Ғылым және денсаулық сақтау

Кіріспе. Ауыз су сапасы дамушы елдердің аса маңызды мәселесі болып табылады, өйткені тұрғындардың жартысы сумен қамтамасыздандырумен және санитариямен байланысты сырқаттардың біреуіне немесе бірнешеуіне шалдыққан.

Мақсаты сумен байланысты сырқаттардың дамушы елдердегі талқандаушы ауыртпалығын меңгеруге арналған әдебиет көздерін шолу.

Әдістері. Шетелдік және отандық зерттеушілер жұмыстары нәтижелерінің жарияланымдары талданды. Әдебиет көздерін іздеу PubMed, Scopus, GoogleScholar және eLibrary мәліметтер базасында жүргізілді. Мақаланың талдау материалы ретінде 166 әдебиеттен 77 іріктелді. Зерттеу тереңдігі 1972 жылдан 2016 жылға дейін.

Шолуға жарияланымды енгізу критерийлері: ашық жағдайда толық мәтіні қол жетімді және статистикалық нақтыланған нәтижелері бар орыс және ағылшын тілдеріндегі жарияланымдар.

Алып тастау критерийлері: баяндамалардың тұжырымдары, газеттегі жарияланымдар, жеке хабарлар.

Нәтижелері. Әдебиет талдау көрсеткендей, асқазан-ішек инфекциялары, ішек гельминтоздары, протозойлы инфекциялар және ағзаға канцерогенді және мутагенді қосылыстардың әсер ету қаупі, көбінесе, сапасы нашар ауыз суды қолданумен байланысты.

Қорытынды. Сапалы ауыз сумен қамтамасыздандыру сумен байланысты сыртқаттар ауырпалығын қысқартуға, тұрғындардың өмір деңгейі мен сапасын көтеруге елеулі әсер етеді. Сырқат жағдайларының бірталайын, әсіресе дамушы елдерде, қауіпсіз сумен қамтамасыздандыруға жақсы қолжетімділік, адекватты санитарлық-техникалық құралдар және жақсы гигиеналық тәжірибе арқылы алдын алуға болады.