СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНДАҒЫ ЖҮКТІ ӘЙЕЛДЕРДІҢ МЕДИКО-ӘЛЕУМЕТТІК БЕЙНЕСІ ЖӘНЕ ЖҮКТІ ӘЙЕЛДЕРДІҢ ӘЛЕУМЕТТІК ЖӘНЕ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТТЕР ТУРАЛЫ АҚПАРАТТАНУЫ
Өзектілік. Жүктіліктің өтуіне және аналық нысанды қалыптастыру ана болудың әлеуметтік мағыналығы және әйелдің қоғамдағы орны сияқты әлеуметтік-мәдени факторлар мен болашақ ананың жанұялық тарихына әсерін тигізеді.
Мақсаты: Семей қаласындағы жүкті әйелдердің медико-әлеуметтік портретін құру және әйелдердің әлеуметтік және психологиялық қызмет туралы ақпараттануларын анықтау.
Құралдар және әдістер. Дизайн – бір сәттік көлденең зерттеу. Кездейсоқ таңдау (n = 350 әйел). Анкетадан өткен Семей қаласында ПМСП мекемесінде тіркеуде тұрғандар.354 жүкті әйел.
Нәтижесі. Семей қаласындағы жүкті әйелдердің медико-әлеуметтік портреті біздің зерттеу бойынша келесі бейнеде ұсынылады, басым бөлігі қазақтар (73,2%), некеде тұрғандар (83,9%), жоғары білім алғандар (65,5%), толық отбасы қамтылғандар(61,9%), тұрғын үйі барлары (56,2%), декреттік демалыста еместегілер (51,1%), бірінші рет босанатындар (50,3%), түсік жасамағандар (72,9%), жүктілікті жоспарлағандар (68,9%), темекі тартпайтындар (93,2%), кіріс күнкөріс минимумына тең және жоғары (83,1%)
Әлеуметтік қызметтерге көбінесе тұрмысқа шықпаған, отбасыларынан қаржылай қолдау алмағандар, анамнезінде түсік жасатқандар және табыс көзі төмен деңгейдегілер мен күйеуінің мамандығы төмен әйелдер жиі жүгінеді.
Психологқа көбінесе тұрмысқа шықпаған, жалақысы төмен, тұрақсыз жұмыс істейтін, сонымен қоса күйеуінің де, кіріс деңгейі күнкөріс минимумынан төмен әйелдер жиі жүгінеді.
Сұраудан өткен әйелдердің жарты пайыздан көбі (46,4%) Семей қаласында әлеуметтік және психологиялық қызмет жүйесінің бары туралы ақпарат алды. Жүкті әйелдердің 81,9% ПМСП мекемелерінде әлеуметтік қызметкерлердің және психологтардың бары туралы біледі. Әлеуметтік қызметкердің қабылдауында 24,3% жүкті әйел, психологта – 20,3% жүкті әйел болған.
Қорытынды.Зерттеу нәтижесі ПМСП мекемесіндегі жүкті әйелдерді медико-әлеуметтік бағдарлау бойынша ұсыныстар құру үшін қолданылуы мүмкін.
Тогжан Ж. Шалаганова 1, http://orcid.org/0000-0002-1552-0346
Юлия М. Семенова 1, http://orcid.org/0000-0003-1324-7806
Karen Malone 2, http://orcid.org/0000-0002-2733-1921
Жазира Е. Оразгалиева 1, http://orcid.org/0000-0002-9933-3336
Маржан А. Даулетьярова 1, http://orcid.org/0000-0001-8178-4051
1 Семей қаласының Мемлекеттік Медицина Университеті, Семей қ., Қазақстан;
2 Батыс Сидней университеті, Сидней, Австралия
1. Абдулин А.А. Медико-социальная работа как особый вид мультидисциплинарной деятельности в системе здравоохранения // Наука и Здравоохранение. 2010. №4. С. 19-21.
2. Андриянова Е. А., Новокрещенова И. Г., Аранович И. Ю. Готовность к роли матери: медико-социологический анализ факторов формирования // Известия Саратовского университета. Новая серия. Серия Социология. Политология. Саратов 2011. С.1-8.
3. Баишева М.И. Духовно-нравственная сущность народной традиции по защите внитриутробного и родового периодов развития ребенка // Фундаментальные исследования. 2013, № 10. С. 1842-1846.
4. Брутман В.И., Варга А.Я., Хамитова И.Ю. Влияние семейных факторов на формирование девиантного поведения матери // Психологический журнал. 2000, №2, С. 79 – 87.
5. Бушмелева Н.Н. Научное обоснование мер по повышению эффективности управления профилактикой абортов в регионе (на примере Удмуртской республики): дис. к-та мед. наук. Москва, 2006. 185 c.
6. Бязрова М. А., Роль социального работника в защите репродуктивного здоровья женщин: дис. кан-та мед. наук. Волгоград, 2013. 135с.
7. Глуханюк H.C., Колобкова А.И., Печеркина A.A. Психология безработицы: введение в проблему. — М.: Московский психолого-социальный институт, 2003, С. 84.
8. Гржибовский А.М., Иванов С.В. Описательная статистика с использованием пакетов статистических программ Statistica и SPSS: и проверка распределения // Наука и Здравоохранение. 2016. № 1. С. 7-23.
9. Гржибовский А.М., Иванов С.В. Поперечные (одномоментные) исследования в здравоохранении // Наука и Здравоохранение. 2015. № 2. С. 5-18.
10. Гржибовский А.М., Иванов С.В. Сравнение количественных данных двух независимых выборок с использованием программного обеспечения Statistica и SPSS: параметрические и непараметрические критерии // Наука и Здравоохранение. 2016. №2. С 5-28.
11. Захарова Т.Г., Гончарова Г.Н., Захаров Г.Н. О проблеме репродуктивного здоровья // Здравоохранение Российской Федерации. Москва. 2002, №3. С.33-35.
12. Официальный интернет-ресурс Cайт Всемирной организации здравоохранения. Режим доступа (свободный): http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs348/ru/ (дата обращения 02.01.2017).
13. Парсонс Т.О. Новый аналитический подход к теории социальной стратификации /О структуре социального действия.— М.: Академический Проект. 2000. С. 880.
14. Решетов П.А. Основы психологии семьи и семейного консультирования. Жизненный цикл семьи. Учебное пособие. Российский новый университет. Москва, 2006. 54 с.
15. Синельников А.Б. Кризис брачно-семейных и межпоколенных отношений и приоритетные направления демографической политики в России: дис. д-ра соц. наук. Москва, 2015. 50с.
16. Стратегия "Казахстан-2050": новый политический курс состоявшегося государства (Послание Президента Республики Казахстан - Лидера Нации Н.А. Назарбаева народу Казахстана, г. Астана, 14 декабря 2012 года). URL: https://strategy2050.kz/ru/multilanguage/.
17. Трушкина Л.Ю., Тлепцеришев Р.А., Трушкин А.Г., Демьянова Л.М. Экономика и управление здравоохранением. Учебное пособие. Ростов нa Дoну: Феникс, 2003. С. 28.
18. Эпельман Б. В. Оптимизация организации медико-социальной помощи в системе мер социальной защиты населения (на примере административного района крупного города): дис. док-ра мед. наук. Санкт-Петербург, 2011. 558с.
19. Leana, C.R. & Feldman, D.C. (1994). The psychology of job loss. In G. R. Ferris (Ed.), Research in Personnel and Human Resources Management (Vol. 12, pp. 271- 302). Greenwich, CT: JAI Press.
20. Maiko Suto, Kenji Takehara, Yumina Yamane and Erika Ota, Effects of prenatal childbirth education for partners of pregnant women on paternal postnatal mental health: a systematic review and meta-analysis protocol;DOI: 10.1186/s13643-016-0199-3, 2016.
21. Mendolia, Silvia.The impact of husband’s job loss on partners’ mental health. Review of Economics of the Household, 12 (2), 2014, 277-294.