Ғылым және денсаулық сақтау

Кіріспе. Аденозинмонофосфат (АМФ) метаболиті ретінде аденозиннің көптеген функционалды және метаболитикалық әсерлері бар, олар гомеостазды тұрақтандыруға бағытталған. Аденозин миокардтың ишемияға және гипоксияға бейімделуінде маңызды рөл атқарады. Жүрекке антиаритмиялық әсер көрсете отыра, аденозин катехоламиндердің әсерінен туындаған атриовентиркулярлы өткізгіштікті тежейді.

Зерттеу мақсаты. Қанда, жүректе және бауырда гиперадреналинемия кезінде аденозин+АМФ кешенінің қосынды әрекетенің иммунды статусқа, антиоксидантты қорғаныс ферменттерінің белсенділігіне және пуринді нуклеотидтер алмасуы ферменттерінің белсенділігіне, МДА, ДК деңгейіне әсерін зерттеу.

Материал және әдістер. Зерттеу дизаины: эекспериментальды. Зерттеуге 60 минут қалғанда 100 г дене массасына 0,4 мг дозада адреналин енгізу арқылы жасалған гиперадреналинемия фонында ақ егеуқұйрықтардың қанында, жүректе және бауырында 1000 мкг қосынды дозада аденозин+АМФ кешенінің иммунды статусқа, глутатионпероксидаза (ГПО), глутатионредуктаза (ГР), каталаза, аденозиндезаминаза (АD), АМР-дезаминаза (АМPD), 5'-нуклеотидаза (5'Н), ферменттерінің белсенділігіне, малонды диальдегид (МДА) және диенді конъюгаттар (ДК) деңгейіне әсерін зерттеу.

Зерттеу нәтижелері Стьюденттік t-тест пайдаланып емделді. Ғылыми-зерттеу деректердің орташа көрсетеді ± орта қате (X ± м). Айырмашылықтар р <0,05 кезінде айтарлықтай қаралды.

Нәтижелер. Гиперадреналемия кезінде, аденозин және АМФ кешенін енгізу қанда лейкоциттердің, Т-лимфоциттердің және Т-супрессорлардың жалпы мөлшерін төмендетеді, Т-лимфоциттерді және РТМЛ арттырады, пуриндер алмасуы ферменттерінің AD, AMPD, 5’H , ГР белсенділігін жоғарылатады, ГПО, каталаза белсенділігін, МДА деңгейін төмендетеді.

Симпатикалық гиперактивация кезінде жүректе аденозин және АМФ кешені AD және AMPD белсендірілуіне, аденозин және АМФ катаболизмі жағына қарай АD+АМPD/5’Н белсенділіктерінің қатынасы жоғарылауына әкеледі, МДА және ДК мөлшерінің төмендеуін тудырады және соған адекватты түрде ГР, ГПО және каталаза белсенділігі де төмендейді, бұл осы мүшеде пероксидация процестерінің төмендеуін дәлелдейді.

Бауырда гиперадреналинемия кезінде аденозин және АМФ кешені МДА мен ДК деңгейін төмендетеді, және соған адекватты түрде ГПО мен каталаз белсенділігі де төмендейді, соған байланысты адреналиннің әсерінен туындаған тотықтырғыш стресс деңгейі де төмендейді.

Қорытындылар. Кез-келген табиғаты бар тотықтырғыш стресс және гиперадреналинемия кезінде байқалатын иммунды реакциялар мен пуриндер алмасуы ферменттері белсенділігінің, антиоксидантты қорғаныс жүйесіндегі өзгерістерді түзету үшін аденозин және АМФ кешенін пайдалануға болады.