аймақтық анестезия, жұлын анестезиясы, бір жақты жұлын анестезиясы, жұлын анестезиясының инесі, электронейростимуляция.

ЖҰЛЫН АНЕСТЕЗИЯСЫНЫҢ ДАМУ КЕЗЕҢДЕРІНІҢ, ЖЕРГІЛІКТІ АНЕСТЕТИКТЕРДІ ЖЕТКІЗУ ҚҰРАЛДАРЫНЫҢ ЖӘНЕ АЯҚ-ҚОЛДАРДАҒЫ БІРЖАҚТЫ ОПЕРАЦИЯЛАРДЫҢ АУЫРСЫНУЫН БАСҚАРУДАҒЫ ЗАМАНАУИ ТЕНДЕНЦИЯЛАРДЫҢ ТАРИХИ СХЕМАСЫ

Автор (лар): Мамыров Е.Д, Мамыров Д.У, Йошихиро Носо, Сыздыкбаев М.К

DOI: 10.34689/SH.2023.25.4.025

Кіріспе. Бүгінгі таңда көптеген әдебиеттерде жұлын анестезинясын орындау көрсеткіштері және қарсы көрсеткіштер, жүргізу техникасы, оны дұрыс орындау үшін қажетті құрал-жабдықтар туралы көлемді мәліметтер бар. Анестезияның осы түрімен байланысты тәуекелдерді азайту мақсатында,анестезияның осы түрін жүйелі түрде жүргізетін және субарахноидальды пункцияның әртүрлі асқынуларымен және жергілікті анестетикті енгізумен барлық жерде кездесетін мамандарға қабылдаудың толықтығы үшін және ЖА-ның техникалық сәттерін оңтайландыру үшін аймақтық анестезияның, ЖА жүргізуге арналған құрал- жабдықтардың даму тарихын білу,сонымен қатар қазіргі заманғы анестезиялардың жаңа түрін білу пайдалы болып табылады. Зерттеу мақсаты. Жұлын анестезиясының дамуы туралы өзекті мәліметтерді алғашқы деректерден бастап, ЖА-ның ең озық әдістеріне дейін, жұлындық инелерінің даму тарихын, жұлын пункциясы техникасымен байланысты ықтимал асқынуларды, сондай-ақ анестезиологиялық құралдың ең қауіпсіз және тиімді әдістеріне негізделген таңдауды көрсететін әдебиеттерге талдау жүргізу. Іздеу стратегиясы. Бұл зерттеуге PubMed, Embase, Scopus, Web of Science, e-library және cyberleninka сияқты ең өзекті дерекқорлардан алынған жариялымдар қарастырылады. Негізгі терминдерге кірді: аймақтық анестезия, жұлын анестезиясы, бір жақты жұлын анестезиясы, жұлын анестезиясының инесі, электроневростимуляция. Іздестіру барысында негізінен 10 жылға дейінгі, бірақ ғылыми маңызы бар жұмыстар да болды. Бастапқы қарастыру нәтижесіне сәйкес 113 мақала табылды, олардың 76-сы шолу үшін таңдалды. Нәтижелер мен қорытындылар. Жұлын анестезиясының ұсынылған шолу тарихында, жұлын анестезиясын ғылыми және клиникалық қолданудың ерте және кейінгі тәжірибесін біріктіреді. Жұлын анестезиясының алғышарттары мен алғашқы жағдайларының пайда болу тарихы, инелер мен жергілікті анестетиктердің әртүрлі түрлерін ойлап табу кезеңдері, сондай-ақ әртүрлі жұлын деңгейлеріндегі ЖА техникасының ерекшеліктері көрсетілген. Мақалада келтірілген мәліметтер ауырсынуды басқарудың белгілі әдістеріне жаңа көзқараспен қарауға мүмкіндік береді, ал авторлар ұсынған жұлын анестезиясын модернизациялау жолдары анальгезияның стандартты болып көрінетін әдісінің әлеуетін толық ашуға мүмкіндік береді және оны ғылыми және клиникалық аспектілерде тереңірек жетілдіруге көмектеседі.

Ернар Д. Мамыров1, https://orcid.org/0000-0003-4070-2165 Даулет У. Мамыров1, https://orcid.org/0000-0001-7887-1736 Йошихиро Носо2, https://orcid.org/0000-0003-3477-1260 Марат К. Сыздыкбаев3, https://orcid.org/0000-0002-0561-4111 1 Шұғыл медицина кафедрасы, "Семей Медицина университеті" КЕАҚ Павлодар филиалы, Павлодар қ., Қазақстан Республикасы; 2 Денсаулық сақтау қызметтерін басқару кафедрасы, Хиросима Халықаралық университеті, Хиросима қ., Жапония; 3 " Семей Медицина университеті" КЕАҚ, Госпитальдық хирургия, анестезиология және реаниматология кафедрасы, Семей қ., Қазақстан Республикасы.

1. Гельфанд Б.Р. и др. Унилатеральная субарахноидальная анестезия при операциях на венах нижних конечностей // Вестник Российского государственного медицинского университета. 2011. № 3. С. 39-42. 2. Козырев А.С., Ульрих Г.Э., Заболотский Д.В., Кулёв А.Г., Качалова Е.Г., и др. Монолатеральная спинальная анестезия у детей. ФГБУ «Российский ордена Трудового Красного Знамени научно-исследовательский институт травматологии и ортопедии им. Р.Р.Вредена» Министерства здравоохранения Российской Федерации, 2010. C.13–17. 3. Константинова Г.Д., Донская Е.Д., Эпштейн С. Л. Хирургическое лечение варикозной болезни нижних конечностей у лиц старше 60 лет в стационаре краткосрочного пребывания // Новости хирургии. 2012. № 4 (16). C. 50–58. 4. Корнеев С.В. Применение односторонней спинальной анестезии при операциях на нижних конечностях в травматологии // Вестник хирургии Казахстана. 2011. № 3 (27). C. 36–37. 5. Лахин Р.Е. и др. Экспериментальное исследование гидродинамики гипербарического раствора, вводимого через спинальные иглы различных типов и калибров // Анестезиологическая и реаниматологическая помощь больным. 2013. № 2 (10). C. 3–8. 6. Лахин Р.Е. и др. Гидродинамика гипербарического раствора на модели «Стеклянная спина», вводимого через спинальные иглы различных типов и калибров // Вестник анестезиологии и реаниматологии. 2013. № 3 (10). C. 33–39. 7. Лахин Р.Е. Селективная спинальная анестезия у больных, раненых и пострадавших. докт. дис. - СПб.: 2016. C. 36. 8. Мамыров Д.У., Мамыров Е.Д. Способ идентификации субарахноидального пространства. Патент РК, рег. №24342, 2011. 9. Мамыров Д.У., Мамыров Е.Д. Способ комбинированной эпидурально-спинальной анестезии (КЭСА). Патент РК, рег. №24504, 2011. 10. Мамыров Е.Д., Сыздыкбаев М.К., Мамыров Д. У. Способ монолатеральной спинальной анестезии с электронейростимуляцией. Патент РК, рег.. №34398, 2020. 11. Соатов А.Р., Семенихин А.А. Пути снижения операционно-анестезиологического риска при опера-циях на нижних конечностях у гериатрических больных с недостаточностью кровообращения // Регионарная анестезия и лечение острой боли. 2013. № 1 (7). C. 33–37. 12. Шадурский Н.Н., Кузьмин В.В., Вощинин А.В. Методика односторонней эпидуральной анестезии при эндопротезировании коленного сустава // Регионарная анестезия и лечение острой боли. 2012. № 4 (6). C. 22–28. 13. Adriani J., Roman-Vega D. Saddle block anesthesia // American Journal of Surgery. 1946. (71). C. 12–18. 14. Aglan M.Y., Stansby P.K. Modification to the Sprotte spinal needle // Anaesthesia. 1992. № 6 (47). C. 506–507. 15. Allegri M. et al. Italian Registry of Complications associated with Regional Anesthesia (RICALOR). An incidence analysis from a prospective clinical survey // Minerva Anestesiologica. 2016. № 4 (82). C. 392–402. 16. ACiurea V., Cl. Palade Professor Thoma Ionescu – founder of modern surgical practice in Romania 2010. (XVII 2). C. 137–142. 17. Babcock W.W. The technique of spinal anesthesia. 1914. C. 50: 637-702. 18. Baldini G. et al. Postoperative urinary retention: anesthetic and perioperative considerations // Anesthesiology. 2009. № 5 (110). C. 1139–1157. 19. Barbosa F.T. et al. Neuraxial anaesthesia for lower-limb revascularization ( Review ) // Cochrane Database of systhematic reviews. 2013. № 7. 20. Barker A.E. A report on clinical experiences with spinal analgesia in 100 cases, and some reflections on the procedure // British Medical Journal. 1907. № 2412 (1). C. 665–674. 21. Basurto Ona Xavier. et al. Drug therapy for preventing post-dural puncture headache // Cochrane Database of Systematic Reviews. 2013. № 2. C. CD001792. 22. Bergmann I. et al. Selective unilateral spinal anaesthesia for outpatient knee arthroscopy using real-time monitoring of lower limb sympathetic tone // Anaesthesia and Intensive Care. 2015. № 3 (43). C. 351–356. 23. Bier A. Versuche über Cocainisirung des Rückenmarkes 1899. C. 361–369. 24. Broadbent C. R. et al. Ability of anaesthetists to identify a marked lumbar interspace // Anaesthesia. 2000. № 11 (55). C. 1122–1126. 25. Büttner B. et al. Einseitige Spinalanästhesie // Der Anaesthesist. 2016. № 11 (65). C. 847–865. 26. Büttner B. et al. [Unilateral spinal anesthesia : Literature review and recommendations] // Der Anaesthesist. 2016. № 11 (65). C. 847–865. 27. Cappelleri G. et al. Spinal anesthesia with hyperbaric levobupivacaine and ropivacaine for outpatient knee arthroscopy: a prospective, randomized, double-blind study. // Anesthesia and analgesia. 2005. № 1 (101). C. 77–82, table of contents. 28. Casati A. et al. Randomized comparison between sevoflurane anaesthesia and unilateral spinal anaesthesia in elderly patients undergoing orthopaedic surgery. // European journal of anaesthesiology. 2003. № 8 (20). C. 640–6. 29. Casati A. et al. A prospective, randomized, double-blind comparison of unilateral spinal anesthesia with hyperbaric bupivacaine, ropivacaine, or levobupivacaine for inguinal herniorrhaphy // Anesthesia and Analgesia. 2004. № 5 (99). C. 1387–1392. 30. Cicekci F. et al. Is unilateral spinal anesthesia superior to bilateral spinal anesthesia in unilateral inguinal regional surgery? // Middle East journal of anaesthesiology. 2014. № 6 (22). C. 591–6. 31. Corning J.L. Spinal anesthesia and local medication of the cord. 1885. C. 42: 483–5. 32. Cristea I. Un secol de anestezie spinală în România , 1899. C. 402 p. 33. Ding Y. et al. Combined low dose local anesthetics and opioids versus single use of LA for transurethral urological surgery: A meta-analysis // Nigerian Journal of Clinical Practice. 2015. 34. Enk D. et al. Success rate of unilateral spinal anesthesia is dependent on injection flow // Regional Anesthesia and Pain Medicine. 2001. № 5 (26). C. 420–427. 35. Esmaoglu A. et al. Bilateral vs. unilateral spinal anesthesia for outpatient knee arthroscopies. // Knee surgery, sports traumatology, arthroscopy : official journal of the ESSKA. 2004. № 2 (12). C. 155–8. 36. Fitzgerald J.P. et al. Prevention of hypotension after spinal anaesthesia for caesarean section: a systematic review and network meta-analysis of randomised controlled trials // Anaesthesia. 2020. № 1 (75). C. 109–121. 37. Gao L. et al. Effects of prophylactic ondansetron on spinal anesthesia-induced hypotension: a meta-analysis // International Journal of Obstetric Anesthesia. 2015. № 4 (24). C. 335–343. 38. Ghaleb A., Khorasani A., Mangar D. Post-dural puncture headache // International Journal of General Medicine. 2012. (5). C. 45–51. 39. Greene H.M. A technique to reduce the incidence of headache following lumbar puncture in ambulatory patients with a plea for more frequent examination of cerebrospinal fluids. // Northwest Medicine. 1923. C. 22: 240–5. 40. Hajibandeh S. et al. Meta-Analysis of Spinal Anesthesia Versus General Anesthesia During Laparoscopic Total Extraperitoneal Repair of Inguinal Hernia // Surgical Laparoscopy, Endoscopy & Percutaneous Techniques. 2020. № 4 (30). C. 371–380. 41. Haraldson S. Headache after spinal anesthesia: experiments with a new spinal needle // Anesthesiology. 1951. № 3 (12). C. 321–327. 42. Hart J.R., Whitacre R.J. Pencil-point needle in prevention of postspinal headache // Journal of the American Medical Association. 1951. № 7 (147). C. 657–658. 43. Imbelloni L. Spinal hemianesthesia: Unilateral and posterior // Anesthesia: Essays and Researches. 2014. № 3 (8). C. 270. 44. Jonnesco T. Quatre cas d’ analgésie par injection de cocaine dans le sac lombaire 1900. (II). 45. Jonnesco T. La rachianesthésie générale. / Jonnesco T, 12-е изд., Paris, France: Masson, 1919. 46. Kosem B. An unusual complication of anesthesia: Unilateral spinal myoclonus // Ağrı - The Journal of The Turkish Society of Algology. 2016. № April (29). C. 90–91. 47. Kumar Singh T. et al. Unilateral Spinal Anaesthesia for Lower Limb Orthopaedic Surgery Using Low Dose Bupivacaine with Fentanyl or Clonidine: A Randomised Control Study // Journal of Anesthesia & Clinical Research. 2014. № 12 (05). C. 5. 48. Labat G. Local, Regional and spinal anesthesia // Annals of Surgery. 1921. C. 74: 673-83. 49. Lund P.C. Principles and Practice of Spinal Anesthesia, Springfield: Charles Thomas-е изд., 1971. 50. Magar J.S., Bawdane K.D., Patil R. Comparison of Efficacy and Safety of Unilateral Spinal Anaesthesia with Sequential Combined Spinal Epidural Anaesthesia for Lower Limb Orthopaedic Surgery // 2017 Jul, Vol-11(7): С. 17-20. 51. Mamyrov Y.D. et al. Optimized Method of Unilateral Spinal Anesthesia: A Double-blind, Randomized Clinical Study // Anesthesiology and Pain Medicine. 2023. № 2 (13). С. 1-8. 52. Marx G.F. The first spinal anesthesia. Who deserves the laurels? // Regional Anesthesia. 1994. № 6 (19). C. 429–430. 53. Maxson L.H. Spinal Anesthesia: Its Technique, Records, and Results // California and Western Medicine. 1933. № 5 (39). C. 292–297. 54. Maxson L.H. Spinal Anesthesia. // Philadelphia: JB Lippincott. 1938. 55. Moosavi Tekye S. M., Alipour M. Comparison of the effects and complications of unilateral spinal anesthesia versus standard spinal anesthesia in lower-limb orthopedic surgery // Brazilian Journal of Anesthesiology (English Edition). 2013. (110). 56. Ochsner A. Dr. Rudolph Matas // A.M.A. Archives of Surgery. 1956. № 1 (72). C. 1–19. 57. Oh A.-Y. et al. Influence of the timing of administration of crystalloid on maternal hypotension during spinal anesthesia for cesarean delivery: preload versus coload // BMC Anesthesiology. 2014. № 1 (14). C. 36. 58. Pitkin G.P. Controllable spinal anesthesia. // Journal of the Medicine Society New Jersey. 1927. C. 24: 425-38. 59. Popa F., Buda O., Purcarea L. Professor Thoma Ionescu (1860–1926) founder of the Modern Romanian School of surgery // Journal of Medicine and Life. 2010. № 1 (3). C. 1–2. 60. Potapov O.L. Unilateral spinal anesthesia in operations on the kidney and upper third of the ureter. // Klinichna khirurhiia. 2009. № 10. C. 36–9. 61. Racoviceanu-Pitesti N. Anesthesia generala prin cocaina 1900. (IV). C. 11–22. 62. Reina M.A. et al. Electron Microscopy of Dural and Arachnoid Disruptions After Subarachnoid Block // Regional Anesthesia and Pain Medicine. 2017. № 6 (42). C. 709–718. 63. Saifuddin A., Burnett S. J., White J. The variation of position of the conus medullaris in an adult population. A magnetic resonance imaging study // Spine. 1998. № 13 (23). C. 1452–1456. 64. Sârbu Vasile, Constantinoiu Silviu Professor Constantin Dimitrescu-Severeanu Our Father and Contemporary (1840-1930) // Chirurgia. 2017. 112 (1), С. 7-11. 65. Scott D.B. et al. Atraucan: a new needle for spinal anesthesia. // Regional anesthesia. 1993. № 4 (18). C. 213–7. 66. Sprotte G., Schedel R., Pajunk H. Eine „atraumatische“ Universalkanüle für einseitige Regionalanästhesien. Regional-Anaesthesie 1987. 10:104–108. 67. Stahnisch F.W. François Magendie (1783–1855) // Journal of Neurology. 2009. № 11 (256). C. 1950–1952. 68. Huo T. et al. Major complications of regional anesthesia in 11 teaching hospitals of China: a prospective survey of 106,569 cases // J. Clin. Anesth. 2016. 31, 154–161 69. Tanasichuk M.A. et al. Spinal hemianalgesia: an evaluation of a method, its applicability, and influence on the incidence of hypotension // Anesthesiology. 1961. № 1 (22). C. 74–85. 70. Tang L. et al. Comparison of Effects between Combined Lumbar-Sacral Plexus Block plus General Anesthesia and Unilateral Spinal Anesthesia in Elderly Patients Undergoing Hip Fracture Surgery: A Pilot Randomized Controlled Trial // Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2021. (2021). C. e6685497. 71. Tuohy E.B. Continuous spinal anesthesia Its usefulness and technic involved. // Anesthesiology. 1944. C. 5: 142-8. 72. Volk T. et al. Incidence of spinal haematoma after epidural puncture: analysis from the German network for safety in regional anaesthesia // European Journal of Anaesthesiology. 2012. № 4 (29). C. 170–176. 73. Wynter W.E. Four cases of tubercular meningitis in which paracentesis of the theca vertebralis was performed for the relief of fluid pressure // The Lancet. 1891. № 3531 (137). C. 981–982. 74. Yu C. et al. Prediction of spinal anesthesia-induced hypotension during elective cesarean section: a systematic review of prospective observational studies // International Journal of Obstetric Anesthesia. 2021. (47). C. 103175. 75. Zhang L. et al. Sciatic-femoral nerve block versus unilateral spinal anesthesia for outpatient knee arthroscopy: A meta-analysis // Minerva Anestesiologica. 2015. № 12 (81). C. 1359–1368. 76. Die Lumbalpunction des Hydrocephalus. Berliner Klinische Wochenschrift 1891; 28: 929-33; 965–68 [Электронный ресурс]. (дата обращения: 27.05.2022). References: [1-12] 1. Gel'fand B.R. et al. Unilateral'naya subarakhnoidal'naya anesteziya pri operatsiyakh na venakh nizhnikh konechnostei [Unilateral subarachnoid anesthesia during operations on the veins of the lower extremities]. Vestnik Rossiiskogo gosudarstvennogo meditsinskogo universiteta [Bulletin of the Russian State Medical University] 2011. № 3. pp. 39-42 [in Russian] 2. Kozyrev A.S., Ul'rikh G.E., Zabolotskii D.V., Kulev A.G., Kachalova E.G. et al. Monolateral'naya spinal'naya anesteziya u detei [Monolateral spinal anesthesia in children]. FGBU «Rossiiskii ordena Trudovogo Krasnogo Znameni nauchno-issledovatel'skii institut travmatologii i ortopedii im. R.R. Vredena» Ministerstva zdravookhraneniya Rossiiskoi Federatsii [Federal State Budgetary Institution “Russian Order” Labor Red Banner Research Institute of Traumatology and Orthopedics named after. R.R. Vreden” of the Ministry of Health of the Russian Federation], 2010. 13–17 p. [in Russian] 3. Konstantinova G.D., Donskaya E.D., Epshtein S.L. Khirurgicheskoe lechenie varikoznoi bolezni nizhnikh konechnostei u lits starshe 60 let v statsionare kratkosrochnogo prebyvaniya [Surgical treatment of varicose veins of the lower extremities in persons over 60 years of age in a short-term hospital]. Novosti khirurgii. [News of surgery] 2012. № 4 (16). pp. 50–58. [in Russian] 4. Korneev S.V. Primenenie odnostoronnei spinal'noi anestezii pri operatsiyakh na nizhnikh konechnostyakh v travmatologii [Use of unilateral spinal anesthesia during operations on the lower extremities in traumatology]. Vestnik khirurgii Kazakhstana. [Bulletin of surgery of Kazakhstan]. 2011. № 3 (27). pp. 36-37 [in Russian] 5. Lakhin R.E. et al. Eksperimental'noe issledovanie gidrodinamiki giperbaricheskogo rastvora, vvodimogo cherez spinal'nye igly razlichnykh tipov i kalibrov [Experimental study of the hydrodynamics of a hyperbaric solution administered through spinal needles of various types and calibers]. Anesteziologicheskaya i reanimatologicheskaya pomoshch' bol'nym [Anesthetic and resuscitation care for patients]. 2013. №2(10). C.3–8. [in Russian] 6. Lakhin R.E. et al. Gidrodinamika giperbaricheskogo rastvora na modeli «Steklyannaya spina», vvodimogo cherez spinal'nye igly razlichnykh tipov i kalibrov [Hydrodynamics of a hyperbaric solution on the “Glass Back” model, administered through spinal needles of various types and calibers]. Vestnik anesteziologii i reanimatologii [Bulletin of Anesthesiology and Reanimatology]. 2013. № 3 (10). C. 33–39. [in Russian] 7. Lakhin R.E. Selektivnaya spinal'naya anesteziya u bol'nykh, ranenykh i postradavshikh [Selective spinal anesthesia in patients, wounded and injured]. 2016. C. 36. [in Russian] 8. Mamyrov D.U., Mamyrov E.D. Sposob identifikatsii subarakhnoidal'nogo prostranstva [Method for identifying the subarachnoid space during spinal anesthesia]. Patent RK [patent of Kazakhstan], reg. №24342, 2011. [in Russian] 9. Mamyrov D.U., Mamyrov E.D. Sposob kombinirovannoi epidural'no-spinal'noi anestezii (KESA) [The method of combined epidural-spinal anesthesia (CESA)]. Patent RK [patent of Kazakhstan], reg. №24504, 2011. [in Russian] 10. Mamyrov E. D., Syzdykbaev M. K., Mamyrov D. U. Sposob monolateral'noi spinal'noi anestezii s elektroneirostimulyatsiei [The technique of monolateral spinal anesthesia with the use of electroneurostimulation]. Patent RK [patent of Kazakhstan], reg. №34398, 2020. [in Russian] 11. Soatov A.R., Semenikhin A.A. Puti snizheniya operatsionno-anesteziologicheskogo riska pri operatsiyakh na nizhnikh konechnostyakh u geriatricheskikh bol'nykh s nedostatochnost'yu krovoobrashcheniya [Ways to reduce operational and anesthetic risk during operations on the lower extremities in geriatric patients with circulatory failure]. Regionarnaya anesteziya i lechenie ostroi boli. [Regional anesthesia and treatment of acute pain]. 2013. № 1 (7). pp. 33–37. [in Russian] 12. Shadurskii N.N., Kuz'min V.V., Voshchinin A.V. Metodika odnostoronnei epidural'noi anestezii pri endoprotezirovanii kolennogo sustava [Method of unilateral epidural anesthesia for knee replacement]. Regionarnaya anesteziya i lechenie ostroi boli [Regional anesthesia and treatment of acute pain]. 2012. №4(6). pp.22–28. [in Russian]

Көрген адамдардың саны: 129

Түйенді сөздер:

Мақалалар санаты: Әдебиеттерге шолу

Библиографиялық сілтемелер

Мамыров Е.Д., Мамыров Д.У., Носо Йo., Сыздыкбаев М.К. Жұлын анестезиясының даму кезеңдерінің, жергілікті анестетиктерді жеткізу құралдарының және аяқ-қолдардағы біржақты операциялардың ауырсынуын басқарудағы заманауи тенденциялардың тарихи схемасы // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2023. 4 (Т.25). Б. 200-212. doi 10.34689/SH.2023.25.4.025