МҮГЕДЕКТЕРДІ БАҒАЛАУЫНДАҒЫ КЕДЕРГІСІЗ ОРТА
Өзектілігі: Мүгедектерді қорғау әлеуметтік қолдау шаралар жүйесінде ерекше орын алады. Мүгедектердің құқықтары туралы БҰҰ Конвенциясын Қазақстанда ратификациялауға жағдайлар әзірлеу мақсатында 2012-2018 жылдарға мүмкіндігі шектеулі адамдардың өмір сүру сапасын жақсартуға арналған жоспар әзірленді. Бұл жоспар әлеуметтік қорғау жүйесін жетілдіру және әлеуметтік қызметтер тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді.
Зерттеудің мақсаты: Семей қаласының ревматикалық аурулары бар мүгедектердің медициналық және әлеуметтік көмек сапасымен және кедергісіз кіруге қолжеткізу жағдайларымен қанағаттануын зерттеу.
Материалы и методы. Дизайн - көлденең зерттеу. Кездейсоқ таңдау (N = 168 мүгедек). Кездейсоқ сандардың генераторы көмегімен зерттеу үшін Семей қаласының 7 медициналық мекемелер таңдалып алынды. Статистикалық деректерді өңдеу SPSS 20 бағдарламасы арқылы жасалды.
Нәтижелер: Респонденттердің орташа жасы 50,52 жыл болды, 8,3%-ы (14 адам) 1 топ мүгедектігі бар, 48%-ы (79 адам) - 2 топ және 3-44,2% (75). «Сіз медициналық мекеменің көрсетілетін қызметтердің сапасына қанағаттанасыз ба?» деген сұраққа мүгедектердің 29,8%-ы (50 адам) «жоқ» деп жауап берді. Қанағаттанбаудың негізгі себептері жеткіліксіз медициналық және әлеуметтік көмек (54,9%) байқалады, дәрігерлердің жетіспеушілігі (21,6%), науқастарға салғырт қарауы (23,5%) болды.
Зерттеу барысында мүмкіндігі шектеулі адамдардың 1/3 бөлігі инфрақұрылым нысандарының арнайы құрылғылармен жабдықталуын «қанағаттанарлықсыз» деңгейінде деп бағалағанын аныкқтадық. Сондай-ақ, көбі медициналық және әлеуметтік көмек көрсетудің негізгі түрлеріне мұқтаж екені анықталды.
Қорытынды: Қазіргі уақытта Семей қаласында мүмкіндігі шектеулі жандар үшін кедергісіз ортаны жетілдіру бойынша көптеген шешілмеген проблемалар бар, бұл жағдай денсаулық сақтау саласындағы бағдарламаларды толық жүзеге асырылуын және мүгедектердің қажеттіліктеріне сәйкес кедергісіз ортаны құру бойынша жергілікті бағдарламаларды әзірлеуді талап етеді.
Гүлнұр Қ. Нұрбаева 1, http://orcid.org/0000-0003-3631-1225
Майя В. Горемыкина 1, http://orcid.org/0000-0002-5433-7771
Аян О. Мысаев 1, http://orcid.org/0000-0001-7332-4856
1 Семей қаласының Мемлекеттік медицина университеті, Семей қ., Қазақстан
1. Анкета для опроса инвалидов. URL: http: mintrudrh.ru/assets/files/pril/ank.doс (дата обращения: 09.12.2016)
2. Вялков А.И., Гусев Е.И., Зборовский А.Б., Насонова В.А. Основные задачи международной Декады (The Bone and Joint Decade 2000–2010) в совершенствовании борьбы с наиболее распространенными заболеваниями опорно–двигательного аппарата в России // Научно–практическая ревматология. 2001. № 2. С. 4–8.
3. Государственная программа развития здравоохранения Республики Казахстан «Денсаулық» на 2016-2020 годы. URL: http://www.npzdravrk.kz/index.php/health-c/112-2 (дата обращения: 08.12.2016)
4. Гржибовский А.М., Иванов С.В. Описательная статистика с использованием пакетов статистических программ Statistica и SPSS // Наука и Здравоохранение. 2016. № 1. С. 7-23.
5. Гржибовский А.М., Иванов С.В. Поперечные (одномоментные) исследования в здравоохранении // Наука и Здравоохранение. 2015. № 2. С. 5-18.
6. Насонов Е.Л. Атеротромбоз при ревма-тических заболеваниях: анализ патогенеза // Терапевтический архив. 1998. №9. С. 92–95.
7. Насонова В.А., Фоломеева О.М., Эрдес Ш.Ф. Ревматические болезни в России в начале XXI века // Научно-практическая ревматология. 2003. №1. С. 6-10.
8. Павлов В.П., Насонова В.А. Ревмоортопедия. 2-е изд. – М. : МЕД- пресс-информ. 2013. 464 с.
9. Петрунько И.Л. Заболеваемость, инвалидность вследствие болезней костно-мышечной системы, их медико-социальная значимость и научное обоснование системы реабилитации инвалидов: автореф.дис. … д-ра мед.наук. Москва, 2011. 49 с.
10. Стратегия "Казахстан-2050": новый политический курс состоявшегося государства (Послание Президента Республики Казахстан - Лидера Нации Н.А. Назарбаева народу Казахстана, г. Астана, 14 декабря 2012 года). URL: https://strategy2050.kz/ru/multilanguage/ (дата обращения: 08.12.2016)
11. Тулебаева Е.Н. Социально-педагогическая интеграция детей с проблемами в развитии // Вестник КАСУ. 2006. №3. 7 с.
12. Турсынбекова Ж.Д. Формирование профессиональных компетенций социального работника при оказании социальных услуг в системе здравоохранения Республики Казахстан / / Наука и Здравоохранение. 2015. № 6. С. 147-158.
13. Badley E., Tennant A. Impact of disablement due to rheumatic disorders in British population: estimate of severity and prevalence from the calderdale rheumatic disablement survey. Ann. Rheum. Dis., 1993. 52. P. 6–13
14. Сarmona L., Ballina J., Gabriel R., Laffon A. The burden of musculoskeletal diseases in the genеral population of Spain: results from a national survey. Ann.Rheum.Dis. 2001. 60. P. 1040–1045.
15. Centers for disease control and prevention. Arthritis prevalence and activity limitations. United States. 1990. MMWR 1994. 43. P. 433–438
16. Hammond A., Tennant A. Tyson S. F., Nordenskiold U., Hawkins R., Prior Y. The reliability and validity of the English version of the Evaluation of Daily Activity Questionnaire for people with rheumatoid arthritis. Rheumatology. 2015 Sep. 54(9):1605-15. doi: 10.1093/rheumatology/kev008. Epub 2015 Apr 10.
17. Iezzoni L.I. Make no assumptions: Communication between persons with disabilities and clinicians. Asst. Technol. 2006. 18. P. 212–219. doi: 10.1080/10400435.2006.10131920
18. Information and Technical Assistance on the Americans with Disabilities Act. (accessed on 10.12.2014)]; Available online: http://www.ada.gov.
19. McColl M.A. Disability studies at the population level: Issues of health service utilization // Amer. J. Occup. Ther. 2005. 59. P. 516–626. doi: 10.5014 / ajot.59.5.516.
20. Morrison E.H., George V., Mosqueda L. Primary care for adults with physical disabilities. Fam. Med. 2008. 40. P. 645–651.
21. Nancy Sharby, Katharine Martire and Maura D. Iversen. Decreasing Health Disparities for People with Disabilities through Improved Communication Strategies and Awareness. 2015. v.12(3)
22. National Healthcare Disparities Report, 2010. Available online: http://www.ahrq.gov/research/findings/nhqrdr/nhdr10/Chap10a.html (accessed 17.12.2014)
Picavet H.S.J., Hazes J.M.W. Prevalence of reported musculoskeletal diseases is high // Ann.Rheum.Dis. 2003. 62. P. 644–650.