ТИІМДІЛІК МОНИТОРИНГІ ЖӘНЕ НАҚТЫ ДЕРЕКТЕРГЕ НЕГІЗДЕЛГЕН МЕЙІРБИКЕ ІСІН ОҚЫТУДЫ ЖЕТІЛДІРУ МОДЕЛІН ӘЗІРЛЕУ
Кіріспе. Дәлелді мейірбике ісі (ДМI) емделушінің нәтижелері мен қауіпсіздігін жақсарту үшін маңызды болып табылатын мейірбикелік араласуларды бағыттау үшін клиникалық тәжірибені, пациенттердің қалауларын және дұрыс ғылыми дәлелдерді біріктіреді. ДМI тренингі медбикелердің сыни ойлауын дамытады, академиялық зерттеулерді клиникалық тәжірибемен байланыстырады және үздіксіз оқу мәдениетін және стандартталған күтім хаттамаларын алға жылжытады.
Зерттеудің мақсаты: ДМI саласындағы білімнің, көзқарастың және мінез-құлықтың негізгі бағыттарын бағалау, содан кейін білім беру процесін оңтайландыруға бағытталған іс-шаралар жоспарын құру.
Зерттеу материалдары мен әдістері. Квазиэксперименттік зерттеуге «Семей медицина университеті» КЕАҚ дәлелді мейірбикелік іс тәжірибесі бойынша біліктілікті арттыру курсынан өткен 145 медбике қатысты. Курсқа дейін және курстан кейін мейірбике ісіне бейімделген білім, көзқарас және мінез-құлық салаларын бағалау арқылы дәлелді тәжірибені оқыту мен үйренуді бағалау сауалнамасы арқылы онлайн сауалнама жүргізілді. Деректерді талдау IBM SPSS Statistics 26.0 көмегімен стандартты сипаттамалық және аналитикалық статистиканы, соның ішінде жұптастырылған Стьюдент T тестін пайдалана отырып, статистикалық маңыздылығы p < 0,05 мәніне орнатылды.
Нәтижелер. Зерттеуге қатысушылар негізінен әйелдер (n=143) болды, олардың орташа жасы 44,31±10,81 жас. Сауалнама нәтижелері “Білім” доменіне қатысты жалпы орташа баллдың статистикалық маңызды өсуін көрсетті. Керісінше, “Көзқарас” доменіндегі жалпы баллдың сәйкесінше 23,3-тен 17,3-ке дейін айтарлықтай төмендеуі байқалды. Сонымен қатар, «Қолдану» пәні бойынша орташа баллдың 20,6-дан 23,3 балға дейін статистикалық маңызды өсімі байқалды. Соңында, дәлелдерге негізделген тәжірибенің “Болашақта пайдалану” доменінде де 34,1-ден 36,2-ге дейін статистикалық маңызды өсу байқалды.
Қорытындылар. Алынған деректер негізінде зерттелетін үлгі үшін ДМI оқытудың тиімділігін оңтайландыру үшін модель жасалды. Білім беру моделі медбикелерге дәлелді мейірбикелік тәжірибе үшін қажетті білім мен дағдыларды алу жолында жан-жақты қолдау көрсетуге арналған.
Лаура Т. Касым1, https://orcid.org/0000-0003-4448-6455
Асия А. Кусаинова2*, https://orcid.org/0000-0002-5738-0804
Жулдыз Т. Жетмекова2, https://orcid.org/0000-0001-8510-7023
Дана К. Кожахметова2, https://orcid.org/0000-0002-8367-1461
Айнур С. Ботабаева2,
Юлия В. Петрова2,
Мадиана С. Жокебаева2,
Тимур М. Шамшудинов3, https://orcid.org/0000-0001-5015-871X
1 «Астана медицина университеті» КеАҚ, Астана қ., Қазақстан Республикасы;
2 «Семей медицина университеті» КеАҚ, Семей қ., Қазақстан Республикасы;
3 №5 Қалалық клиникалық аурухана, Алматы қ., Қазақстан Республикасы.
1. Adamakidou T., Ntempeli E., Galanis P., Mantoudi A., Kleisiaris C., Mantzorou M., Zartaloudi A., Tsiou C., Apostolara P. Factors Related to Evidence-Based Practice among Community Nurses in Greece: A Cross-Sectional Study // Healthcare (Basel). 2023 Nov 30;11(23):3071. doi: 10.3390/healthcare11233071. PMID: 38063639; PMCID: PMC10706835.
2. Anderson J.J., Mokracek M., Lindy C.N. A nursing quality program driven by evidence-based practice// Nurs Clin North Am. 2009. 44(1):83-xi. doi:10.1016/j.cnur.2008.10.012
3. André B., Aune A.G., Brænd J.A. Embedding evidence-based practice among nursing undergraduates: results from a pilot study// Nurse Educ Pract. 2016. 18:30–5.
4. Balakas K., & Smith J. R. Evidence-Based Practice and Quality Improvement in Nursing Education// The Journal of Perinatal & Neonatal Nursing. 2016, 30(3), 191–194. doi:10.1097/jpn.0000000000000197
5. Bostwick L., Linden L. Evaluation criteria for nursing student application of evidence-based practice: a Delphi study // J Nurs Educ. - 2016;55:336–41.
6. Brown C.E., Ecof L., Kim S.C., Wickline M.A., Rose B., Kimpel K. & Glaser D. Multi-institutional study of barriers to research utilization and evidence-based practice among hospital nurses// Journal of Clinical Nursing. 2010, 19, 1944–1951. DOI: 10.1111/j.1365-2702.2009.03184.x.
7. D’Souza P., George A., Nair S., Noronha J., Renjith V. Effectiveness of an Evidence‐Based Practice Training Program for Nurse Educators: A Cluster‐Randomized Controlled Trial // Worldviews on Evidence-Based Nursing. - 2021;18(4):261-271. doi:10.1111/wvn.12521
8. Dizon J.M.R., Grimmer-Somers K., Kumar S. Effectiveness of the tailored Evidence Based Practice training program for Filipino physical therapists: a randomized controlled trial // BMC medical education. 2014. Т. 14. №. 1. С. 1-12.
9. Elhabashy S, Moriyama M, Mahmoud EIE, Eysa B. Effect of evidence-based nursing practices training programme on the competency of nurses caring for mechanically ventilated patients: a randomised controlled trial. BMC Nurs. 2024 Apr 2;23(1):225. doi: 10.1186/s12912-024-01869-1. PMID: 38566049.
10. Fineout-Overholt E., Johnson L. Teaching EBP: implementation of evidence: moving from evidence to action // Worldviews Evid Based Nurs. 2006;3(4):194–200.
11. Friberg F., Lyckhage E.D. Changing essay writing in undergraduate nursing education through action research: a Swedish example // Nurs Educ Perspect. 2013. 34:226–32
12. Johnston J.M., Leung G.M., Fielding R., Tin K.Y., Ho L.M. The development and validation of a knowledge, attitude and behaviour questionnaire to assess undergraduate evidence-based practice teaching and learning // Med Educ. 2003 Nov. 37(11):992-1000. doi: 10.1046/j.1365-2923.2003.01678.x. PMID: 14629412.
13. Karabacak U. Care plans using concept maps and their effects on the critical thinking dispositions of nursing students // International Journal of Nursing Practice. 2012, 18:233-239. doi:10.1111/j.1440-172X.2012.02034.x
14. Kaseka P.U., Mbakaya B.C. Knowledge, attitude and use of evidence based practice (EBP) among registered nurse-midwives practicing in central hospitals in Malawi: a cross-sectional survey// BMC Nursing. 2022. 21(1):1-13. doi:10.1186/s12912-022-00916-z
15. Koota E., Kääriäinen M., Kyngäs H., Lääperi M., Melender HL. Effectiveness of Evidence-Based Practice (EBP) Education on Emergency Nurses' EBP Attitudes, Knowledge, Self-Efficacy, Skills, and Behavior: A Randomized Controlled Trial // Worldviews Evid Based Nurs. - 2021 Feb;18(1):23-32. doi: 10.1111/wvn.12485. Epub 2021 Jan 25. PMID: 33492782.
16. Malik G., McKenna L., Griffiths D. Using pedagogical approaches to influence evidence-based practice integration – processes and recommendations: findings from a grounded theory study // J Adv Nurs. 2017;73:883–93.
17. Matsusaki T., & Sakai T. The role of Certified Registered Nurse Anesthetists in the United States// Journal of Anesthesia. 2011, 25(5), 734–740. doi:10.1007/s00540-011-1193-5
18. Mattila L-R., Eriksson E. Nursing students learning to utilize nursing research in clinical practice // Nurse Educ Today. - 2007;27:568–76.
19. McNeil B.J., Elfrink V., Beyea S.C., Pierce S.T., Bickford C.J. Computer literacy study: report of qualitative findings // J Prof Nurs. 2006. 22:52–9.
20. Melnyk B. M., Fineout-Overholt E., & Mays M. Z. The evidence-based practice beliefs and implementation scales: Psychometric properties of two new instruments // Worldviews on Evidence-Based Nursing. 2008, 5(4), 208–216. https://doi-org.ezproxy.nu.edu.kz/10.1111/j.1741-6787.2008.00126.x
21. Nayda R., Rankin E. Information literacy skill development and life long learning: exploring nursing students’ and academics’ understandings // Aust J Adv Nurs. 2008. 26:27–33.
22. Sams L., Penn B.K., Facteau L. The challenge of using evidence-based practice// Journal of Nursing Administration. 2004, 34:407-414.
23. Scheffer B.K, Rubenfeld M.G. A consensus statement on critical thinking in nursing. J Nurs Educ. 2000 Nov. 39(8):352-9. doi: 10.3928/0148-4834-20001101-06. PMID: 11103973.
24. Schetaki S., Patelarou E., Giakoumidakis K., Kleisiaris C., Patelarou A. Evidence-Based Practice Competency of Registered Nurses in the Greek National Health Service // Nursing Reports. 2023. 13(3):1225-1235. https://doi.org/10.3390/nursrep13030105
25. Stichler J. F., Fields W., Son C .K. & Brown C. E. Faculty knowledge, attitudes and perceived barriers to teaching evidence -based nursing// Journal of Professional Nursing. 2011, 27(2), 92 -100. doi:10.1016/j.profnurs.2010.09.012 .
26. Upton D., Upton P. Development of an Evidence-Based Practice Questionnaire for Nurses // J. Adv. Nurs. - 2006;53:454–458. doi: 10.1111/j.1365-2648.2006.03739.x.
27. Wakibi S., Ferguson L., Berry L., Leidl D., & Belton S. Teaching evidence-based nursing practice: A systematic review and convergent qualitative synthesis // Journal of Professional Nursing. – 2020. doi:10.1016/j.profnurs.2020.06.00
Көрген адамдардың саны: 109
Мақалалар санаты:
Медициналық білімберу
Библиографиялық сілтемелер
Касым Л.Т., Кусаинова А.А., Жетмекова Ж.Т., Кожахметова Д.К., Ботабаева А.С., Петрова Ю.В., Жокебаева М.С., Шамшудинов Т.М. Тиімділік мониторингі және нақты деректерге негізделген мейірбике ісін оқытуды жетілдіру моделін әзірлеу // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2024. Т.26 (2). Б. 212-220. DOI 10.34689/SH.2024.26.2.024Ұқсас жариялымдар:
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА СУИЦИДТІҢ АЛДЫН АЛУДЫҢ НАҚТЫ ШАРАЛАРЫН ОДАН ӘРІ ЗЕРДЕЛЕУДІҢ ШҰҒЫЛ ҚАЖЕТТІЛІГІ
МЕДИЦИНАЛЫҚ БІЛІМ БЕРУДІ ЖЕТІЛДІРУ НЕГІЗІНДЕ МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕКТІҢ ЖОҒАРЫ САПАСЫНА
ТИІМДІЛІК МОНИТОРИНГІ ЖӘНЕ НАҚТЫ ДЕРЕКТЕРГЕ НЕГІЗДЕЛГЕН МЕЙІРБИКЕ ІСІН ОҚЫТУДЫ ЖЕТІЛДІРУ МОДЕЛІН ӘЗІРЛЕУ
2022-2023 ОҚУ ЖЫЛЫНДАҒЫ ҚОҒАМДЫҚ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ, СТОМАТОЛОГИЯ, ФАРМАЦИЯ ЖӘНЕ МЕЙІРГЕР ІСІ МЕКТЕБІНІҢ БІЛІМ АЛУШЫЛАРЫНЫҢ ПӘНДЕРІН ҚОРЫТЫНДЫ БАҒАЛАУДЫ ТАЛДАУ
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ АКАДЕМИЯЛЫҚ ҰТҚЫРЛЫҚТЫ ЖӘНЕ ШЕТЕЛДЕН СТУДЕНТТЕРДІ ҚАБЫЛДАУДЫ ЖҮЙЕЛЕУ: СЕМЕЙ МЕН ЖАПОНИЯДА (КОЧИ ЖӘНЕ ХИРОСИМА) ОДАН ӘРІ БІРЛЕСКЕН ЖҰМЫСТАРДЫ ОРНАТУҒА ҰМТЫЛУ