӨЛІМ ЖАҒДАЙЛАРЫН ТАЛДАУ
КОРОНАВИРУСТЫҚ ИНФЕКЦИЯНЫ ӨТКЕРГЕН, РЕВАСКУЛЯРИЗАЦИЯСЫ БАР НАУҚАСТАРДА КОРОНАРЛЫҚ АРТЕРИЯ РЕСТЕНОЗЫНЫҢ ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
COVID-19 КОРОНАВИРУСТЫҚ ИНФЕКЦИЯСЫНЫҢ ПАНДЕМИЯСЫ КЕЗІНДЕГІ АРТЕРИЯЛЫҚ ГИПЕРТЕНЗИЯ АҒЫМЫ МЕН СЕМІЗДІКТІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ. ӘДЕБИ ШОЛУ